Selam arkadaşlar og. kısmından ölçüm alan abonelerin ag kısmında meydana gelen kompanzasyon ve çok kafa karıştıran bir sorunu ve çözümünü sizlerle paylaşmak istedim.Mesajımın başında belirttiğim gibi og den ölçüm yapılan bir taş kırma şantiyesine gittik.Kompanzasyon da oranlar normaldi fakat sistem durduğunda yani büyük güçlü motorlar durunca sayaç ekranında görünen cosfi kafayı yiyordu tabiri caizse 0.12 cosfi gördüğümü hatırlıyorum çalışan sadece birkaç ampül 1 fazlı 1 kaç cihaz vardı, ve trafoda sabit gurup kondansatör yoktu.Sayaç ekranından bakınca 0.12 cosfi görüyor duk.Entes rölede de anormal bir durum yoktu reaktifi röleden izleyince 300-500 var gibi değerler vardı. Kompanzasyonu yapan arkadaşlar özellikle og ölçümlü abonelerde bu sıkıntıyı gördüklerini ve anlam veremediklerini söylediler.
Aradan biraz zaman geçti ve çok basit bir mantık hatasına düştüğümüzü farkettim kompanzasyonu yaptığımız kısım trafonun ag kısmıydı dolayısıyla trafonun ürettiği indüktif reaktifi röle görmüyordu ölçüm de og den olduğu için sayaç reaktifin tamamını görüyor kompanzasyon panosu görmüyordu.400 kva trafo boşta yaklaşık 4 kvar tam yükte de 20 kvar reaktif tüketir.İşte bütün problem buradaydı sayacın gördüğü reaktifi komp. panosu görmüyor normal modunda çalışmaya devam ediyordu.Boşta bekleme süresi uzayınca ceza kaçınılmaz oluyordu.Normalde trafo gücünün %3-5 civarı sabir gurup bağlanması gerekir denilse de uygulamada bu oranın çok abartılı olduğu meslektaşlarımız tarafından söylenmektedir.Uygun değerde kondansatör gücünü sayaç cosfisinden hesaplayarak bağladık sorunu çözdük.
Bu işlemin yapılabilmesi için yani O.G akım referanslı A.G kompanzasyonunun yapılabilmesi için kullanılan R.G.K.R nin yazılımının bu iş için tasarlanmış olması gerekli. Biz trafonun sarım şekline göre DYN 11 veya DYN 5 olarak bu tür spesifik durumlar için VArKON Rölelerimizin yazılımında küçük bir değişiklik yaparak sorunun önüne geçebiliyoruz. Zaten bu metodun uygulandığı yerlerde sırf trafo kayıpları göz önünde bulundurularak böyle bir yönteme başvuruluyor. Sistemi tasarlayan arkadaşların kullanığı kompenentler bu iş için uygun olmayabilir. iyi çalışmalar.
Anıl bey og referans alıp ag den kompanzasyon yapan röleler ile ilgili bana ters gelen bir durum var onu sizinle paylaşayım.Şimdi söylediğiniz gibi yeni nesil birçok röle og. üzerinden referans alıp ag. ye kompanzasyon yapıyor.Bu durum tek trafolu aboneler için sorun çıkarmaz belki ama birden çok trafo olduğunda durum güç kalitesinin bozulmasına neden olmaz mı ? Sorumu şöyle açayım 3 adet 2500 kva trafomuzun olduğunu varsayalım.Birinci trafonun hemen yanında ölçü kabinimizin olduğunu varsayalım,diğer 2 trafo 500 er metre arayla ölçüm noktasından daha ileri bir nokta da bulunsun.
Şimdi Ölçü sistemi 1. trafonun yanında olduğu için kompanzasyon panosu 1. trafo nun ag panosundan yapılmak zorunda reaktif yük durumu ise şöyle olsun ;
1. trafo 80 kvar
2. trafo 100 kvar
3.trafo 130 kvar
Bu durumda reaktife müdahale noktamız TR 1 in ag kısmı ihtiyacı 80 kvar TR2 ve TR 3 ün reaktif gücünü de hesaba katarsak 310 kvar reaktif güç birinci trafonun ag kısmına uygulanacak ve reaktif kompanze edilmiş olacak.Duruma sayaç ve fatura yönünden bakarsak sorun yok ceza yemiyoruz (istenilen durum) fakat bütün reaktifi TR1 den bastığımız için ciddi ölçüde TR 1 in ag kısmında güç kalitesini bozmuş olmuyor muyuz.Çünkü ihtiyacı olan 80 kvar ama biz 310 kvar ters reaktif basıyoruz yok etmek için ve fazladan 230 kvar reaktif veriyoruz bu duruma ne dersiniz.
Birde şu noktayı anlamadım trafonun bağlantı gurubuyla rölelerin yazılımında nasıl teknik bir ayrıntı ve
ve sorun oluyor bu noktayı açar mısınız biraz
1-) Her trafo O.G den referansla A.G de kompanze edilmelidir. Bütün sistemi TR 1 den kompanze etmeye çalışmanız teknik olarak yanlış. Yine de A.G de Kompanzasyon için ısrar ederseniz. Bahsettiğiniz senaryo ya uygun bir çok tesis var devrede olup sorunsuz çalışan O.G de olsa Akım referans noktanız sayaç ölçüm noktanızdan sonra olmalıdır.Dikkat edilmesi gereken tek nöans bu.
2-) Tek noktadan Kompanzasyon isteniyorsa da Orta Gerilimde Kademeli yada Statik Kompanzasyon yapılır ve biter.
MerhabalarPeki her trafo için normal ag kompanzasyonuna kıyaslama yaparsak örnek verdiğim senaryoda ekstradan hücre,akım trafosu,gerilim trafosu kullanılacak bu büyük bir maliyet değil mi sizce tek trafodan kompanze etmenin yanlış olduğunu bende biliyorum verdiğim örnekte mesafe uzun olduğu için her trafoya ayrı ölçü hücresi gerilim trafosu akım trafosu gerekecek tek noktadan sorunsuz çalışan bir sürü uygulama var demişsiniz güç kalitesi yönünden eminim tüm meslektaşlarımız bunun yanlış olduğu fikrindedirler.Bir çok tesis özellikle birden çok trafo kullanan yerler tesislerini og referanslı kompanze sistemine uygun yapmadıklarından dolayı büyük bir maliyetle karşı karşıya kalıyorlar ve doğal olarak yapmak istemiyorlar.
Merhabalar
Aslında bu sorunuzun bir çok cevabı var.Öncelikle diyelimki böyle bir tesis var.Zaten normalde 3 ayrı trafonun ölçme, koruma ve kompanzasyonunun olması lazım.Mevcut ag de olan kompanzasyonu og ye çevirmek sadece 1-2 saat almaktadır.Mevcut olan panoda sadece röle ve akım trafolarını değiştirmek yeterli olmaktadır.
Her 3 trafonun ölçme,koruma ve kompanzasyonu yok ise;girişte zaten zorunlu olarak bulunması gereken ölçme,koruma ve kompanzasyon panosundan faydalanılır.Kompanzasyon direk og den yapılır.Yani kondansatörler og de olur.Dolayısle maliyet artar.Sizin bahsetmiş olduğunuz gerilim trafosu,akım trafosu ve extradan kondansatörler için koruma hücreleri girer devreye.
Konuya tam vakıf değilim ama, aklıma gelenleri paylaşayım. OG den referans alıp, Og den kompanzasyon yapmak için, OG kondansatörleri, Og kesicileri kullanmak gerekmezmi. Bu da çok pahalıya çıkar diye düşünüyorum.Ayrıca, bu durumda, trafo ındüktifi kompanze edılemıyeceğinden, trafo çıkışına yıne AG sabit kondansayör baglamak gerekmezmi.
Zaten maliyetinin arttığını söylemiştim.Zorunlu hallerde tercih edilir.Genellikle tek yönlü kompanzasyon yapılır.Böyle büyük işletmelerde kapasitif sorunu pek olmaz.Olur isede onunda çözümü mevcut.Elimde mevcut resim yok ama dilerseniz google dan arama yaptırabilirsiniz.Görseller mevcut.Bu konuda og den referans aldığında trafo indüktifi ni neden görmesin ki sayaçlarda aynı mantıkla hesaplama yapıyor ve trafo indüktifini görüyor ama anahtarlama konusunda bende sizinle aynı fikirdeyim 30 kv gerilimde anahtarlamanın hem kapasitif hemde indüktif yönde yapılması çok pahalıya gelir gibi gözüküyor.
We use cookies and similar technologies for the following purposes:
Do you accept cookies and these technologies?
We use cookies and similar technologies for the following purposes:
Do you accept cookies and these technologies?