üniversal motorlar hakkında
- Konbuyu başlatan maxel
- Başlangıç tarihi
-
- Etiketler
- hkkinda motorlar motorlarda universal
Teknikadam_41
Üye
- Katılım
- 18 Nis 2007
- Mesajlar
- 607
- Puanları
- 0
ÜNİVERSAL MOTORLARIN YAPILARI VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ
Üniversal motorlar bir fazlı alternatif gerilimle çalışan yaygın kullanım alanına sahip DA seri motorlarına benzeyen motorlardır. Statoru sac levhaların paketlenmesinden çıkıntı kutuplu olarak yapılmış ve kutuplara bobinler yerleştirilmiştir.
Rotor ise hem yapısal olarak hem de sargıları tamamen DA makinesi endüvisi gibidir. Stator gibi rotorda silisli saçların paketlenmesinden yapılmıştır. Rotor sargı uçları rotor mili üzerinde bulunan kolektöre bağlanır.
Stator ve rotor kendi aralarında seri bağlandığı için her iki sargıdan da aynı devre akımı geçer. Üniversal motorlara AA seri motorları da denir.
ÜNİVERSAL MOTOR(SERİ MOTOR): a) Yapısı: Üniversal motor doğru akım seri motoruna benzer.Statoru saç paketlerinden çıkıntılı kutuplu olarak yapılmış kutuplara kutup bobinleri yerleştirilmiştir.Rotor doğru akım makinası endüvisi gibidir,saç parçalarından yapılmıştır.Rotor oluklarına yerleştirilen sargılar D.A endüvi sargılarının aynıdır.Yapısı nedeniyle hem D.A hem de A.A.da kullanılır.Her iki akımdada kullanıldığı için bu motorlara üniversal motor denilmektedir.
b) Çalışma prensibi: Üniversal motora bir fazlı alternatif gerilim uyguladığımızda statordaki kutup bobinlerinden ve endüvi sargılarından alternatif akım geçer.Kutup bobinlerinden geçen akım manyetik alan meydana getirir.Endüvi sargılarından akım geçirilince bir MMK oluşur ve iletken manyetik alanın dışına doğru itilir.Oluşan bu kuvvet endüvinin dönmesini sağlar. Alternatif akımın pozitif peryodunda kutup bobinlerinden ve endüviden bir yönde akım geçer,negatif peryodda ise her ikisinden de tersi yönde bir akım geçer.Endüvide N kutbunun altındaki iletkenler bir yönde itilirken,S kutbunun altındaki iletkenlerde ters yönde itilirler.Endüvinin iki tarfındaki bu kuvvet çiftinin meydana getirdiği döndürme momenti endüvi yi döndürür.Alternatif akımın negatif yarım peryodunda ise kutuplardan geçen akımın yönü değiştiği için kutuplar değişir.Aynı anda endüviden geçen akımın da yönü değiştiği için kutupların altındaki akım yönleri aynıdır.Manyetik alan tarafından endüvi iletkenlerinin itilme yönleri değişmediği için endüvi aynı yönde dönmeye devam eder. Endüvide meydana gelen döndürme momenti,endüviden geçen akıma ve kutupların manyetik akısına bağlıdır.Endüvi ve kutup sargıları seri bağlı olduğu için manyetik akının ve endüvi akımının arştı aynı anda olur.Bu yüzden üniversal motorların kalkınma ve döndürme momentleri yüksektir.
c) Özellikleri: Üniversal motorların devirleri D.A seri motorlarında olduğu gibi yükle değişir.Boştaki devir sayıları çok yüksektir.devirleri 15000-20000 d/d ’ya kadar çıkar.Boşta devir devir sayısını sınırlayan sürtünme ve vantilasyon kayıplarıdır. Üniversal motor D.A la çalıştığında “devir sayısı – yük” karekteristik eğrisi ,A.A da çalıştığındaki karekteristik eğrisinden biraz düşük olur.Bazı motorlarda A.A ve D.A “devir yük” ergileri birbirini keser.seri motorlarda (üniversal motorlarda )devir sayısını veren formülü D.A makinalarından hatırlayarak yazarsak: n= [U-I(RA+RS)] /(K*Ø) n= devir sayısı RA=endüvi direnci RS=seri kutup direnci U=motora uygulanan gerilim I=motordan geçen akım K=katsayı Ø=manyetik akı
Üniversal motor A.A ile çalışırken motor yüklendikçe devir sayısını etkileyen bir başka etken de:Endüvi ve kutup sargılarının reaktif dirençleridir.Endüvinin ve kutup sargılarının reaktif dirençlerinin sebep olduğu reaktif gerilim düşümleri endüvi ye uygulanan gerilimi düşürür.Böylece A.A da çalışan motorun devir sayısı D.A da çalışırken oluşan devir sayısından düşük olur. Yük altında çalışan bir seri motorun devir sayısı motora uygulanan gerilimi değiştirerek ayarlanır.Bir üniversal motorun endüvi uçlarını veya kutup sargısı uçlarını değiştirerek devir yönü değiştirilebilir.
Bir üniversal motorda çekilen akım hem yük, hem endüvi hem de mıknatıslama akımı olarak adlandırılır.
AA nın (+) yarım dalgada kutup bobinlerinden ve endüviden bir yönde akım geçerken, (-) yarım dalgada ise her ikisinden artı yönde akım geçer.
Şekle göre N kutbunun altındaki iletkenlerden geçen akım bir yönde iken sağ el kuralına göre bu iletkenler sola doğru itilmek istenerek, S kutbu altındakiler ise ters yönde itilecektir. Endüvinin iki tarafındaki bu kuvvet çiftinin meydana getirdiği moment endüviyi döndürür.
AA nın diğer yarım dalgasında kutuplardan geçen akım ve kutuplar değişir. Aynı anda endüvi akımıda değişeceğinden her iki tarafında da aynı kuvvet çiftleri oluşacak ve dönme devam edecektir.
Kutup sargılarından ve endüvi devresinden aynı zamanda akım geçtiği için,
• Kutup sargılarından geçen akım gerekli manyetik alanı da meydana getirecektir.
• Endüvi sargılarından geçen akım ise gerekli momenti oluşturacaktır.
Kutuplarda gerekli mıknatısiyet meydana geldiğine ve endüvi sargılarından akım geçtiğine göre “manyetik alan içinden akım geçen iletken alan dışına itilir.” prensibine dayanarak endüvi dönmeye başlar.
Üniversal motorlar bir fazlı alternatif gerilimle çalışan yaygın kullanım alanına sahip DA seri motorlarına benzeyen motorlardır. Statoru sac levhaların paketlenmesinden çıkıntı kutuplu olarak yapılmış ve kutuplara bobinler yerleştirilmiştir.
Rotor ise hem yapısal olarak hem de sargıları tamamen DA makinesi endüvisi gibidir. Stator gibi rotorda silisli saçların paketlenmesinden yapılmıştır. Rotor sargı uçları rotor mili üzerinde bulunan kolektöre bağlanır.
Stator ve rotor kendi aralarında seri bağlandığı için her iki sargıdan da aynı devre akımı geçer. Üniversal motorlara AA seri motorları da denir.
ÜNİVERSAL MOTOR(SERİ MOTOR): a) Yapısı: Üniversal motor doğru akım seri motoruna benzer.Statoru saç paketlerinden çıkıntılı kutuplu olarak yapılmış kutuplara kutup bobinleri yerleştirilmiştir.Rotor doğru akım makinası endüvisi gibidir,saç parçalarından yapılmıştır.Rotor oluklarına yerleştirilen sargılar D.A endüvi sargılarının aynıdır.Yapısı nedeniyle hem D.A hem de A.A.da kullanılır.Her iki akımdada kullanıldığı için bu motorlara üniversal motor denilmektedir.
b) Çalışma prensibi: Üniversal motora bir fazlı alternatif gerilim uyguladığımızda statordaki kutup bobinlerinden ve endüvi sargılarından alternatif akım geçer.Kutup bobinlerinden geçen akım manyetik alan meydana getirir.Endüvi sargılarından akım geçirilince bir MMK oluşur ve iletken manyetik alanın dışına doğru itilir.Oluşan bu kuvvet endüvinin dönmesini sağlar. Alternatif akımın pozitif peryodunda kutup bobinlerinden ve endüviden bir yönde akım geçer,negatif peryodda ise her ikisinden de tersi yönde bir akım geçer.Endüvide N kutbunun altındaki iletkenler bir yönde itilirken,S kutbunun altındaki iletkenlerde ters yönde itilirler.Endüvinin iki tarfındaki bu kuvvet çiftinin meydana getirdiği döndürme momenti endüvi yi döndürür.Alternatif akımın negatif yarım peryodunda ise kutuplardan geçen akımın yönü değiştiği için kutuplar değişir.Aynı anda endüviden geçen akımın da yönü değiştiği için kutupların altındaki akım yönleri aynıdır.Manyetik alan tarafından endüvi iletkenlerinin itilme yönleri değişmediği için endüvi aynı yönde dönmeye devam eder. Endüvide meydana gelen döndürme momenti,endüviden geçen akıma ve kutupların manyetik akısına bağlıdır.Endüvi ve kutup sargıları seri bağlı olduğu için manyetik akının ve endüvi akımının arştı aynı anda olur.Bu yüzden üniversal motorların kalkınma ve döndürme momentleri yüksektir.
c) Özellikleri: Üniversal motorların devirleri D.A seri motorlarında olduğu gibi yükle değişir.Boştaki devir sayıları çok yüksektir.devirleri 15000-20000 d/d ’ya kadar çıkar.Boşta devir devir sayısını sınırlayan sürtünme ve vantilasyon kayıplarıdır. Üniversal motor D.A la çalıştığında “devir sayısı – yük” karekteristik eğrisi ,A.A da çalıştığındaki karekteristik eğrisinden biraz düşük olur.Bazı motorlarda A.A ve D.A “devir yük” ergileri birbirini keser.seri motorlarda (üniversal motorlarda )devir sayısını veren formülü D.A makinalarından hatırlayarak yazarsak: n= [U-I(RA+RS)] /(K*Ø) n= devir sayısı RA=endüvi direnci RS=seri kutup direnci U=motora uygulanan gerilim I=motordan geçen akım K=katsayı Ø=manyetik akı
Üniversal motor A.A ile çalışırken motor yüklendikçe devir sayısını etkileyen bir başka etken de:Endüvi ve kutup sargılarının reaktif dirençleridir.Endüvinin ve kutup sargılarının reaktif dirençlerinin sebep olduğu reaktif gerilim düşümleri endüvi ye uygulanan gerilimi düşürür.Böylece A.A da çalışan motorun devir sayısı D.A da çalışırken oluşan devir sayısından düşük olur. Yük altında çalışan bir seri motorun devir sayısı motora uygulanan gerilimi değiştirerek ayarlanır.Bir üniversal motorun endüvi uçlarını veya kutup sargısı uçlarını değiştirerek devir yönü değiştirilebilir.
Bir üniversal motorda çekilen akım hem yük, hem endüvi hem de mıknatıslama akımı olarak adlandırılır.
AA nın (+) yarım dalgada kutup bobinlerinden ve endüviden bir yönde akım geçerken, (-) yarım dalgada ise her ikisinden artı yönde akım geçer.
Şekle göre N kutbunun altındaki iletkenlerden geçen akım bir yönde iken sağ el kuralına göre bu iletkenler sola doğru itilmek istenerek, S kutbu altındakiler ise ters yönde itilecektir. Endüvinin iki tarafındaki bu kuvvet çiftinin meydana getirdiği moment endüviyi döndürür.
AA nın diğer yarım dalgasında kutuplardan geçen akım ve kutuplar değişir. Aynı anda endüvi akımıda değişeceğinden her iki tarafında da aynı kuvvet çiftleri oluşacak ve dönme devam edecektir.
Kutup sargılarından ve endüvi devresinden aynı zamanda akım geçtiği için,
• Kutup sargılarından geçen akım gerekli manyetik alanı da meydana getirecektir.
• Endüvi sargılarından geçen akım ise gerekli momenti oluşturacaktır.
Kutuplarda gerekli mıknatısiyet meydana geldiğine ve endüvi sargılarından akım geçtiğine göre “manyetik alan içinden akım geçen iletken alan dışına itilir.” prensibine dayanarak endüvi dönmeye başlar.
Benzer Konular
Forum istatistikleri
Yeni konular
-
-
-
-
-
-
-
Yıldız Nakliyat | Taşımacılık ve Lojistik hizmetleri
- Başlatan elektronikyazilim
- Cevaplar: 1
-
-
-