gemiler topraklama uçaklarda topraklama ile benzer durum söz konusudur aşağıdaki makaleyi inceleyebilirsin...
Uçaklardaki prizlerde topraklama nasıl yapılır?
Uçaklarda uçuş sırasında topraklama, yerle bağlantı anlamında, tabi ki yapılamaz. Ancak topraklama yerine geçecek başka mekanizmalar vardır. Bir uçağın
Elektrik tertibatı ortak bir nötr kullanarak toprak bağlantısına ihtiyaç duymadan çalışabilir. Kendi içerisinde kapalı bir sistem olduğu için gerçek sıfır potansiyele, toprağa bağlantı kurmaya gerek yoktur. Öte yandan, uçuş sırasında uçağın üzerinde biriken statik elektriği boşaltmak için kanatların ve kuyruğun arka kenarlarında küçük antenlere benzeyen metal çıkıntılar bulunur. Uçağa yıldırım düşmesine karşı paratoner benzeri bir sisteme de ihtiyaç yoktur, uçağın iletken dış yüzeyi elektrik tertibatından ve yıldırımdan etkilenebilecek diğer sistemlerden (yakıt deposu gibi) izole edilmiş ve çeşitli başka önlemler alınmıştır (
Elektronik aygıtları korumak için, vb.).
Uçak iniş yaptıktan sonra, uçuş sırasında üzerinde biriken statik elektriği boşaltmak için yerdeki bağlantı noktalarından topraklanır. Ayrıca yakıt doldurma sırasında olası potansiyel farklarını ortadan kaldırmak ve oluşabilecek kıvılcımları önlemek için pompa ya da yakıt kamyonu ile de bağlantı yapılır.
Uçaklardaki prizlerde toprak hattı var mı? Elektrik çarpması için toprakla bağlantım olması gerekmiyor mu?
Elektrik akımının akması için, iki su deposu arasında su akışını sağlamak için birisinin yüksekte, diğerinin alçakta olması gerektiği gibi, yüksek gerilime sahip bir kaynakla düşük gerilime sahip bir nokta arasında iletken bir bağlantı olması gerekir. Bu demektir ki elektriğin akması için mutlaka toprakla bağlantı gerekmez, kaynaktan farklı gerilime sahip bir noktaya yapılacak bağlantı yeterlidir. Uçakta ya da yerde elektrik çarpmasının sebebi farklı gerilimlerdeki iki nokta arasındaki bu bağlantının insan vücudu tarafından sağlanmasıdır. Elektrik prizlerindeki iki çıkış prize takılacak bir aletin elektrik kullanabilmesini sağlamak amacıyla farklı gerilimlerdedir. Bu yüzden, uçakta ya da yerde, çalışan bir prizin iki çıkışına dokunulduğunda devre tamamlanacak ve elektrik akımı vücut üzerinden akacaktır.
Öte yandan uçakların kasaları genellikle elektrik tertibatından izole edilmiş olur. Bunun sonucu olarak uçağın iç ya da dış yüzeyi prizin iki çıkışından da farklı gerilme sahip olabilir. Bu durum uçaklarda prizlerin iki çıkışından birine dokunulduğunda, eğer uçağın yüzeyine de temas ediliyorsa, elektrik çarpması riskini ortaya çıkarır. Unutulmamalıdır ki uçağın yüzeyinden elektriksel olarak izole olmak (kauçuk tabanlı ayakkabılar, lastik eldivenler vb. giyerek), prizle uçağın kasası arasındaki devrenin tamamlanmasını engeller.
TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi
