Peru Mühendislik ve Teknoloji Üniversitesi’nden araştırmacıların yaptığı bir pilot proje Peru’daki ve dünyanın başka yerlerindeki içme suyu temininde karşılaşılan yetersizliklerin çözümüne katkı sağlayabilmek için yenilikçi bir teknoloji ürününü ortaya koydu.
Bu bölgede nem oranının %90’ın üzerinde seyrediyor olması bir grup araştırmacıya da ilham kaynağı olmuş.Peru Mühendislik ve teknoloji Üniversitesi’nden (UTEC) araştırmacılar nemli havadan su üretebilen,büyük bir reklam panosu şeklindeki sistemi 2012’nin Aralık ayında Lima’nın Bujama semtinde bir yol kenarına yerleştirmiş.
Öğrenci Çekmek İçin Tanıtıcı Proje
Bir hava filtresi,bir yoğunlaştırıcı ve bir karbon filtresi içeren sistem günde 96 litre su üreterek yerel halkın hizmetine sunuyor.Araştırmacıların asıl hedefi ise daha fazla öğrenciyi kayıt için üniversiteye çekmek şeklinde olmuş.Bu şekilde Mayo Publicidad adlı bir reklam ajansıyla işbirliği yaparak üniversitenin mühendislik uygulamaları hakkında doğrudan fikir verecek bir ürün geliştirmeye karar vermişler.
Su üreten reklam panosunun içindeki beş yoğunlaştırıcı şehir şebekesinden gelen elektrikle çalışıyor.Bu yoğunlaştırıcılar dışarıdaki havadan daha soğuk.Dolayısıyla dışarıdan gelen hava yoğunlaştırıcıya çarpınca içindeki su buharı yoğunlaşarak suya dönüşüyor.Yoğunlaşmayla elde elden su ters ozmos yöntemiyle saflaştırılarak aşağısında yer alan 20 litrelik bir depoda toplanıyor.Bu su da bir vanayla kullanıcıların hizmetine sunuluyor.Günde 96 litre su üretebilen sistemin maliyeti sadece 1200 ABD doları yani yaklaşık 2700 TL.Su üreten reklam panosu hem çevredeki halk hem de yoldan geçenler için şimdiden bir çekim merkezi olmuş.
Havadan Su Çekme Fikri Yeni Değil
UTEC’in projesi havadaki nemden su elde edilmesine yönelik ilk girişim değil.Eole adlı Fransız firması da 2001 yılında Abu dabi’de havadan su yoğunlaştırabilen bir rüzgar türbini inşa etmiş.WMS1000 adlı türbinin ürettiği
Elektrik,soğutucu bir kompresörü çalıştırıyor.Dışarıdaki hava kompresöre girince de içerideki su yoğunlaşıyor.Eole,sistemi 5000’den az nüfuslu topluluklar için tasarlamış.Ancak 2012’de ticarileştirdiği sistem maliyeti çok yüksek olduğu için yaygınlaşamamış.
UTEC Projesi Tetikleyici
UTEC’in reklam panosu projesin en önemli avantajı reklam yoluyla kendi maliyetini düşürüyor olması.Projede yerel bir girişim olsa da daha geniş bir ölçekte yankı bulmuş.Peru Hükümeti Lima’daki su sıkıntısına yönelik 3,3 milyar dolar bütçeli,kapsamlı bir altyapı yatırım planı yapmış.Üstelik UTEC’in projesi projeyi tetikleyen ilk amaca da hizmet etmiş ve proje hayata geçtikten sonraki birkaç ay içinde UTEC’in öğrenci kayıtlarında % 28’lik artış olmuş.
(Video kısa yolu internetten bir alıntıdır)
Alıntıdır.Kaynak:
Bilim ve Teknik Dergisi,Mayıs 2014,Yıl 47,Sayı 558,Sayfa 30,31,Havanın Suyunu Çıkaran Reklam Panosu