Merhaba.Bakın,bu konularda kafanızın karışmanıza da hiç gerek yoktur,bu konu güç yetmezliği veya gücün tam bir karşılığının da olamaması konusudur sadece,olaya böyle bakmanız lazım.Şimdi size çok basit örneklerden daha karmaşığa doğru giderek günlük hayattan da uygulamalı olanlarını seçerek vermeye çalışacağım.
Diyelimki bizim otomobilin 100 amper 12 voltla çalışan bir marş motoru var.Akümüzün kapasitesi 75 amper-saatlik olsun.Biz bu marş motorunu 2 dakika çalıştırmayalım da sadece 10 sn çalıştıralım,böylece de bu güç kaynağını (akü kapasitesini) çok düşük değerlerde seçme şansımız da olabilir mi diye haklı olarak da bir an için düşünelim.100/3600*10=0.27 amper gibi düşük bir değer çıkıyor karşımıza,mantıken de düşünseniz 100 amperlik sargılara 12 volt,0.27 amperi uygulayıp da tam olarak verseniz,hiçbir “tık” sesi olamayacağı gibi,hiç akım verilmemiş gibi olacağını da yine varsayabilirsiniz.Hatta 12 volt 7 amperlik jel aküyü bile direk bu marş motoruna bağlasanız marş motoru yine çalışamaz.Marş motoru bir de çalıştıracağı bu motora volan dişlisi ile direk bağlı olarak dönüp,zorlu bir yükle de karşı karşıyadır çünkü.Akü boşalır,biter belki ama motorumuz ilk harekete geçmemiştir,yani verilen bu güç sargılarda kısa devre olup gitmiş gibi heba olup harcanmıştır bu arada.Ayni zamanda marş motorlarının yükteki ihtiyacı boştaki çalışmadan daha da fazla olduğundan,ayni akülü vidalama & matkaplamanın herhangi bir engelle karşılaşılan durumlarındaki fazla amper çekme durumu gibi,yani bunların özel şartlardaki fazla akım (Amper) ihtiyacı gibi,marş motorunun da bu fazla akım talebi bu zorlu yüklenmelerde yine doğmaktadır.
12 volt 120 watt.lık tek bir xenon (Mavi ışık filtreli) flamanlı bir ampülün güç ihtiyacı 12*10 amper =120 watt. şeklindedir.Elinizde 12 volt, 0.8 Amper değerinde şarj edilebilir ni-cd bir batarya (10 adet seri bağlı grup) olsun diyelim.4 adet seri bağlı olanları da (4.8 volt,800 mA) zaten akülü vidalamanın en küçük olan modellerinde uygulanıp kullanılıyor biliyorsunuz.Siz bunu sadece birkaç saniye yakmak için bu ampüle uyguladığınızda,verilen bu güç değeri,12 volt,10 amperlik flamanın tungsten telinde hiçbir ısı etkisi yaratmaz,teli hafif bile olsa kızartamaz batarya uçları sanki bir kısa devre olmuş gibi olur,batarya hemen boşalır,ama hiç ışık da göremezsiniz.Çünkü çektikleri akım (Voltaj ayni olduğundan güçle de artan şekliyle doğru değerdedir) oranı 0.8/10 gibi,yani 12.5 kat daha düşük bir gücü tatbik edip de vermiş olursunuz sonuçta bu ampüle.
Çeşitli bilgisayarları kendi aralarında bağlayıp çok hızlı bir süper bilgisayar yaptık diyelim,bu pc’mizin toplam güç ihtiyacı da 100 kW-h olsun.Bu şu demektir ; pc’miz 100 kW güç değerindedir ve bir saattaki enerji ihtiyacı (100 kW * 1 saat) sadece 100 kW-h demektir.Biz bunu sadece 30 saniye çalıştırmak istiyoruz, o zaman ince bir hesap yapıp 100 / 3600 * 30 = 0.83 kW ,bu pc’nin 30 sn.lık bir ihtiyacı diyerek,sadece bu gücü bu süper bilgisayarımıza 30 sn çalışsın diyerek de verirsek,verilen güç bir ups’den veriliyorsa eğer,ups’miz de hemen kapanır,çünkü çıkış ayni bir kısa devre gibi bu çok fazla güç talebi nedeniyle algılanmıştır ve anında da bu ups kapatılmıştır.Ups değil de 0.83 kW’lık bir jeneratör eğer bağlandıysa,yani sadece 30 sn çalıştırsın diye,jeneratör çıkışları sanki bir kısa devre edilmiş gibi devrindeki sesler de çok değişir,ama bu süper bilgisayarımızı yine 30 sn de olsa çalıştıramaz.Jeneratörün aşırı yük-kısa devre koruması da ayrıca yoksa,belli bir süre sonra sargıları yanıp kavrulur.Güç yetmezliğiyle ilgili benim size vermek istediğim mesaj da budur aslında.
Enerji birimi kW-h olarak verilir,güç ise kW olarak belirtilir biliyorsunuz.Güç birim zamanda yapılan iş olduğundan; P=W/t , P=kw-h /h ; h (saat) ler birbirini bölünmeyle götürünce güç karşılığı olarak da sadece kW bizim karşımıza çıkar.Joule da yine bir enerji birimidir,1 sn.de,1 joule’luk iş yapan sistemin gücü ; 1 joule / 1 saniye = 1 watt.’dır. Bu çıkan 1 watt. değeri sadece bir güç birimidir,joule ise bir enerjinin tam bir karşılığıdır.
Bir de düşündüğünüz bu sistem tersine düşünülürse (Özellikle de ups aküleri veya kondansatörler,ultra kondansatörler için) eğer bir başka olumlu karşılığı vardır.Örneğin ups'lerde çekilen güç örneğin 1/10 oranında daha düşük,yani diğer bir deyişle de,ups anma gücü VA,kVA olarak gücü çeken kaynaktan 10 kat daha büyük bir güç değerindeyse,ups'nin destek süresi de 10 kat kadar daha fazla da uzayacaktır.Yani normalde ayni birebir çekilen güçle 1 saat dayanacaksa eğer,bu 1/10 oranında düşük çekilen bu güçle 10 saat destek süresini bize verebilecektir.Kolay gelsin.
Son düzenleme: