Yıllık İzin Kullanmak İsteyenlerin Dikkatine!

[Hasan Kaan]

Yaz sıcaklarının gelmesiyle birlikte yıllık izinler bir bir kullanılmaya başlanır. İşverenler bu durumdan pek hoşlanmasa bile çalışanlar, kendilerini yenilemek için bu izinlere ihtiyaç duyarlar. Aynı zamanda bir çalışanın en büyük haklarından birisi de, yıllık izinlerdir. Buna rağmen çalışanlar yıllık izin konusunda çok bilgili değildir. Gerek uygulamanın nasıl işlediği konusunda gerekse yasal hakları konusunda bilgisi olmayan çalışanlar bulunuyor.

Yıllık izin, anayasal bir haktır. Çalışan bu hakkından kendi isteği bile olsa vazgeçemez. İş Kanunu’na göre yıllık izin kullandırılmalı ve birikmiş izinler uygun bir şekilde çalışana verilmelidir. Bazı işverenler ise işlerin yoğunluğu ve o iş ile ilgili istihdamın yapılmaması nedeniyle çalışanına bu izni vermemektedir. Bir çalışan olarak yıllık izin kullanmak hakkınızdır ve bu süreçte sıkıntı yaşamamak için haklarınızı da bilmeniz gerekmektedir. Tam yıllık izin dönemi olması nedeniyle sizlerle böyle bir yazı paylaşmak istedik.

İşte yıllık izin hakkında bilmeniz gerekenler:

1- İzin Süresi

Bir çalışan, bir önceki yıldan hak ettiği izinleri bir sonraki yıl kullanır. Aynı iş yerinde 1 – 5 yıl çalışan kişilere 14 günden; 5 – 15 yıl çalışan kişilere 20 günden; 15 – 15+ yıl çalışan kişilere 26 günden az izin verilemez. Bu tarihler asgaridir ve işveren ile imzaladığınız iş sözleşmelerine göre gün sayısı değişiklik gösterebilir. Bunlar dışında hedefinizi tutturduğunuz için bonus mahiyetinde izinler de çalışanlara, işverenler tarafından sunulabilir. Aynı zamanda 18 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük çalışanlara 20 günden daha az izin verilemez.

2- Avans Zorunluluğu

Bu hak, birçok çalışan tarafından bilinmemektedir. Bu uygulamaya göre işveren, yıllık izne çıkan çalışanına izne çıkmadan izin dönemine dair ücreti ödemek zorundadır. Bu uygulamanın amacı, yıllık izne çıkan çalışanın elinde para olmasıdır.

3- Kullanılmayan İzinler

Bilinen yanlışlardan ve uygulamalardan birisi de, kullanılmayan izinlerin yanmasıdır. Kullanmadığınız yıllık izinleriniz yanmaz ve bu söz konusu değildir. Bir çalışan hak ettiği yıllık izni kullanmamış olabilir ve bunu ilerleyen dönemlerde kullanmak isteyebilir. Uygun olan ise hak edildiği dönemden sonraki yıl içinde tamamen kullandırılmasıdır.

Çalışanların bu konuda bildikleri yanlışlardan birisi de, yıllık izinlerini bilerek kullanmayı, işten çıkarılma durumlarında izinlerin parasını almayı düşünmeleridir. Bu durum yıllık izin uygulamasına tamamen aykırıdır. Yıllık izin paraya çevrilen bir hak değildir. Ayrıca izin kullanmayıp parasını alma düşüncesi de tamamen yanlıştır. Ama iş sözleşmesi bittiği zaman kullanılmamış izinler varsa, paraya çevrilebilir.

4- Ücretsiz Yol Hakkı

Yıllık iznini il dışında geçirecek olan çalışanlara, bunu belgelemeleri ile birlikte 4 güne kadar ücretsiz izin verilmesi gerekiyor. Örneğin, Ankara’da çalışıyorsunuz ve Antalya’ya tatile gideceksiniz. İşverenden gidiş – dönüş olmak üzere toplamda 2 günlük ücretsiz yol izni talep edebilirsiniz. Elbette bu durumu kanıtlamanız gerekmektedir.

5- Bir Günlük Yıllık İzin Olmaz

İş Kanunu’na göre 1 günlük izinler, yıllık izin yerine geçmez. Yıllık izin en fazla 3’e bölünebilir ve 3 parçadan birisi 10 günden az olamaz. Yani 14 günlük yıllık izin süresi 10 – 2 – 2 gün veya 10 – 1 – 3 gün şeklinde bölünebilir. Pek çok işverenin 1 günlük yıllık izin kullandırdıkları görülmektedir. Bu durum tespit edildiğinde bir para cezası uygulanmaktadır ve her bir çalışan başına 270 lira ceza ödenir. Aynı zamanda cumartesi günü çalışılsa da, çalışılmasa da, işçinin yıllık iznine denk gelen cumartesi günü izinden düşülür.

 

[yolgezer74]

geçen duydum.
bir firmada adamların iznini ve primlerini çok geç vermişler. ve öyle bir denk getirmişler ki adamlar izinlerini öbür sene geldiği için kullanamamışlar ve ayrıca aşırı mesai yaptırıldığı halde haftalık mesai kotası da dolduğu için ücretleri de yanmışi. resmen işyeri adamları dolandırmış. zavallılar da işlerimizi kaybederiz korkusuna bir şey diyememişler. allah böylesinden korusun.

 

[rocco216]

Yolgezer kardes bunu is kanunu ve is hukuku yemez sehir efsanesi...bi kuruma gitainde gorurum o is yerini.benim gordugum okadar sey varken ve ortada dahi bir sey yokken ne sikayetlerle ugrastim...is kurumu yemiyoo eskisi gibi degil...hep kimine niyette oldugu goruyorlar... kotu kurumlar icin giden sikayetler..veya surekli is degistirmis surekli gerekli gereksiz sikayet edenleri...

 

[Yelek 87]

İş piyasası daha hafta sonu tatilinin önemini kavrayamadı ki yıllık iznin önemini anlasın. Hafta içi zaten uzun mesailer yapan kişi (45 saatin üstünde) birde cumartesi günü (özellikle elektrik firmalarında tam gün)çalıştırmanın rezilliğine önce dur denilmeli. Adam iş ilanında çalışma saatlerini belirtiyor kanunun belirlediğin çok üstünde olmasına rağmen bunu rahatça yazıyor. Hafta tatili pazar günüdür diye belirtiyor, sanki paşam lütfediyor, çok büyük nimet, hafta tatili cumartesi-pazar olsa ölecek kahrından.

Bırakın insanlar biraz nefes alsın, işlerini özlesinler, ailesiyle daha çok vakit geçirsinler.Yok olmaz çünkü cahil cühela iş verenler ele geçirmiş piyasayı. Umurunda değil çalışanın izin hakları vs. önemli olan daha çok para kazanması.İş veren adam; hayatında tiyatroya gitmemiş, sinemaya en son ne zaman gittiğini unutmuş, tatil için yurt dışına gitmemiş, bu sebeple çalışanı da bunlarla ilgilenmeyecek. Yıllık iznini de sadece memlekete gidilmeli , tatil dediğin tembellik zaten. Özel sektörde kurumsal ismi bilinen firmalar dışında iki haftadan daha çok izin kullanan adama rastlamadım. Yurt dışında gün değil haftalık olarak 6-8-10 hafta süren yıllık izin hakkına sahip çalışma koşullarını görünce gerçekten üzülüyorum.

Kanun da tekrar düzenlenmesi gereken iki durum var, birincisi işe ilk başladığında ilk sene izinsiz olunması ve ikincisi ise iş değiştirdiğinde izin haklarının tekrar sıfırlanması. Yani 20 yıldır bir şirkette çalışıyorsunuz, iş değiştirdiniz başka bir işe başladınız, ilk sene izin yok, ikinci sene ise 14 gün maksimum izin. Hiç mantıklı ve insancıl olmayan bir durum. Maalesef kimse kanunlara uymadığı için bu gibi durumlar itiraz konusu dahi olmuyor.