Arkadaşlar tv lerde seyretmişsinizdir . Sakarya da bir havuz da 5 kişi elektrik çarpması nedeniyle vefat etti . KAKR olmadığı söyleniyor. Merak ettiğim hususlar Şu: havuzun suyuna ulaşan faz, su üzerinden havuz cidarlarına ve oradan da toprağa akmaz mı ? Insan ,etrafını tamamen kaplayan ve havuz duvarları vasıtası ile de toprağa temas eden su kütlesinin içinde de olsa çarpılır mı ? Neden suyun üzerinden akmaz da insan bedenin den akar ? Suyun direnci daha düşük değil midir ?
Suyun içinde çarpılma durumu aslında enerji kaynağına uzaklıklada ilgili bir durumdur.Şöyleki yapılan araştırmalar da buyuk deniz veya göllerde yıldırım düşmesini görmüşünüzdür.peki neden o sırada suda yüzen canlılar buna insan da(özellikle uzakta ise tabiki) dahil etkilenmez.Bunun 3 nedeni var birincisi genel olarak
alan ve hacmin büyüklüğü 2. side yıldırım düştüğü noktanın
uzaklığı. ve 3. sü
suda ne kadar derinde olduğunuz.Su içinde yıldırım akımının yayılma uzunluğu 6 metre kimi yerlerde 25 metre olarak tanımlanmış su içinde...özetle büyük bir göl yada denizde 6 metreden daha uzak olan anlık enerji yüklenmelerinin sizi etkileme olasılığı düşüktür ama bu öldürmeyecek demek değildir.bu noktada biraz şans ve tamamen vucudunuzun hassaslığı söz konusudur.suya Yıldırım çarpmalarında balık ölümlerinin görülmeme nedeni elektrik akımının suyun yüzeyinde dağılıyor olması ve balığın nispeten derinde bulunması sonucu bu akıma maruz kalmamasıdır.Buna karşın Copeia'da (Balıklar, Amfibiler ve Sürüngenler hakkında bilimsel bir dergi olan) 1941'de yayınlanan "Yıldırımdan Kaynaklanan Balık Kuluçkasında Ölüm Hali" başlıklı bir makalede aslında balıklarında etkilendiği belgelenmekte.
Eğer burda söz konusu olan havuz yada yüzey alanı daha küçük bir yapıya sahip göl ve benzeri yerlerde ise ve eğer su tuzlu ise; tuz iletkenliği arttırdığı gibi sudaki iletimin daha düz ama aynı zamanda daha geniş alana yayılmasına neden olacaktır.Eğer bu alan içindeyseniz çarpılma yanık riski ile beraber söz konusu kaynak yıldırım gibi güçlü bir kaynak ise ses dalgaları veya ses balonlarıda sizin ölümünüze neden olabilir.Yapılan ölçümler yıldırım düşmesi sonucu suyun 1 metre altında 260 dB ses şiddeti ölçülmüştür bu da insanı öldürebilir.
Tabi burada bir yan bilgi olarak şunu da ekleyelim.Elektrik te "skin effect" olarak bilinen yüzey efektinden de bahsedelim.Bu efekt yıldırım gibi yüksek potansiyelli kaynakların iletken yüzelerde tutunması anlamına gelir.Hani araba içinde güvendeyiz dersiniz ya ola ki başınıza gelir arabanın dışına temas ederek inmeyin her ihtimale karşı.
Şimdi gelelim insanı ilgilendiren duruma ve havuzlara;Aslında yukarıdaki yıldırım örneğini vermem buradaki durumu daha net anlamanız içindi.Havuzda çarpılıyorsunuz çünkü;
1)Elektrik kaynağına nispeten çok yakınsınız
2)Elektrik yayılım alanı içinde kalıyorsunuz.Özellikle yüzme faliyetinin su yüzeyinde yapılıyor olmasıda direk bu alan içinde kalmamıza neden oluyor.
Şimdi su içinde vücudunuzdan elektrik akımı geçme nedeni uzuvlarınız arasındaki potansiyel farktır ve bunu suda minimize etmeniz imkansızdır.Söz konusu durum karada olsaydı ayaklarınızı yan yana bitiştirerek potansiyel farkı minimize edebilir böylece akım geçişini çok küçük değerlere indirebilirsiniz ama suda böyle bir şansınız yok.Belki duymuş yada okumuş olanlarınız vardır yüksek gerilimin yada yıldırımın toprakla temas ettiği anda veya yıldırım tehlikesinde eğer ayaklarınız kapalı bitişik ise çarpılma ihtimaliniz çok düşük olur.Buna namı diğer "Adım Gerilimi" denir.Tehlike geçene kadar bu vaziyette durun denirdi.Eminim duyanlar vardır.
Bahsettiğimiz gibi suda böyle bir uygulama şansımız yok.Su üstünde kalan kafa yada üst gövdemiz elektrik yayılım alanını adeta bobin gibi keserken ayak uçlarımız nispeten daha derinde oluşu vucut direnci ile birlikte doğru orantılı bir akım geçişine neden olur.
Havuz içinde çarpılma nedeninin temelinde bu yatar.