Akkuyu NGS için devletlerarası formül
Rusya’nın Mersin Akkuyu’da yapacağı Türkiye’nin ilk nükleer santralinden Türk ortakların çekilmesi, projenin geleceği konusunda alternatifleri gündeme getirdi.
Rusların açıklamasına göre santralin yüzde 49 ortaklığı için devlet şirketi EÜAŞ de gündeme geldi. Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı, Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu’na göre projede devlet ortaklığı denetim ve lisanslama süreçlerine bir ivme kazandırabilir ama finansman ve güvenlik gibi konularda Türk yönetimine sorumluluk doğurabilir.
Cengiz – Kolin – Kalyon (CKK) konsorsiyumu, yatırım bedeli 20 milyar dolar Akkuyu nükleer santraline yüzde 49 oranında ortak olma konusunda Rus devlet şirketi Rosatom ile yaptığı görüşmelerde anlaşmaya varamamıştı. Türk konsorsiyum, Rosatom ile imzalanan ön protokole rağmen, belirlenen şartlarda anlaşılamaması üzerine ortaklıktan çekilmişti.
Gelişmeler üzerine Rus basınına açıklama yapan Akkuyu Nükleer AŞ Basın Sözcüsü Vasiliy Korelskiy, proje için devlet şirketi Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) de dahil olmak üzere birçok şirketle Akkuyu projesinde ortaklık için görüşme açıkladı.
Korelskiy, “Rosatom, Akkuyu Nükleer Güç Santrali projesine katılmak ve Rosatom’un partneri olmak isteyen birçok şirketle görüşüyor. Daha önce bu büyük projede yer alma isteğini belirten üç Türk şirketi de buna dahil. Rus tarafı, tüm teklifleri inceliyor ve yapıcı diyaloğa hazır. Bu konunun 2018 yılında çözüme kavuşturulmasını umuyoruz. EÜAŞ’ın projeye katılmasından mutluluk duyarız. Projenin maliyeti her geçen gün artıyor ve lisans alındıktan sonra bu rakam daha da artacak” dedi.
Kumbaroğlu, projeye devlet şirketi ortaklığının finansman, denetim ve lisanslama süreçlerine bir ivme kazandırabileceğini belirterek, “Çok dikkatli olmak ve projeyi 2023’e yetiştirme telaşı içerisine hareket etmemek lazım. Devlet ortaklığı projenin yatırım ve işletme dönemine ilişkin finansman ve güvenlik dahil tüm risklerin de kamu tarafından paylaşılması sonucunu doğurur zira risklerin sigortalanması sorumluluğu proje şirketine ait” diye konuştu.
Hükümetlerarası anlaşmaya göre tüm finansmandan Rus tarafının sorumlu olduğunu hatırlatan Kumbaroğlu, “Türkiye’nin sadece üretilen elektriğin yarısı için 15 yıl boyunca 12.35 cent/kWh ağırlıklı ortalama fiyattan satın alma sorumluluğu var. Üretimin alım garantisi altında olmayan diğer yarısı serbest elektrik piyasasında satılacak ve bugünkü fiyatlar garantili alım rakamının çok altında seyretmekte. Eğer bu bir karlılık sorunu ortaya çıkarıyorsa o zaman yatırımın fizibilitesi sorgulanmalı” diye konuştu.
