Ateşleme (Yüksek Voltaj Bobini): Bir koruyucu içinde demir bir çekirdek üzerine sarılmış iki tür sargı ve sargılar arasında bulunan yalıtkandan oluşur.Sargılardan birincisine primer(Düşük voltaj) devresi,ikincisine sekonder(Yüksek voltaj) devresi denir.Bobin çekirdeği ise silisyumlu saçlardan yapılmıştır.Bobin üzerinde 3 ayrı uç bulunur.Uçlardan birisi,giriş ucu (Bat) (+) (15) işaretleri ile belirtilmiştir.Bu uca,kontak anahtarından gelen devre ucu bağlanır.Diğer uca ise (Dis) (-) (1) işaretleri ile belirtilmiştir ve bu uç distribütör girişine bağlanır.Bu uçlara primer devre(düşük voltaj devresi) denir.Üçüncü uç ise bobinin ortasından çıkan sekonder(Yüksek voltaj devresi) ucudur.Bu uç,yüksek voltajı iletebilecek özel buji kablosu ile distribütör kapağının ortasına bağlanmaktadır.
Bobinin dış çevresi saç bir koruyucu tarafından korunur.İçerisinde rutubeti önlemek amacı ile yalıtkan olarak bazen yağ kullanılır.
Düşük Voltaj Devresi(Primer Devre):Bu devrenin sarım tellerinin kesiti daha kalındır.Genellikle 0.7-1 mm. çapında 200 sarımla sarılmış bakır bobin (Emaye) telinden oluşur.
Yüksek Voltaj devresi(Sekonder Devre):Bu devrenin sarım tellerinin çapı,düşük voltaj devresine göre daha incedir(0.03-0.07 mm.)ve sarım sayısı da düşük voltaj devresinin 100 katı kadar olur.Örneğin birinci devrede sarım sayısı 200 sarımlı ise,ikinci devrede 20 000 olur.Ortalama olarak,yüksek voltaj devresinin sarım sayısı 18 000 civarındadır.
Ateşleme Bobininin Çalışma Prensibi
Kontak anahtarı açılınca,bataryadan gelen akım,ampermetreden geçip,bobinin giriş ucuna gelir ve bobinin alçak voltaj sargılarından geçerek batarya voltajına ve bobin sargılarının direncine bağlı olarak,bobinin distribitör ucundan çıkıp distribütör girişine,oradan da platinlere gelerek devresini tamamlar.(Platinli ateşleme-Delco sistemi)Bu akım primer devresinden geçerken yavaş yavaş yükselir.Sargının etrafında bir mağnetik alan doğar.Bu amğnetik alan Lenz kanununa göre düşük voltaj devresinden geçen akıma zıt yönde akım üreterek bir elektromotor kuvveti (emk) indükleyecektir.Bu akım düşük voltaj devre akımının yükselmesini geciktirecektir.Devreden geçen akımla birlikte,her iki sargı etrafında oluşan mağnetik alan kuvvetlenecektir.Kuvvetlenen bu alan yüksek voltaj devre sargılarında,yüksek voltaj indüklemeye yeterli değildir.Yaklaşık olarak 250 voltluk bir self(Öz)indüksiyon akımı doğabilir.Bu ise devre sargıları ile orantılı değildir,daha az sarımda da bu voltaj doğabilir.Bu nedenle mağnetik alanın değişme hızının arttırılması icap eder.Bu amaçla akım en yüksek tepe noktasından geçerken bir platin yardımı ile bu akım primer devrede aniden kesilir. Ani olarak kesilen bu akımın tesiriyle,bobin çekirdeği etrafında çok hızlı bir alan değişimi olur.Bunun sonucu olarak,gerek birinci devrede,gerekse ikinci devrede yüksek bir voltaj indüklenir.İndüklenen bu voltaj,birinci devreden ayni yönde akmak ister.Ancak platinlar açık olduğundan,devresini tamamlayabilmesi için,platinlar arasında ark yaparak devresini tamamlamaya çalışır.
Bu ise istenmeyen bir durumdur,platinlerin kısa sürede bozulup kullanılmaz hale gelmesi demektir.Bu şekilde ark yapan devreden yüksek voltaj da alınmaz.Bu amaçla alçak voltaj devresine paralel olarak bir kondansatör konulmuştur.akımın en yüksek tepe noktasından sonra,düşük voltaj devresindeki akım bu kondansatörü şarj etmeye başlar.Bu şarj işlemi platinlerin kapandığı noktaya kadar sürür.Bu noktadan sonra,yani alçak voltaj devre akımı sıfır olunca kondansatör boşalmaya başlar.Böylece birinci devreden öncekinin aksi yönünde ve hızlı bir akım geçmeye başlar.Bu akım,mağnetik alanın şiddetini negatif yönde olmak üzere yükseltir.Bu anda birinci devreden akım geçemeyeceğinden ,yüksek voltaj devresinden ,alçak voltaj devresine orantılı olarak yüksek voltaj elde edilmiş olur.Yüksek voltaj devresinde indüklenmiş olan 18 000 - 25 000 voltluk akım,ateşleme bobininin ortasındaki uçtan çıkarak, özel kablosu ile distribitör kapağının ortasına ulaşır,oradan da kaç adet silindir varsa o kadar bujiyi ateşlemek suretiyle görevini yapmış olur.Kolay gelsin.
Alıntıdır.Kaynak:
Benzin Motorları,(Endüs.Meslek.Liseleri için,MEB tarafından tavsiye edilen ve 1984'de basılan ders kitabıdır.)