Alternatif Akımın Tanımı
Zaman içerisinde yönü ve şiddeti değişen akıma alternatif akım denir. En çok kullanılan alternatif akım şekli sinüs dalgasıdır. Sinüs dalgasının haricinde kare üç gen gibi değişik dalga biçimleride kullanılmaktadır.
Alternatif akımda (AC) doğru akımda (DA) olduğu gibi sabit bir + veya – kutbu yoktur. Kutuplar sürekli değişir. Alternatif akımın alıcı üzerinden geçmesini sağlayan kaynağa alternatif gerilim kaynağı denir.
Alternatif gerilim kaynğının uçlarından birinin potansiyeli toprağa göre sıfır iken diğer ucun potansiyeli sürekli + veya – şeklinde farklı geğerler almaktadır. Potansiyeli toprağa göre sıfır olan uç nötr diye adlandırılırken diğer uç faz olarak adlandırılır.
Alternatif Akımın Avantajları
- Alternatif akımın iletimi doğru akıma kıyasla çok daha ekonomiktir.
- Alternatif akım makineleri daha basit yapıdadır.
- Alternatif akım doğru akıma çevirmesi daha kolay ve ucuzdur.
Bu saydıklarımız avantajlarından bazılarıdır.
Alternatif Akımın Nasıl Elde Edilir
Manyetik alan içerisindeki hareket eden iletken üzerinde bir gerilim endüklenir.(Faraday Yasası) Endüklenen gerilim manyetik alanın yoğunluğu ile doğru orantılıdır. İki mıknatıs arasında bir teli döndürdüğünüzü düşünün mıknatısa en yakın olduğu nokta gerilimin en yüksek olduğu nokta olacaktır çünkü manyetik alan orada daha yoğundur. Bu anlattığım çalışma mantıgı ile alternatör denilen aygıtlar kullanılarak alternatif akım üretilir. Aşağıdaki şekil kafanızda canlanması için daha iyi olacaktır.
Sinus Dalgası Nedir?
Alternatör ile üretilen bu alternatif akım şekli sinüs dalgası denir. Sinüs dalgası alternatörün dairesel dönme hareketinden dolayı oluşan bir şekildir.
Saykıl
Saykıl, alternatörün bir tam tur dönmesiyle meydana gelen dalga şeklidir. Sinüs dalgasında bir saykıl gerçekleştikten sonra sinyal kendini tekrarlamaya başlar
Periyot
Bir saykılın gerçekleşmesi için geçen süreye periyot denir. Periyot birimi saniye (s)dir ve “T” ile gösterilir
Saykıl
Bir sinüs sinyalinde x ekseni referans olarak kabul edilirse sinyalin x ekseninin üzerinde kalan kısmı pozitif (+) alternans, altında kalan kısmı ise negatif (-) alternans olarak isimlendirilir.
Frekans
Frekans bir saniyede tamamlanan periyot sayısına frekans denir. Ülkemizde alternatif akımın frekansı 50 Hz’dir ve bir periyot 0,02 saniyedir
Alternatif Akım Değerleri
Ani Değer : Sinüs şekline sahip akım ve gerilimin her hangibir andaki değerine ani değer denir.
Maksimum Değer: Alternatif akımın yada gerilimin en büyük ani değerine denir. Genlik olarakta adlandırlır.
Ortalama Değer: Bir frekanstaki ani değerlerin ortalamasıdır. Ortalama değer aynı zamanda sinyalin doğru akım değeridir. Alternatif akımın bir frekanstaki pozitif ani değerlerinin sayısı negatif anideğerlerinin sayısına eşit ve aynı büyüklükte olduğu için alternatif akımda ortalama değer sıfırdır.
Ancak pratikte A.C bir gerilim kaynağının uçlarına yük olarak bir direnç bağlanırsa akımın yönü direnç üzerinden yayılan ısıyı etkilemez. Isı sadece akımın şiddetine bağlıdır. Bu nedenle uygulamada A.C akım ya da gerilimin ortalama değeri bulunurken bütün alternanslar pozitif olarak kabul edili
Etkin Değer (rms): Alternatif akım ile aynı bir dirençte, aynı zamanda, eşit miktarda ısı açığa çıkaran doğru akımın değerine alternatif akımın etkin veya efektif değeri denir
Ölçü aletleri her zaman gerilimin etkin değerini ölçer.