Lümen: ışık yeğinliği 1 mum olan eşit dağıtımlı bir nokta kaynağının 1 steradyan içinde yayımladığı ışık akısı.
Geleneksel aydınlatmalarda güç (watt) önemliydi elbette. 2 akkor flamanlı ampulun ışık değerleri karşılaştırılırken güç değerlerine bakılırdı. Ne kadar güç, o kadar ışık.
Ancak LEd teknolojisinde durum farklıdır.
LED teknolojisi pek çok yeniliği beraberinde getirdi. Teknolojik gelişmeler, LED’lerin sürekli daha verimli hale gelmesini, lümen değerlerinin katlanmasına yol açtı.
Her üretici, ürününde farklı lümen değerine sahip LED’ler kullanabilir. Bu sebeple iki farklı üreticiye ait 10W LED lamba, bir birinden farklı ışık çıktısına sahip olabilir. Basitçe, bir markanın 10W LED lambası odamızı aydınlatırken, diğer markanın 10W ürününden iki tane kullansanız bile aynı parlaklığı elde edemeyebilirsiniz.
Bundan birkaç yıl önce 1W güçteki LED 50 lümen ışık akısına sahipken, bugün ticari ürünlerde 220 lümen seviyeleri konuşuluyor.
Bu da gösteriyor ki, söz konusu LED ışık kaynaklı lamba ve armatürler olduğunda güç değeri ile ışığı karşılaştırmamız doğru değildir.
DOĞRU BİLGİLER AŞAĞIDADIR !
Lambanın Verimi
Lambadan çıkan ışık akısının miktarı ve akının harcanan enerjiye oranla durumu enerji verimliliği üzerinde oldukça ciddi bir etkiye sahiptir. Işık akısı, ışık kaynağından yayılan ışık miktarıdır. Işık akısı, enerji taşınırken kayıpların oluşmaması adına önem taşır.
Işık akısının birimi "lümen", sembolü de (Φ )'dir. Aşağıda bazı ışık akısı değerleri verilmiştir:
LED Lamba 8W - 470 Lümen
Akkor Lamba 100 W - 1200 Lümen
Floresan Lamba 36 W - 3350 Lümen
Bir ampülün Lümen değerinin ne kadar yüksek olduğundan çok, harcadığı elektrik enerjisine karşılık verdiği ışık miktarı önemlidir. Bu miktar "etkinlik faktörü" kavramı ile açıklanır. Işık akısı / harcanan elektrik (lm/w) olarak etkinlik faktörü hesaplanır. Yukarıdaki tabloya bakarsak, 8W LED lambanın etkinlik faktörü
470 Lümen / 8W = 59 olarak hesaplanır. Bu oran ne kadar yüksekse, enerji tüketimi de bir o kadar düşüktür.
Armatür ve Enerji Verimliliği
Armatür geriverimi, lambadan çıkan ışık akısının armatürden daha verimli olarak aydınlatma noktasına ulaşmasıdır. Armatür konusunu 2 ayrı şekilde ele almak daha doğru olur. Geleneksel sistemlerde lamba ve armatür birbirlerinden ayrıdır. Bu sistemde lambanın verimi ayrıca ölçülür ve referans olarak kullanılır. Armatürden çıkan ışık miktarı ayrıca ölçülür. İki sonuç oranlanarak verimlilik oranı belirlenir. Armatürden çıkan ışık miktarının lambadan çıkan ışık miktarına oranı, o armatürün verimlilik değerini gösterir.
LED aydınlatmada ise lamba ve armatür tek bir sistemdir. Bu nedenle LED'lerde genel bir "sistem verimliliği"nden sözedilebilir. Tüm sistem bileşenlerinin Lümen ve watt değerleri hesaplanır. Tüm sistem bileşenlerinin lm/w olarak azalması dikkate alınır. Örneğin; LED'den armatür aşamasına kadar geçen basamaklarda ışık verimliliğinin değişik oranlarda azalmasıdır. LED'de 130 Lm/W, optikteki kayıp 120 Lm/W, ısının taşınması esnasında 110 Lm/W, son armatür aşamada 90Lm/W verimlilik değeri olabilir. Günümüz LED sistemlerinde ışık akısı 4000 Lm'den fazladır, verimlilik ise yaklaşık 115 Lm/W'dır.
LED'lerde sistem verimini etkileyen faktörlerin başında ilk lümen çıkışı gelir. 25 derece oda sıcaklığındaki lümen değerinin yüksek olması gerekir. Çalışma sıcaklığı ile 25 derecedeki lümen değerleri arasındaki oranın, sıcak-soğuk faktörü, bire yakın olması gerekir. Sürücü kalitesi de son derece önemlidir. Bu aşamada güç kaybı %10-%50 arasında değişebilir. Sürüş akımı da başka önemli bir etkendir. Genellikle bu akım 350 MA'dir, 700'e çıkması durumunda lümen çıkışı da yükselir. Lümen çıkışının yükselmesi bir süre sonra jonksiyon sıcaklığını arttırır. Bu durum, daha hızlı ışık akısı azalamasına ve LED ömrünün kısalmasına neden olur. LED'de ışık elde etme esnasında bir ısı oluşur. Bu ısının hızlı bir şekilde jonksiyon bölgesinden uzaklaştırılması gerekir. Bu nedenle LED yapımında ısıyı ileten malzemeler kullanılmalıdır.
KAYNAK: Voltimum