Güneş Enerji Santrallerinde Kompanzasyon Yardım

[Emre9348]

Merhabalar

Güneş enerji santrallerinde çalışan Elektrik mühendisiyim. Bir olay ile karşılaştım. İlk önce sistemi sonra olayı anlatacam. Sizde düşünceleriniz paylaşırsanız sevinirim. Konu benim için önemli.

Sistem : 5MW 'lık güneş enerji santralimiz 4MW ve 2 ayrı 0.5MW lık 6 trafo köşkünden oluşmaktadır. 1MW'Lık tesislerin 1250kVA transformatörü, yarım MW tesislerin 630kVA transformatörü bulunmaktadır. Hiç bir tesisin sabit kondansatör grubu bulunmamaktadır. Aynı zamanda inverterlerin bağlı olduğu ana bara 2000A motorlu tmş ile sisteme bağlanmaktadır. Aynı zamanda bu motorlu tmş astronomik zaman saati ile kontrol edilmekte akşam sistemi devreden çıkarıp sabah devreye almaktadır. Yani inverter - Pano arasında akşam(19.30 - 6.30) arasında elektrik olmamaktadır. Tesislerin bulunduğu bölge ege bölgesindedir. Aynı zamanda tesisin yeri çevresine göre kotta kalmaktadır. Yani daha sıcak olmakta. En kotta kalan trafo da sıcaklık 75 dereceye kadar da çıkmıştır.

Olay : 1MW'lık santraller endüktif cezaya girmekte ve hepside birbirinden farklı. En yüksek olanı %320 gibi çok yüksek diğleride %200-300 oranında. Ceza tutarlarıda 300-500 tl arasında. Diğer tarafta yarım megawattlar kapasitif cezada ve %40 oranında cezaya girmektedirler. Tüm tesislerin 10aylık endeks değerlerini aldım ve hesapladım. Gördüm ki kapasitif cezada olanlar sabit her ay %40 gibi fakat endüktif cezada olanlar ise %60 dan başlamış her ay %30-%50 oranında artış yaparak %300 lere kadar cezalar artmış ve halen artma durumundadır. Bu tesislerde trafansformatör dışında ekstra harici bir endüktif yapan cihaz bağlı değildir. Sadece köşkün iç tüketimi mevcut. Aktif tüketimde(1.8.0 endeksi) artış yok genel olarak düşmekte . Aynı zamanda her köşkün og bölümünün trafo koruma hücresinde Janitza umg512 marko model enerji kalite cihazı var. Bende deneme amaçlı sistemde çalışan herşeyi kapattım trafo dışında çalışan birşey kalmadı.(aydınlatma - kumanda - redresör ... gibi) . Fakat değişen bir şey olmadı. Bende transformatör üreticini aradım. Durumu anlattım. Kendileri transformatörden bu şekilde bir durumun kaynaklanmayacağını belirtti fakat ben emin olamadım. Bu konuda yardımlarınızı ve düşünceleriniz beklemekteyim. Ekte 1MW lık bir tesise ait olan santralin 10 aylık endeks bilgileri mevcuttur. Görmeniz için bıraktım.

 

[sami inci]

- Hiç kompanzasyon tesisiniz yokmu ?
- Tek hat şeması ekleyebilirmisiniz ( metraj
ve kesit dahil ) ?

 

[kesmez]

Sorun inverterden kaynaklanıyor olabilir.

 

[elek]

..bu santral niye kurulmuş?Oradaki bir tesisi beslemek için mi?

 

[emodiyator]

Bende deneme amaçlı sistemde çalışan herşeyi kapattım trafo dışında çalışan birşey kalmadı.(aydınlatma - kumanda - redresör ... gibi) . Fakat değişen bir şey olmadı. Bende transformatör üreticini aradım. Durumu anlattım. Kendileri transformatörden bu şekilde bir durumun kaynaklanmayacağını belirtti fakat ben emin olamadım. Bu konuda yardımlarınızı ve düşünceleriniz beklemekteyim. Ekte 1MW lık bir tesise ait olan santralin 10 aylık endeks bilgileri mevcuttur. Görmeniz için bıraktım.

Trafolar yüklenme durumlarına göre %1-%8 lere kadar endüktif reaktif oluşturabilirler.Burada önemli faktör yüklenme durumudur tam yükte endüktif reaktif fazla olacaktır.

 

[Emre9348]

- Hiç kompanzasyon tesisiniz yokmu ?
- Tek hat şeması ekleyebilirmisiniz ( metraj
ve kesit dahil ) ?

Hayır hiç konpanzasyon yok. Tek hat olarak şu şekilde söyleyeyim. Cezayı Elektrik üretimi bittikten sonra yiyoruz ve gece inverter - ag panosu arası kablolarda elektrik yok. Trafonun ag buşinglerinde 4 adet 1x240mm2 6 metre kablo var.

 

[tknsyn]

Sn.Emre9348, sami inci arkadaşımızın bahsettiği tek hat şeması çok önemli eklerseniz daha isabetli yorumlarda bulunulabilir. Ama genel olarak sizinki gibi tesislerde hep karşılaşılan durumlar bunlar. Çözüm için ilk ve temel alternatif YG den akım ölçümü alan kompanzasyondur. Kapsitif yük kompanzasyonu reaktörler ile endüktif yük kompanzasyonu kondansatörler ile yapılabilir. Mesela başka bir çözüm olarak üretim bittikten sonra tesisinizi Tedaş hatlarından tamamen ayırabilirsiniz.

 

[Father]

Merhabalar sayın Emre9348
Öncelikle yapmış olduğunuz bir hata var TMŞ'ye zaman saati koymuşsunuz,bu uygulama yanlış.Tedaş trafo tüketime geçtikten sonra sistemin devreden çıkarılmasına itirazı var.
Bahsettiğiniz sorunlar bayağı uzun ama kısaca açıklamaya çalışayım,
Isısı artan trafolara öncelikle klima taktırmanız gerekli,sabit gruplar söküldüğü için hesaplamanız daha kolay olacak.Güneş battıktan sonra endeks almanız gerekli,trafoların ne kadar endüktif veya kapasitif yazdığı önemli.çıkan sonuçlara göre sisteme kompanzasyon takmanız gerekli.Yine çıkan değerler göre kaç kVar kondansaöter ve kaç kVar reaktör takmanız çıkacak ortaya.
Kompanzasyon yapılmadan sorunu çözmeniz zor.
Ayrıca önemli bir konu her ne olursa olsun redresörü sakın kapatmayın,korumalar devre dışı kalır.

 

[Emre9348]

Merhabalar sayın Emre9348
Öncelikle yapmış olduğunuz bir hata var TMŞ'ye zaman saati koymuşsunuz,bu uygulama yanlış.Tedaş trafo tüketime geçtikten sonra sistemin devreden çıkarılmasına itirazı var.
Bahsettiğiniz sorunlar bayağı uzun ama kısaca açıklamaya çalışayım,
Isısı artan trafolara öncelikle klima taktırmanız gerekli,sabit gruplar söküldüğü için hesaplamanız daha kolay olacak.Güneş battıktan sonra endeks almanız gerekli,trafoların ne kadar endüktif veya kapasitif yazdığı önemli.çıkan sonuçlara göre sisteme kompanzasyon takmanız gerekli.Yine çıkan değerler göre kaç kVar kondansaöter ve kaç kVar reaktör takmanız çıkacak ortaya.
Kompanzasyon yapılmadan sorunu çözmeniz zor.
Ayrıca önemli bir konu her ne olursa olsun redresörü sakın kapatmayın,korumalar devre dışı kalır.

Merhaba Sayın Father,

Öncelikle şu şekilde aktarayım. Ben ag tarafındaki ana tmş yi açtırıyorum. Yani sadece inverterleri üretim bittikden sonra devreden çıkarıyorum. Onun dışında transformatör tüketime devam ediyor.(Köşk iç ihtiyacı gibi).

Ben bir kaç deneme yaptım ve farklı sonuçlar aldım. Yaptığımız işleri anlatayım sonuclarına bakarak üzerinde düşünelim.

1. Transformatörü soğuttum 40 derece . Reaktif cezada kayda değer değişim olmadı.
2. İnverterlere gece enerji verdik kablo kapasitif yapsın diye. İnverter beslemeleri 5x335mm2 toplamda 200 metre . Kayda değer değişme olmadı.
3. Kondansatör bağladık. Fakat fazlar dengesiz olduğu için ekstra kapasitif ceza yedik. ( 3-faz kondansatör bağladık. (sesli güldüm)
4. O.G de enerji kalite cihazından baktık. Hem fazlar dengesiz hem çok yüksek harmonik akımlar mevcut. Şebekeden şüphelendim. Bölgedeki dağıtım firmasına dilekçe verdim ve daha cevap yok.
5. Transformatörü 3. kademeden(31500) 4.kademeye(33000) çektik. Reaktif tüketim 3 de 1 oranına düştü. Transformatör üretici ile görüştüm. Olanaksız dedi. "Siz dedi kademe değiştirerek ek spin koymuşunuz" dedi.
6. Birde bu sahanın aynısından 100km ötede var. 3MW bir tesis. Aynı proje. Tip proje. Güçler,panolar
Kablodan tutun kullandığımız koruma elemanlarına kadar aynı malzeme . Orada da kapasitif ceza yiyoruz. Burada bir ilgnçlik yok mu? Aynı hatta bağlı değiller.

Durum Bu; Görüşlerinizi dinlemek isterim.

 

[elek]

..teknik adamın dili şemadır..
tekhat şeması.!!