elektrikle ilgili birkaç sorum

peki faza dokununca evin içinde nötr e dokunmadan devre nasıl tamamlanıp beni çarpıyor?
Sizin evin bağlı olduğu mahalle trafosunun nötr noktası topraklanmıştır..Siz evinizin fazına dokunduğunuzda, eğer ayağınızda mükemmel bir izole ayakkabı yoksa, bir kısım elektrik sizin üzerinizden toprağa akar.(Toprağa akan bu elektrik, mahalle trafosunun nötrü ile toprak üzerinden buluşarak devresini tamamlar.
 
TOPRAKLAMAToprak sonsuz büyüklükte iletken bir kitledir ve bütün elektrik tesislerinin bulundugu binalarıveya açık hava tesislerini sinesinde tasır. Arızasız bir sebeke isletmesinde toprak üzerindenönemsiz derecede küçük akımlar geçerler. Eger elektrik tesislerinde bir motor isteyerek veya birhata sonucunda toprak bir iletkenin baglantı haline gelirse tesisin bu noktası ile toprak aynıpotansiyeli alırlar. Bundan baska simetrik olmayan sebeke hatalarında toprak üzerinden büyükakımların geçmesi beklenebilir. Topraktan geçen akımın bir kısmı arıza yerinde bulanan birkimsenin üzerinden geçerse, bunun hayatı taehlikeye girebilir. Topraktan geçen kaçak akımlarayrıca yangına da sebep olabilirler. Topragın kendi direnci ,0,05 ohm/km gibi gayet küçük birdegerdedir. Fakat toprak üzerinden geçen akımın degerini tayin eden devre direnci, toprak iletemas haline gelen noktalardaki geçis veya yayılma direncidir. Bazı hallerde bu temas, birizolasyon hatası sonucunda tesadüfi olarak meydana gelir. Bazı hallerde ise, özel olarak topragayerlestirilen bir topraklayıcı elektrot üzerinden toprak ile temas saglanır: buna topraklamadenir.bunlarda aranan en önemli özellik , toprak geçis ( veya yayılma) direncinin mümkünoldugu kadar küçük olmasıdır. Toprak üzerinden geçen hata akımın degeri, ayrıca sebekeninyıldız noktasının durumuna baglıdır. Mesela yıldız noktası yalıtılmıs sebekelerde bir toprakteması halinde , sebekenin cinsine ve büyüklügüne baglı olarak 50-100 A mertebesinde birkapasitif akım geçer. Toprak teması akımı , yıldız noktasına baglı bir petersen bobini üzerindenyaklasık olarak 5-10 A gibi bir aktif artık akım geçer. Yıldız noktası direkt topraklanmıs birsebekede ise bir toprak kısa devresi akımı 1kA kadardır. Elektrik sebekelerinde topraklamatesisleri, bir arıza halinde kısa devre akımlarının insan hayatını tehlikeye sokmayacak yoldangeçmelerini saglar. Bu bakımdan ,güvenilir bir topraklamanın elde edilmesi için bunun iyihesaplanması ve sartlara uygun bir sekilde tesis edilmesi gerekir. Topraklamanınhesaplanmasında, tesisin geriliminden ziyade toprak hatalarında geçen akımlar rol oynarlar.Topraklama tesisinin hesaplanmasında su islemlerin yapılmaları gerekir:1) Muhtemel olan en büyük hata akımının hesaplanması,2) En büyük toprak akımının tayini,3) Yayılma direncinin hesaplanması,4) Topraklayıcı geriliminin tayini5) Temas ve adım gerilimlerinin bulunması.Topraklama tesislerinde büyük hayati önemi haiz olan temas ve adım gerilimleri , üç boyutlu birakım alanının kısımları olduklarından , bir topraklama tesisinin hesaplanması , elektro teknigin zorproblemleri arsındadır. Ayrıca topragın özgül direncinin tayinindeki güvensizlik yüzünden , yapılanhesaplar sonucun da güvenilir degerlerin bulunması mümkün olmaz.Asagıda açıklanacagı gibi , tesislerde kullanılan en önemli topraklamalar.koruma topraklaması,isletme topraklaması veyıldırım topraklamasıdır.Topraklama Yapılmazsa:Elektrik tesislerinde topraklamanın amacı,elektrikli cihazları kullanılan can güvenligini saglamak vecihazların tahrip olmasını önlemektir .Elektrik tesisatının akım devresinde bir toprak kısa devresi (nötrüdirekt topraklı sebekelerde) veya bir toprak kaçagında ( nötrü izoleli sebekelerde) arıza noktasındantopraga yayılan akım,gerilim altında olmaması gereken tesisat kısmında ve toprak kalitesi üzerinde birgerilim düsümü meydana getirir .Bu da civardaki canlılar için öldürücü olabilir. ste elektrikli cihazlarıngövdeleri gibi gerilim altında olmaması gereken yerlerde olusan gerilimi topraga iletmek içintopraklama yapılır.Aynı zamanda network sistemlerinde topraklamanın hayati önemi vardır, topraklamanın çok iyi sekildeyapılmaması sürekli problemlere yol açabilir.Faz letkeni: Enerji iletim hatlarında akımı tasıyan, enerji transferini saglayan iletkenler, canlı uçlar faziletkenidir.Nötr letkeni: Eger trafonun sargıları yıldız baglandıysa bu yıldız noktasından alınan iletkendir.Dengeli yüklerde nötr iletkeninden akım geçmez ancak dengesiz yüklenmelerde dengeleyici akım builetkenden akar.(Nötr e dokunarak çarpılma nedenlerinden biri)Koruma letkeni: Topraklama yapılan sistemlerde topraklamanın yapıldıgı iletkendir.Sınır Hata Akımı: Sistemde olusmasını istemedigim kaçak akım miktarının sınır degeridir, yani bundansonraki akım degerlerinde sistemim koruma görevini yerine getirip gerekli açmayı yapmasınısaglayacak akım degeridir.izolasyon Akımı: Yalıtkan maddelerin dirençleri çok büyüktür ancak sonsuz degildir bu sebeptendolayı sistemimde herhangi bir hata olmasa da çok küçük izolasyon akımları akabilir, bunun sebebiizolasyonun mükemmel olmamasıdır.
 
Son düzenleme:
Merabalar sayın hiçbirşey...Nötr yok sayarsak ve toprakla nötr buluşmadıgını farz edersek faza dokundugumuzda bizi elektrik çarpmaz mı?
 
Merhaba Sn. DGN FRT,
Söylediklerinizden, güneşli bir gün tek elinizle havai hat iletkenine asılı kaldığınızı hayal ediyorum ki bu durum da elektrik sizi çarpmak dahi istmeyecektir. Olayın özü, kapalı çevrimin tamamlanmasıdır..Yukarıdaki cümlede özellikle ''güneşli bir gün'' demem boşuna değil, havada, iletken görevi görecek nem, molekül vs gibi hiç bir maddenin olmadığını vurgulamak için...
 
Merabalar sayın hiçbirşey...Dediklerinizi çok iyi anlıyorum..Havada asılı iken bile elektrik akacak bir şey buldu mu affetmez....
 
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha fazla bilgi edin…