12 to 24 converter

Evet döndük başa.
Akımı kontrol edebilmek için gerilim ayarlanır .......
Temel Elektronik- Elektrik bilgileri U=I*R gibi....

Sen beni dinlemiyorsun artık yazmayacağım.
Bildiklerini ittir et dedim , ne bilmen gerekiyorsa yazdım.
Daha başka şey bilmiyorum
..padişahım selam
mektup bitti vesselam...
 
iyi geceler abi. yordum sizi. yarın devam edelim
 

İnşa Allah ,
Yorulmak mesele değil , iş ki konu anlaşılsın.
 

Evet,çok doğru duymuşsunuz,duyduğunuz da hiç yanlış değil.Bunun için mikrokontrol üniteli (mcu) şarj sistemleri devreye girer.Sn Kazım Uğur hocam bu konuyu,daha önceki yazılarında sıklıkla bahsedip hep anlatmıştı,sanırım onları okumamış olmalısınız veya tesadüfen de hiç rastlamadınız belki de.Bu arada size bu akü,pil konusunu özenerek,çok da güzel anlatmış doğrusu,eline sağlık diyorum bir kere daha.

Kurşunlu akülerin uzun ömürlü olması için sözünü ettiğiniz gibi 3 basamakta bu şarj işlemini layıkıyla yapan çok akıllı sistemler (Bizden çok da akıllı olamaz,çünkü onları da biz yaptık neticede değil mi?) yok da değil,var.Ama bunlar oldukça da pahalı sistemler,basit sistemlere göre de (tampon şarj=floating charge veya normal şarj,gerilim belirli bir değere gelince kesme devresiyle anında aküyü kesen ama her ikisi de sadece tek basamakta olan şarj işlemleri gibi) Ayrıca akü sıcaklığını birebir denetleyen ve şarjı denetimli olarak buna göre gerçekleştiren,akü şarjını bu şekilde yapan çok akıllı mcu'lu olanları da yine var.

Lityum-iyon,lityum-polimer,vb. bataryaların şarjı için de,örneğin laptop bataryaları için 3 ayrı basamakta şarj işlemi yapılmaktadırYani tek kademede olmuyor bu şarj işlemi,çok ucuz şarj sistemlerinde olduğu gibi de genellikle (li-iyon küçük,tek piller buna dahil) tek kademede şarj işlemi de hem aküler (Kurşun-asit gibi) hem de piller için bir tercih nedenidir,hem basit devre yapısı hem de maliyeti yüzündendir bu tercih.

Peki pilleri ve aküleri böyle akıllı sistemli (Mcu) şarj sistemiyle doldurduk,ömrü mutlaka uzun olacak mı? Hayır işimiz (Görevimiz) henüz bitmedi .Bir de saklama koşullarına çok dikkat etmek de var bu işin içinde..

Sıcaklık faktörü hem pillerin,hem de akülerin amansız düşmanı,bir ömür törpüsüdür açıkça da söylemek gerekirse..

Sıcakta ömür faktörü ne olur,sıcaklık pil veya aküye nasıl da zarar verebilir? Pil veya akü içinde serbest radikaller (Serbest dolaşan elektrikle yüklü kökler,anyon ve katyonlar) sıcalık bir ısı enerjisi fazladan bir enerji demek olacağından bu kökler dhah hızlı hareket ederek plakalara,pilin içindeki aktif bileşenlere daha hızlı çarpmaya başlar,yani kimyasal reaksiyon hızlanır (Kimya bilgisi) ve neticede pil veya akü daha serin veya normal sıcaklık değerinde kalmaya göre daha fazla yıpranır kendi içinden,sırf bu sıcaklık etmeni yüzünden olur bu gereksiz yıpranma,gereksiz bu kimyasal reaksiyonun aktif olarak en üst sevilerde (maximumda) kalarak da seyretmesi olayı..

Sıcaklıkla ilgili bu tanımlanan özel hikaye (Yazılı animasyon) bu şekide cereyan eder maalesef.Bu yüzden çok pahalı 3 kademeli şarj cihazları ile de pilleri,aküleri şarj edip bırakmak yetmez,onları ayni çiçekteki bir saksı gibi aşırı,yeni doğmuş bir bebek gibi çok aşırı soğuktan ve aşırı sıcaktan (Sıcak kay kat dha zaralı ve riskli bu arada tabiki) koruyup kollamamız da gerekiyor,bu bir gerçek..yıllarca akü ve pil üzerine araştırma,incalaeme yapan bilim adamlarının öngörüsü de değil bu,sadece gözlem ve takip sonucu elde edilmiş somut delillerle de iyice açığa çıkarılmış bir gerçektir bu maalesef ki..

Bir de derin deşarja uygun akü var olmayanı da yine var.Kuru,jel olan,kurşun-asitliler derin deşarja daha uygun,bu yüzden ups'lerde tercih edilir genellikle.Sonuna kadar boşalsa bile gecikmeden şarj edilirse ömründen çok fazla bir şey de kaybetmez,bu kuru olan özellikleri nedeniyle de.Sulu aküleri ise ancak belirli bir deşarja kadar indirirsiniz,daha fazla indirirseniz bu şarj seviyesini veya akü kutup başı gerilim çıkış değerini,sonradan hemen şarj etseniz de ömür faktörüne zarar da vermiş oluyorsunuz farkında da bulunmayarak.

Yavaş şarj tabiki hızlı şarjdan ömür faktörünü hiçe saymaktan korkup da yapılabilecek en güzel muameledir bir akü veya pile yapılabilecek olan.Bunun tartışması bile çok gereksizdir.Nedeni de yukarıda yazılı animasyon şeklinde yapılmış akünün,pilin iç kimyasal enerjisinde,normal sıcaklıktaki daha stabil durumundaki bu yapısını,istemeden de harekete getirdiğiniz içindir,yani istemeden de olsa bir hareketliliğe (Hızlı şarjda geçen amper oranında daha fazla ısı açığa çıkacağından dolayı da)
neden olduğunuz içindir, hızlı şarjla ömür faktörünün daha azalması veya akünün,pilin daha erken,vaktinden ço evvel de ölüme daha fazla da yaklaşması olayı.

Biz 60 amperlik bir aküyü,örneğin 1/10 oranı diye normal,uygundur diye tabir ettiğimiz 6 amperle akü şarjı yerine 1-0.5 amperle daha uzun sürede şarj eder ve şarjı elektrolit sıcaklığı yükselmesine fırsat vermeden de çabuk keserseniz eğer,bu akü ömrüne ömür katar,75 yaşında ölecekken,105 yaşına dayanır da gelir bu ömür faktörü,gerçek bu şekildedir.Ama örneğin bir güneş paneliyle şarj olan çok kapasiteli (300-400 A-h gibi) aküyü de panelin 0.5-1 A verip de günlerce bekleyerek de şarj edebilmesini de beklemezsiniz,işiniz daha acil olarak vardır çünkü.Akşam saatlerinde de belki bir sürü cihazı kullanacaksınızdır neticede de,o zaman da mecburen en fazla 1/10 kuralına uyup şarj etmeyi de bu şartlar altında yeğliyoruz başka çaremiz de yoktur çünkü,burada akü ömür faktörünü de hiç düşünmüyoruz,göz ardı ediyoruz artık.

Umarım biraz yardımcı da olabilmişimdir size.Anlamadığınız bir konu veya takıldğınız kısım yine de varsa yeniden o kısmı genişleterek (Açarak da) tekrardan anlatabilirim size.Bizler yazmaktan sıkılmaz ve bıkmayız,öğrenmek için her kim çok hevesliyse öğretmek için sabaha kadar da gerekirse yazarız (Ben gece-sabah arası yazmasını da pek de sevmem,güzdüzcüyümdür bu arada,lafın gelişi söyledim bunu,size biraz da hoş görünmek için tabiki) ağer öğrenen kişi de öğretmeye tam de değer bulunacak,tam alıcı olacak,çok hevesli ve çok azimli bir kişiyse.Kolay gelsin.Saygılarımla.
 
Son düzenleme:
Şarj olabilen oyuncaklarımızın çeşidi çok.
Şarj tipleri de ona uygun olmalıdır.
Bunların içerisinde Lityum ve sülalesini hariç tutalım.
Onların kendilerine has kuralları var .
Bazıları hızlı şarja izin verirken bazıları olmaz.
Bunlarla ve şarjları ile ilgili bilgi isterseniz aşağıdaki pdf i inceleyin.

https://www.google.com.tr/url?sa=t&...=tlWTgkAnPSxYeHwmRs5k_g&bvm=bv.67720277,d.ZGU


Kurşun asit ve NiCd sülalesi için Iıo dan gerisi hikayedir.
İnternette istediğiniz her tür " bilgiyi " bulabilirsiniz.
Bir şeye ak denmesinden hoşlanıyorsanız evet , yok kara denemesi işinize geliyorsa ona da evet.
Tam bir çöplük misali.
Bir sürü şehir efsanesi ve uyduruk tanımlar bunlara dahildir.
Bir pil vardır üstünde yazdığı gibi değil 1000 100 doldur boşalt çöp olur.
Aynı tip pil vardır 30 yıl aktif olarak kullanırsınız artık 5000 mi 10000 mi her ne ise.. aynı kapasite devam eder.
İmalatın dandiklikleri pil ( akü ) karakteristiği sanılıp bir sürü belge üretilir.
Bunda öğrencilerinde payı büyüktür.
Ciddi lab analizleri ve değerlendirmeleri gereken konuları ödev-tez olarak alırlar sonrada pc başında ciddi biçimde - hani bilim dili derler ya- işte o tarzda cümlelerle şişirirler.
Bizim Antalya da bir deyiş vardır.
İkisi arası 1000 metre olmayan iki semt
Kalekapısı nda bir yalan söylemiş Yenikapı da kendi de inanmış
Mezuniyet sonrası bir akü imalatcısında iş bulduğunda yada kendi imalatçı olduğunda başka belge ve lab sonucu bulamayacağından kendi yazdığını uygular.
Reklamlarında ek olarak sunar.
Bakanda derki yaa adam üretici bilecek elbet bu işi yazdığı kesin belge hemde ne kaynak vay beee paylaşmış ...

Yapıya bağlı olarak şarja hızlı başlamak ve sadece o tip-markaya bağlı olarak bir müddet devam edip sonra Iıo gibi değerlere düşmek sonra tampon şarja inmek gibi grafikler olmaz mı ? olur.
Yaptığınızı ciddi ölçümlerin yapıldığı bir lab da gözetim altında defalarca test edip optimum bir şarj grafiği çıkarabilirsiniz.
Bu sadece o marka / model içindir.
Genellemeyin.
Az çok benzer demeyin.
Elinizde bu tip bir güvenilir belge yoksa genel olarak Iıo dan şaşmayın.

Nereden çıktı bu Iıo derseniz , önceki mesajlarda yazdığım gibi temelinde ısınma-buharlaşma sonucu elektrolit kaybı ve dolayısıyla kapasite kaybına uğramış şarj olabilen oyuncaklarımızın incelenmesi sonucu en dandiklerinin dahi bu Iıo da uzun zaman dayandıkları gözlemlendiği içindir .
Kalite bir oyuncağınız vardır I20 I30 ile sorunsuz hizmet verir , evet olabilir ama elinizdeki nasıldır ne bildiniz ?
Yapı müsaittir biraz daha pozitif basınçla çalışır ve hücre deforme olmaz - sızdırmaz , olur.
Bir yapı vardır ilk anda hızlı şarja izin verir sızdırmaz sonra sınıra ulaşır , olur neden olmasın.
Amaaaaa , Erzurum vardır kış vardır Antalya vardır yaz vardır belki üşür belki terler neme gerek dikkatli olmak lazım .
Ucuz oyuncaklar değil ki.
Ortam sıcaklığını şarj anı ( hatta deşarj ) sıcaklık sürekli kontrol edilip şarj ayarlanıyordur falan filan.. bunları yapabilene sözüm yok o zaten işini biliyordur.

Arkadaşın yüksek akımlı bir şeyler aradığını varsayarak kurşun asit akü şarj edeceği şeklinde ve ona uygun önerilerde bulundum.
Genelleme yapmak yanlış olur !

Bu vesile ile belirteyim , kuru akü diye bir kavram olamaz.
Bu ancak işten anlamayan mesela tüccar tiplerin tripleridir !
Ancak imalattan kullanıma kadar raf ömrü için elektroliti doldurulmamış ve aşırı ( yanlış ) şarj edilerek elektroliti bitirilmiş akülere " kuru akü "diyebilirsiniz.

Buraya kadar yazdıklarım sadece şarj için bilgilerdir , deşarj ayrı konudur , karıştırmayın.
 

Bu şemadaki bobin (L 50 uH) kondansatör yada direnç türünde olabilir mi? Bu indüktörlerin mantığını pek çözemedim de.
 
http://pdf.datasheetcatalog.com/datasheet/nationalsemiconductor/DS012420.PDF

Merhaba.Bakın lm2588'in datasheetinin 9. sayfasında, bu entegrenin bir "çalışma blok diyagramı" yer almaktadır.Eğer oraya hiç bakmadıysanız çalışma mantığını tam çözüp kavramanız belki hiç mümkün olmayabilir.Keza ben kendim de oradan bu dc-dc boost konverterin çalışma şeklini tam olarak da anladım.

Lm2588-ADJ'nin 4 ve 5. bacakları arasında 5 amper,65 voltluk bir NPN anahtarlama transistörü entegrenin içinde yer alan şekliyle de vardır.Bu transistör D1 diyodundan geçip gelen 12 voltun + ucunu transistörün "Control logic,driver stage" kısmından gelen tetikleme sinyaliyle 50 mH'lik bobini (Sadece bobin görevindedir,direnç ya da kondansatör görevinde değildir bu bobin) 4 nolu "ground" dan gelen 12 voltun eksi ucuyla tam olarak kendi içinden anahtarlayarak bu bobin üzerinde de self gerilimler indükler.İndüklenen bu gerilim D2 diyodundan tek yönde geçerken bu şekilde de tek yönde pompalanırken,ayni zamanda da,3 nolu bacağa da ayarlı R1 direnci üzerinden belirli bir seviyede ayarlanarak,bu feeedback ayağından,entegrenin içten npn transistörüyle anahtarlaması ile çıkan bu voltajın denetimi için girerek ve OPAMP'lar arasında kıyaslanarak (İlk OPAMP hatayı saptar,diğerleri bir işleme sokabilmek için bir miktar kadar kuvvetlendirir) control logic'e oradan da driver stage kısmına gelen bu kuvvetlendirilmiş geri besleme sinyaliyle tam olarak da düzenlenmiş,tam şekillenmiş veya diğer bir deyişle de belirli bir gerilim seviyesinde bu değeri sabit tutulmuş (12-24 volt dc. aralığında,max. 5 amperde) olur. Kolay gelsin. Başarılar dileriz.
 
Son düzenleme:

Çok teşekkürler yanıtınız için.

Öyleyse buradaki 50 uH'lik indüktör bobini iş görecektir, değil mi?

SMD Direnç,SMD Kondansatör,Transistör,led,trafo,diyot,entegre,hoparlör
 
Bu şemadaki bobin (L 50 uH) kondansatör yada direnç türünde olabilir mi? Bu indüktörlerin mantığını pek çözemedim de.
ben kendi anladıgım kadarıyla anlatmaya calışayım. yanlışım olursa elbetle ustalar düzeltecektir.

kullanacagınız bobin aşagıda hesaplayacagımız akımı doyuma ulaşmadan tasıyabilecek herhangi bir bobin olabilir. direnc tipi kondansator tipi veya toroidal veya... olabilir önemli değil.

boost konverterda mantık düşük voltaj yuksek akımı , yüksek voltaj düşük akıma cevirmek. bu iş içinde bir bobin kullanılıyor. bobinin akım depolayabilme özelliğinden dolayı.

Vbobin=L x di/dt formulune göre bir bobine anahtarlamalı bir elemanla (mosfet gibi) voltaj uygulanıyor. bobinin bir ucu voltaj kaynagına direk bağlı oldugu için bobinin voltajı maksimum voltaj kaynagı kadar yukseliyor ama akımı yukardaki formule göre değişiyor. Dolayısıyla Vbobin sabit. L değeri bobinin induktansı sabit diyebiliriz. değişen sey dt yani zaman ve di yani bobinden geçen akım. Vbobin ve L sabit olduguna göre eşitliğin sağlanabilmesi için zaman artıkça di değerininde artması gerekiyor. dt frekansa ve ne kadaar voltaj artırmak istediğimize baglı biz seciyoruz. Vbobin kaynagımız biz seciyoruz. istadiğimiz akıma ve bu akımın salınım değerine göre L yi hesaplıyoruz.




boos converterda ilk önce duty cyle belirlenir. basitce (Vout-Vin+Vdiyot)/Vout=Duty Cycle Vin giris voltajı, Vout cıkıs voltajı, Vdiyot kullanılan diyotun iletimdeki voltaj değeridir. (semadaki d2 diyotu) Duty Cycle da istenilen voltaj yukseltmesi için anahtarlama süresidir. (semada entegrenin 5 ve 4 nolu bacakları entegrenin içindeki mosfetin (anahtarlama elemanının) drain ve source uclarıdır.)
sekilde anahtar kapalı iken (yani entegrenin içindeki mosfet iletimde iken) 5 ve 4 nolu bacaklar kısa devredir. yani akım bobin üzerinden direk topraga akar, diyottan ve bizim bagladıgımız yukten akmaz cünkü akım direncsiz yolu yani kısa devre olan 5,4 bacaklarla topraga akmayı secer. bu durumda Vout=0 olur. Ama biz Vout u 24 volt istiyoruz bu durumda anahtarı surekli kapalı tutamayız. Dolayısıyla ac kapa yaparız. yukardaki formul bu aç kapanın ne kadar aç ne kadar kapa oldugunu hesaplamak için. Peki neden bobin kullanıyoruz? çünkü bobinin üzerinde akım (enerji) depolayabiliyor olmasından ve bu akımı sabit tutmak istemesinden yani aynı yonde tutmak istemesinden dolayı.

Duty cylcle boyunca yani anahtar kapalı iken bobinin üzerinden aşağıdaki formule göre

V bobin=Lxdi/dt (V bobinin voltajı,L bobibin indüktansı, di/dt te birim zamandaki akım değişimi) akım akar. (eger anahtar sürekli kapalı kalırsa bobinden cok fazla akım akar cunku bobin sonucta bir teldir ve direnci çok düşüktür, bobinin sarım sayısı ve tel çapına göre değişmekle beraber bu örnek için mili ohmlar diyebiliriz. )

burada bobinin voltajı 12 volt. (kaynak 12 volt oldugu için)
dt nedir? dt anahtarın kapalı oldugu süredir. (fetin iletimde oldugu zaman) yani dt=(1/f)xDuty veya dt=TxDuty dir. T de 1/f dir. duty cycle ın gösterimide D dir.
f ise anahtarlama frekansıdır. ilk aşamayı anlatabildiysem örneğe geçiyorum.
Vin=12,Vout=24 f=100kHz=100000 Hz, kullanacagımız diyotta hızlı diyot olsun shottky diyot Vdiyot=0.4 olsun diyelim.
D=(24-12+0.4)/24=0,51666=0,52 diyorum.
dt= 0,52x(1/100000)=5,17 uS
Vbobin=12 Vin 12 volt oldugu için.
di ve L yi belirlemeye geldi sıra. burada 2. aşamaya geçiyorum.
ne kadar enerji lazım ? P=VxI bildiğimiz gibi. diyelim cıkıs akımımız(Iout=5) 5 amper olsun.
Pout=Vout x Iout=24 x 5=120 Watt cıkısımız 120 watt dolayısıyla bizim 120 watt 12 volt enerji vermemiz lazım sisteme(kayıpları sıfır sayıyorum). buna göre giris akımımız (Iin) 120/12=10 A = Iin

buldugumuz bu Iin değeri ne işimize yarayacak ? buldugumuz bu değeri bobin salınımıyla (Lripple) carpıp akım salınımını bulacagız. (Iripple=akım salınımı) yuzde 20 -40 arasındaki bir değer bobin salınımı olarak alacagız.(Lripple=bobin salınımı, birimi yok, yuzdesel gosterimi) Lripple= %30 olsun. Iripple= Iin x Lripple = 10 x %30 = 3 Amper

şimdi di değerini hesaplayabiliriz.
di=Iripple

(di değeri bobinin üzerindeki akım salımının Amper değeri) peki di neyi etkiler?

di çıkış voltajımızdaki aşagı ve yukarı salınımı etkiler. Cıkıs voltajındaki salınımı sadece bu mu etkiler? Hayır.
diğer bir etmende cıkışta kullanacagımız kapasitorun değeri (kaç farad )ve iç direnci (yani ESR si kaç ohm)

di de belirlendiğine göre L yi bulabiliriz.

V bobin = L x di/dt demiştik. buradan L yi çekersek

(Vbobin x dt)/di = L elde ederiz. yerine yazarsak (12 x 5,17) / 3 = 20,68 uH buluruz.

bobinin değerinide bulduk şimdi anahtarlama elemanı ve bobin secerken minimum akım değeri ne olmalıdır onu bulalım. Bu değer bobin ve anahtarlama elemanından geçen maksimum akımdan büyük olmalıdır.
bobinden ve anahtarlama elemanından geçen maksimum akım (Ipeak) Iin x ( %100 +Lripple/2 ) veya Iin + Iripple/2
Ipeak =10 x %115 =11.5 A
Ipeak =10 + 3/2 =11.5 A
 
Son düzenleme:
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha fazla bilgi edin…