İklimlendirme ve Soğutma Sistemlerinin Elektrik-Elektronik-Telekominikasyon,
IT ve Kontrol Sistemleri Sektörlerindeki Gelişiminin İçindeki Yeri Pano ve İşler (Proses) İklimlendirme ve Soğutma Sistemleri Elektronik ürünlerinin hızla küçülmesi ve gelişmesi panolarda veya kutularda yoğun bir şekilde yerleştirilmesini beraberinde getirdi.Dar alanlarda yoğun bir şekilde yerleştirilen kompenentlerin toz, yağ, kir, nem, sıcaklık gibi istenmeyen dış faktörlere aşırı halde duyarlı hale geldiklerini biliyoruz.Özellikle ısı hassas mikroelektronik cihazların öldürücü düşmanıdır.Örneğin;Elektronik malzemelerinin yapıtaşı olan yarıiletkenler için en önemli kural, uygun çalışma sıcaklığından sistemin çalışma sıcaklığının 10°C yükselmesi, sistemin çalışma ömürünü yarıya indirecek olmasıdır.AC/DC Sürücülerin,trafoların,kesicilerin,filtrelerin,lambaların,sigortaların,rölelerin,PLClerin ve güç ünitelerinin v.s. pano içine yoğun yerleştirilmesi, pano başı güç istemi ve ısı yoğunluğunu arttırmaktadır. Artan ısı yoğunluğu karşısında uygun soğutma sistemlerinin seçilmesi gerekmektedir.Aksi takdirde hem işletme maliyetleri hemde servis maliyetleri oldukça yukarılara çıkacaktır ve telafisi olmayan sonuçlar doğuracaktır. Bu yazı,Pano ve İşlem(proses) iklimlendirme ve soğutma sistemlerinin seçim kriterlerini,hesaplamalarını,çözüm önerilerini ve uygulama alanları anlatacaktır.
Konu üzerinde tartışmak ya da daha detaylı bilgi almak için [email protected] elektronik posta adresinden ulaşabilirsiniz.
Yeni Teknolojilerde Önlenemez Isı Yoğunluğu Yükselişi
Moore Kuralı
Bilgi teknolojileri cihaz ve sistemlerinin her geçen gün hızlanması, tümleşik devre teknolojilerinin gelişmesi ile doğrudan ilişkilidir. Morgan Moore daha 1965'te yazdığı bir makalede "tümleşik devredeki tranzistör yoğunluğunun her 18 ayda bir iki katına çıktığını" Öne sürmüştür. Bu kural hala günümüzde de belirli bir toleransla geçerliliğini sürdürmektedir. Birim hacim içinde artan tranzistör sayısı, o hacim içinde gerçekleşen güç tüketiminin de aynı oranda artmasına neden olmaktadır.
Temel kurallar
Pano ortamının yada içindeki ekipmanların sıcaklığının çevre sıcaklığının altında istenen seviyede tutulması soğutma olarak tanımlanmaktadır.Pano iklimlendirme ve soğutma sistemleri ortam sıcaklığını kontrol ettiği gibi, nemini, hava dağılımını ve temizliğinide kontrol ederler. İklimlendirme ve Soğutma çok farklı tekniklerle gerçekleştirilmektedir.
Elektronik malzemenin düzgün çalışmasını garantilemek için bu ısı pano dışına kesinlikle taşınmalıdır.
Bildiğimiz gibi üç temel ısı yayılımı vardır.Bunlardan kısaca bahsedeceğim.
İletim(conduction);Isı enerjisi kütle ile iletilir.Kütlenin kendisi hareket etmeden parçacıktan parçacığa ısı enerjisi iletilir.
Taşıma(Convection);Isı enerjisi madde ile birlikte taşınır.Maddenin katı, sıvı ve gaz halleri ısı enerjisini alıp taşırlar.
Işıma(Radiation);Isı enerjisi elektromgnetik dalga ile aktarılır.Bir yerden diğer bir yere madde olmadan ışıma ile aktarılır.
Açık (air-permeable) ve kapalı (air-tight) haldeki panolardan ısının aktarılması tartışmalı bir konudur.Açık haldeki panolarda ısı doğal hava sirkülasyonu ile aktarılabilir.Kapalı haldeki panolarda ise cebri iklimlendirme ve soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulur.(Fanlar,Klimalar,Isı değiştiricileri v.s.)
Erdinç klima rittal marka iklimlendirme ve soğutma üniteleri ile yüksek dış sıcaklıklarda dahi kapalı haldeki panolarda meydena gelen ısı yükünü önlenmesini ve sistemlerin optimum çalışma sıcaklığını sağlayan ideal çözümler sunar.
Seçim Kriterleri
Panonuzun optimum şartlarda çalışması için en uygun iklimlendirme ve soğutma unitelerinin seçim kriterleri;
a) Pano kurulumu nerede olacak? (G.Antep,..)
b) Pano konumu nasıl olacak? (Duvara montajlı, duvara yaslı dizi ortası pano,)
c) Dış ortam sıcaklıkları hangi aralıkta değişmektedir? (± 35 ile ± 70)
d) İklim kontrol ürünlerinden hangisi kuruluma uygundur?(Klimalar,Isı değiştiriciler,v.s)
e) Pano içi istenilen maksimum sıcalık ? (Ti )
f) Güç dağılımı ve kompanentlerin yerleşimi nasıl ?
g) Dış ortam havasında içerdeki kompenentler zarar verebilecek kir,yağ ve kimyasal maddeler bulunmakta mı?
h) Kurulum hangi koruma sınıfında olacaktır.(IP? DIN 40 050 ?)
i) Tesisinizde yeterli miktarda soğuk su tesisatı var mı?
Etkili iklimlendirme ve soğutma için kriterler;
a) Eğer birleşik dizideki panolarda ısı kaybı hesabı yapılıyorsa, komşu pano unitelerinden gelebilecek ısı yayılımınında muhakkak surette hesaba katılması gereklidir.
b) Daima kapı anahtarı (door switch) ile bağlantılı olarak iklim kontrol uniteleri çalıştırılmalıdırlar.
c) Pano içindeki hava sirkülasyonun optimum ve efektif olması için kompenentlerin, iklim kontrol üniteleinin v.s. hava sirkülasyonlarının çakışmamasına önemle dikkat edilmelidir.
d) Dış ortam havasının olumsuz şartlara sahip olduğu zamanlarda hava/su ısı değiştiricisi kullanılmalıdır.
Bu kriterler yerine getirlidiğinde iklim kontrol ünitelerinin verimlilikleri artacaktır.
IT ve Kontrol Sistemleri Sektörlerindeki Gelişiminin İçindeki Yeri Pano ve İşler (Proses) İklimlendirme ve Soğutma Sistemleri Elektronik ürünlerinin hızla küçülmesi ve gelişmesi panolarda veya kutularda yoğun bir şekilde yerleştirilmesini beraberinde getirdi.Dar alanlarda yoğun bir şekilde yerleştirilen kompenentlerin toz, yağ, kir, nem, sıcaklık gibi istenmeyen dış faktörlere aşırı halde duyarlı hale geldiklerini biliyoruz.Özellikle ısı hassas mikroelektronik cihazların öldürücü düşmanıdır.Örneğin;Elektronik malzemelerinin yapıtaşı olan yarıiletkenler için en önemli kural, uygun çalışma sıcaklığından sistemin çalışma sıcaklığının 10°C yükselmesi, sistemin çalışma ömürünü yarıya indirecek olmasıdır.AC/DC Sürücülerin,trafoların,kesicilerin,filtrelerin,lambaların,sigortaların,rölelerin,PLClerin ve güç ünitelerinin v.s. pano içine yoğun yerleştirilmesi, pano başı güç istemi ve ısı yoğunluğunu arttırmaktadır. Artan ısı yoğunluğu karşısında uygun soğutma sistemlerinin seçilmesi gerekmektedir.Aksi takdirde hem işletme maliyetleri hemde servis maliyetleri oldukça yukarılara çıkacaktır ve telafisi olmayan sonuçlar doğuracaktır. Bu yazı,Pano ve İşlem(proses) iklimlendirme ve soğutma sistemlerinin seçim kriterlerini,hesaplamalarını,çözüm önerilerini ve uygulama alanları anlatacaktır.
Konu üzerinde tartışmak ya da daha detaylı bilgi almak için [email protected] elektronik posta adresinden ulaşabilirsiniz.
Yeni Teknolojilerde Önlenemez Isı Yoğunluğu Yükselişi
Moore Kuralı
Bilgi teknolojileri cihaz ve sistemlerinin her geçen gün hızlanması, tümleşik devre teknolojilerinin gelişmesi ile doğrudan ilişkilidir. Morgan Moore daha 1965'te yazdığı bir makalede "tümleşik devredeki tranzistör yoğunluğunun her 18 ayda bir iki katına çıktığını" Öne sürmüştür. Bu kural hala günümüzde de belirli bir toleransla geçerliliğini sürdürmektedir. Birim hacim içinde artan tranzistör sayısı, o hacim içinde gerçekleşen güç tüketiminin de aynı oranda artmasına neden olmaktadır.
Temel kurallar
Pano ortamının yada içindeki ekipmanların sıcaklığının çevre sıcaklığının altında istenen seviyede tutulması soğutma olarak tanımlanmaktadır.Pano iklimlendirme ve soğutma sistemleri ortam sıcaklığını kontrol ettiği gibi, nemini, hava dağılımını ve temizliğinide kontrol ederler. İklimlendirme ve Soğutma çok farklı tekniklerle gerçekleştirilmektedir.
Elektronik malzemenin düzgün çalışmasını garantilemek için bu ısı pano dışına kesinlikle taşınmalıdır.
| TAŞIMA | IŞIMA İLETİM | |
Bildiğimiz gibi üç temel ısı yayılımı vardır.Bunlardan kısaca bahsedeceğim.
İletim(conduction);Isı enerjisi kütle ile iletilir.Kütlenin kendisi hareket etmeden parçacıktan parçacığa ısı enerjisi iletilir.
Taşıma(Convection);Isı enerjisi madde ile birlikte taşınır.Maddenin katı, sıvı ve gaz halleri ısı enerjisini alıp taşırlar.
Işıma(Radiation);Isı enerjisi elektromgnetik dalga ile aktarılır.Bir yerden diğer bir yere madde olmadan ışıma ile aktarılır.
Açık (air-permeable) ve kapalı (air-tight) haldeki panolardan ısının aktarılması tartışmalı bir konudur.Açık haldeki panolarda ısı doğal hava sirkülasyonu ile aktarılabilir.Kapalı haldeki panolarda ise cebri iklimlendirme ve soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulur.(Fanlar,Klimalar,Isı değiştiricileri v.s.)
Erdinç klima rittal marka iklimlendirme ve soğutma üniteleri ile yüksek dış sıcaklıklarda dahi kapalı haldeki panolarda meydena gelen ısı yükünü önlenmesini ve sistemlerin optimum çalışma sıcaklığını sağlayan ideal çözümler sunar.
Seçim Kriterleri
Panonuzun optimum şartlarda çalışması için en uygun iklimlendirme ve soğutma unitelerinin seçim kriterleri;
a) Pano kurulumu nerede olacak? (G.Antep,..)
b) Pano konumu nasıl olacak? (Duvara montajlı, duvara yaslı dizi ortası pano,)
c) Dış ortam sıcaklıkları hangi aralıkta değişmektedir? (± 35 ile ± 70)
d) İklim kontrol ürünlerinden hangisi kuruluma uygundur?(Klimalar,Isı değiştiriciler,v.s)
e) Pano içi istenilen maksimum sıcalık ? (Ti )
f) Güç dağılımı ve kompanentlerin yerleşimi nasıl ?
g) Dış ortam havasında içerdeki kompenentler zarar verebilecek kir,yağ ve kimyasal maddeler bulunmakta mı?
h) Kurulum hangi koruma sınıfında olacaktır.(IP? DIN 40 050 ?)
i) Tesisinizde yeterli miktarda soğuk su tesisatı var mı?
Etkili iklimlendirme ve soğutma için kriterler;
a) Eğer birleşik dizideki panolarda ısı kaybı hesabı yapılıyorsa, komşu pano unitelerinden gelebilecek ısı yayılımınında muhakkak surette hesaba katılması gereklidir.
b) Daima kapı anahtarı (door switch) ile bağlantılı olarak iklim kontrol uniteleri çalıştırılmalıdırlar.
c) Pano içindeki hava sirkülasyonun optimum ve efektif olması için kompenentlerin, iklim kontrol üniteleinin v.s. hava sirkülasyonlarının çakışmamasına önemle dikkat edilmelidir.
d) Dış ortam havasının olumsuz şartlara sahip olduğu zamanlarda hava/su ısı değiştiricisi kullanılmalıdır.
Bu kriterler yerine getirlidiğinde iklim kontrol ünitelerinin verimlilikleri artacaktır.
