Gelişen teknoloji elektrik şebekelerine de yük getirmekte. Evlerimizde ve işyerlerinde elektrikle çalışan aygıtların sayısı her geçen gün artmakta.
Bu artış elektrik şebekelerindeki yük artışını beraberinde getiriyor. Bundan en çok etkilenen dağıtım trafoları oluyor.
Bu etkilenmeyi en aza indirgemek ve trafoların yüklerini paylaştırmak amacı ile trafoların paralel bağlanarak performansları arttırılıyor.
Trafoların paralel bağlanma şekilleri
Bir veya daha fazla trafonun ortak baralara bağlanma işlemlerine trafoların paralel bağlanması denmektedir.
Trafolar üç şekilde bir birlerine paralel şekilde bağlanmaktadırlar. Bunlar;
- Primer ortak paralel bağlantı
- Sekonder ortak paralel bağlantı
- Primer – sekonder ortak paralel bağlantı.
Trafoların paralel bağlanmasındaki amaç nedir?
Şebekedeki yük arttıkça iletim ve dağıtım trafolarına binen yük artar ve trafolardan daha fazla yük çekilmeye başlanır. Bunun sonucu trafolarda aşırı ısınma ve bazen aşırı ısınmadan kaynaklanan yanma meydana gelebilir. Bunun için bazen trafoların daha üst gücüyle değiştirilmesi veya paralel bağlanması işlemi yapılır. Trafolar paralel bağlanarak üzerinden geçecekleri akım miktarı artmış olacağından besledikleri yük miktarı da artmış olacaktır.
Trafoların paralel bağlanmasındaki şartları
Her güç yetersizliğinde istediğimiz güçte trafoyu birbirine bağlamamız mümkün olmamaktadır. Trafoların paralel bağlanma prensibi kurallarına bağlı kalarak trafoları paralel bağlayabiliriz. Trafoların paralel bağlanmaları için şu şartlar oluşturulmalıdır.
- Gerilim dönüşüm oranları aynı olmalıdır. Gerilim farkı oluştuğunda yüksek olan gerilimden düşük olan gerilimli trafo arasında dengeleme akımı geçer. Bu verim kaybına ve ısınmaya yol açar.
- Empedansları aynı olmalıdır
- Trafoların bağlantı kutupları aynı doğrultuda olmalıdır. Farklı bağlantı kısa devreye sebebiyet verir.
- Çok fazlı trafolarda faz sıralarına veya pozitif gerilim noktalarının ulaşım sırasının aynı olamasına dikkat edilmelidir
- Paralel bağlanacak trafoların anma yükünde kısa devre gerilimleri (uk) birbirine eşit yada çok yakın olmalıdır.
- Paralel bağlanacak trafoların güçleri birbirine eşit veya güçleri arasındaki oran 1/3 ten küçük olmamalıdır.
- Aynı güce sahip olmaları avantajlıdır
Trafoların paralel bağlanmasındaki avantajlar ve dezavantajlar
Trafoların paralel bağlanmalarının avantajları verimli ve kesintisiz çalışma imkanı, güvenli çalışma, maliyet açısından yük artışında daha az kayıplı olmasıdır.
Dezavantajlar ise; trafo arası akım geçişlerinde riskler oluşması, empedans düşüklüğünden kaynaklanan kısa devre akımlarının oluşması, kısa devre akımlarına bağlı olarak kesicilerin akımlarının arttırılması gerekir, 3 fazlı sistemlerde kontrol zorluğu olarak sıralayabiliriz.