Tork denen sey dondurme kuvvetidir. Cogunlukle motor gucu ile tork birbirine karistirilir.
Mesela soyle denir.
Elektrik motoruyla kucuk bir araba yapacagim. Cok guclu bir motor ariyorum. Milini tuttugumda elimle durmasin.
Burada aslinda istenen, guclu motor degil yuksek torklu motordur.
1W lik kucucuk bir motora reduktor baglanirsa arkadasin isini pek ala gorebilir ve gucu son derece kucuktur. Ancak reduktor cikisindaki tork buyuktur.
10W lik reduktorsuz bir motorun torku 1W reduktorlu motorun reduktor cikisindaki torkundan daha kucuk olabilir.
Elektrikte akim ve gerilim ne ise motorlarda acisal hiz ve tork ayni seydir.
Verimin %100 oldugunu varsayar ve cosfi vs leri bir kenara birakirsak,
Motorda elektrik guc P=V*I
Motorda mekanik guc p=T*w dir.
w = 6.28*n/60 dir. Burada n devir/dakika olarak devir sayisidir.
1W reduktorlu motor kullanildiginda araba yurur fakat arabanin yavas gittiginden sikayet edilebilir.
Arabanin hizli gitmesi icin burda gene bir hata yapilir. Araba yavas gidiyorsa daha hizli donen bir motor takmak lazim denir.
Diyelimki 125W 1200 devir/dak motora reduktor taktik ve arabamizi yuruttu fakat araba yavas kaldi. Halbuki biz aramanizin en azindan 2 kat hizli gitmesini istiyoruz.
125W 1200 devir/dak motoru sokup 125W 2400 dev/dak motor takarsak ne olur?
125W 1200 dev/dak ne kadar tork uretmis hesaplayalim.
P=T*W dan T=P/W=125/(1200*6.28/60) = 1Nm
Eger 125W 2400dev/dak motor kullanirsak Tork ne olur bakalim.
T=P/W=125/(2400*6.28/60) = 0.5Nm
Gordugunuz gibi tork yariya dustu. Bu durumda arabamiz belki de hic kimildamayacaktir. Cunku tekerlekleri ceviren kuvvet azaldi.
1Nm motor arabamizi yuruttu ancak yavas kaldi ise arabamizi iki kat hizli ilerletmek istiyorsak nasil motor secmeliyiz.
T=1Nm n=2400 dev/dak
P=1*6.28*2400/60=250W
Donen sistemlerde hesaplar aslinda bu kadar basit degildir ancak tork, devir sayisi ve guc arasindaki iliski ve yapilan yanlislar sanirim kabaca anlasilmistir.