Sayfa 56
b.1- Aşırı yüklenmeye karşı koruma :
Çizelge 9 - Yalıtılmış bakır iletkenlerin 25° C 'a kadar olan ortam sıcaklıklarında sürekli olarak taşıyabilecekleri yük akımları
Tabloda 1.grup boru içindeki 4mm2 nya kablonun akım taşıma kapasitesi 27 amperdir.
Sayfa 59
Çizelge - 13 Yalıtılmış iletkenlerin anma kesitlerine göre aşırı akım koruma aygıtlarının (
Sigorta, otomatik sigorta vb.) seçilmesi
1. grup 4mm için 25amper sigorta, 2,5mm için 20 amper sigorta
Ortam sıcaklığı 25°C'ın üstünde ise, aşırı akım korum aygıtlarının anma akımları, 11 ve 12 numaralı çizelgelerdeki yüzde değerleri ile çarpılarak küçültülmelidir. Hesap sonucunda bulunan anma akımı değerine göre, en yakın alt basamaktaki akımlı koruma aygıtı seçilmelidir.
https://www.emo.org.tr/ekler/cc5a85842d8d326_ek.pdf
Vatan kabloda 2,5mm 20 amper, 4mm 26 amper
4mm kablo boruda 26 amper taşırken, havada 42 amper taşıyor, toprakta 55 amper civarı taşır.
Yani kablonun bulunduğu ortam akım taşıma kapasitesini belirliyor çünkü kablonun yalıtım malzemesinin sıcaklığa tepkisi önemli burada. Termoplastik yerine XLPE yalıtım malzemesi daha zor eridiğinden akım taşıma kapasitesi artıyor veya kabloyu toprağa gömdüğünde soğuyabildiği için akım taşıma kapasitesi artıyor ama herkes havadaki ve topraktaki değerini baz alıyor, borudaki akım değeri görmezden geliniyor.
https://www.vatan.com.tr/urunler/al...arli-bakir-iletkenli-kablolar.html#print-wrap
Yapıtaş kablo 30°C derece ortam sıcaklığı için
2,5mm kablo 20 amper, sigorta 16 amper
4mm kablo 25 amper, sigorta 20 amper
https://www.yapitaskablo.com/dosya/blog/AKIM_TASIMA.pdf
Bu yüzden 2,5'luk kablo için standartta 16 amper sigorta kullanılıyor, 4'lük kablo için de 20 amper olması gerekiyor, ben fazlasını bile söyledim. Burada Emo çizelge 11'e göre küçültme uygulanmış hali.
Sigortaların anma değerleri sürekli çekilen akımlara göre yazılmış değerler, o yüzden insanları yanıltıyor. 25 amper sigorta 3 tane cihaz çalışsa hemen atar diye düşünülüyor ama düşündüğümüz gibi anlık değerler değil bunlar. Burada birde gelirim düşümü mevzusu var, omik yüklerde çekilen akımın azalmasına sebep olur, buda sigortanın atmasını engeller. Kablo ısındıkça akım düşer sigortayı attıracak seviyeye ulaşması zordur.
25 amper sigorta
(25x1,13) 28,25 amper sürekli akımda 1 saat açma yapmaz
(25x1,45) 36,25 amper sürekli akımda 1 saat içinde açma yapar
(25x2,55) 63,75 amper çekildiğinde 60 sn içinde açma yapar
Sayfa 5-7, Termik açma şartları tablosu
https://sigmaelektrik.com/wp-content/uploads/2021/12/5-Otomatik-Sigortalar.pdf
Ayrıca son olarak şunu ekleyeyim AC elektrikte akımın çoğunluğu bakır yüzeyine yakın kesitten akar.
Bize sunulan kablo değerleri alan olarak veriliyor, buda yanılgıya sebep oluyor.
2,5mm2 kablonun çapı 1,80mm
4mm2 kablonun çapı 2,25mm
Oran olarak 18 22,5 olarak düşündüğünüzde aslında arada pek fark yok, sadece 1/4 fark ama gözle bakınca çok kalın kabloymuş gibi görünüyor. Akımın çoğunluğu dış yüzeyden aktığı için kablo çapına (Çap ne kadar artarsa aynı orantıda kablo çevresi artar,
2πr) orantılı olarak bir artış söz konusu oluyor. Bu yüzden 2x2,5 kablo paralel birleştirirsek 5mm2 kablodan daha yüksek akım taşıyabiliyor. 2x2,5(paralel bağlı) kablo boru içinde 40 amper taşırken 5mm kablo ancak 30-32 amper akım taşır.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Yüzey_katmanı_etkisi
