İnternette yer alan çok sayıda makine tasarımı var. Bu başlık altında yeni makine tasarlıyanlara örnek olabilecek olanları toplayabilirsek faydalı olacağını düşünüyorum.
Tasarımlar, hedefler çok farklı olsa da kendi hedefleri dahilinde kaliteli, gerçekten örnek olanları seçebilirsek fayda oranı da yüksek olacaktır. Örneğin küçük çelik kalıp veya büyük sunta işleyen iki makinenin hedefleri ve tasarımları çok farklı olsa da kendi sınırları içinde iyi tasarım olmaları gibi.
RCNCX2 Router / RoboCNC
Bir çok yönü ile iyi bir örnek olduğunu düşündüğüm bir router ve videyosu. Öncelikle,
13 bölümden oluşan çok ayrıntılı bir anlatım. İkincisi rijit, iyi bir tasarım. Tasarı sahibinin ilk makinesi değil, iyi bir bilgi birikimine sahip. Üçüncüsü ise makinenin malzeme listesi ve çizimleri sitesinde ücretsiz olarak verilmiş. Videyolarda, kullanılan malzemelerin açıklaması ve satın alındığı yerin bilgileri ayrıca alt yazı ile veriliyor. Gördüğüm en iyi hazırlanmış videyolardan biri.
Çizimleri büyük oranda alıp kullananlar olabileceği gibi, seyredenlerin kendi makinelerinde kullanabileceği iyi bir tasarım ve montaj bilgisi edinebileceğini düşünüyorum.
Tasarımda alü levha ve sigma profil kullanılmış. X/Y oturum alanı 1 x1.5 m. Çalışma mesafeleri X/Y/Z, 1344,682/200 mm. Yer nedeni ile motorun içe alınması, X ekseninin işleme mesafesini daraltmış. Ray ve arabalar 20 mm'lik seçilmiş. 2.2kW bir spindle bağlanıyor. Gerek alü levha kalitesi ve et kalınlığı gerekse sigma profillerde ağır, güçlü, rijit malzeme seçilmiş.
Önemli bir iki nokta;
* Köprü tasarımında uzun ayak (levha) yerine kısa ayak tercih edilmiş. Y rayları, sigma profil ile yükseltilmiş. Nedeni ise önceki projesinde ayakların X yönündeki esnemesi! (gözle farkedilmese de). Bir önceki tasarımına göre en önemli iyileştirmenin bu olduğunu söylüyor.
* 80x80 mm gibi kalın, ağır alü sigma profil seçilmesi, ağırlığı
7.2 kg/m. Karşılaştıracak olursak Doğuş'un ağır sigma profilleri 80x80 mm 4.8 kg/m ve 90x90 mm ise 6.83 kg/m. Köprüde ise 160x80 mm ağır bir profil kullanılmış. Köprü ve masa alü malzeme toplamı 120 kg.
* Civata delikleri tam, boşluksuz delinmiş. İmalatta, montajda sorun yoksa doğru çözüm. Kolay montaj için delik çapı büyütüldüğünde, hassas bağlamak da zorlaşıyor. Araba, ray, plaka bağlantıları için fatura, kama kullanımı gibi hassas bağlantı çözümleri de üretilmiş.
* Vidalı mil seçiminde kendi kriteri 1 metrenin üzerinde kremayer dişli ve pinyon kullanımı. Y ekseninde bu nedenle kremayer dişli kullanmış.
* Motor, ray-araba gibi seçimlerde hesap yapmadığını diğer makinelerden edindiği gözlem ve kendi bilgi birikimine dayalı seçimler yaptığını belirtmiş.
* Vidalı mil seçiminde ise esneyip bükülmeyecek kadar kalın ancak eylemsizliği (ataleti) az olacak kadar kalın seçmeye (20 mm) optimumu belirlemeye çalışmış.
* Eksenlerin hızını pek önemsemediğini bazı işlerde asıl verimliliğin çok sayıda iki yönlü küçük yanal hareketle ilişkili olduğunu, bu nedenle yüksek ivmelenmenin (acceleration) daha değerli olduğunu söylüyor.
* Vidalı millerde, somun vidalarının dişleri ezmemesi için somunu kontra somunla sıkıştırıyor.
* Kremayer dişlinin boşluk (backlash) sorunu için 1:10 dişli kutusu, kayış kasnak ile ile bağlı ikinci bir pinyon dişliden oluşan hazır bir parça alarak kullanmış.
Ben ekleyemedim ama 13 bölümün bir arada yer aldığı bir videyo da var. "RCNC X2 Router" diye aratırsanız gelecektir.