CEVDET ÇALIK
Profesyonel Üye
- Katılım
- 30 Ara 2009
- Mesajlar
- 1,057
- Puanları
- 481
- Yaş
- 54
Arkadaşlar,
Burada bir kez daha Direk veya Yıldız-üçgen sistem bilgilerimizi tazelemek istiyoruz.
Motorların ilk kalkış anında, nominal akımlarının çok üzerinde şebekeden akım çekmelerinden dolayı, yol alma akımlarının belli tertiplerle küçültülmesi istenir.(yıldız-üçgen,oto trafosu, direçle yol verme v.s.)
Bununla ilgili olarak, Elektrik idaresi veya yöneltmelikler yol verme akımının küçültülmesiyle ilgili, ülkemizde 5KW üzerindeki motorlar için basamaklı yol verme sistemini kullanılmasını isterler. .(yıldız-üçgen,oto trafosu, direçle yol verme v.s.)
Diğer taraftan yönetmelikler bir Elektrik şebekesindeki gerilim düşümünün %5ten küçük olmasını istemektedir.Bu 2 yönetmelik arasında çelişki bulunmaktadır.
5Kw dan daha büyük olan motorlar şebekeye direk yol vermeli olarak bağlansalar dahi şebekenin gücüne bağlı olarak yol alama esnasında meydana getireceği gerilim düşümü %5ten küçük olabilir.Eğer Şebeke gücü yeterince büyük değilse. 5Kwdan küçük bir motoru şebekeye yıldız-üçgen olarak bağlasak dahi, yol alama esnasında meydana getireceği gerilim düşümü %5den büyük olabilir.
Bu sorunların çözümünün en doğru metodu hesap yapmaktır.Bir motorun yol alma esnasında bir şebeke de meydana getireceği gerilim düşümü hesap edilebilir.Bu hesap tarzı yukarıda bahsedildiği üzere şebeke(trafo) gücüne bağlıdır.
Şebekeye bağlanacak en büyük yıldız-üçgen motorun formülü
Pm=%Gerilim düşümü Xişletme gerilimi x Trafo Gücü
100 x k(yıldız-üçgen için 2 alınır) Uk
Ayrıca şunu da ifade etmekte yarar bulunmakta.Bilindiği üzere çoğu ülkede motorlara basamaklı yol verme zorunlu olmadıkça artık kullanılmamaktadır.Diğer taraftan yol verme işlemi geçici bir durum olduğu için geçici durumlar için sanayi bölgelerinde %10 gerilim düşümüne izin verilmektedir.
Gerek yıldız-üçgen gerek diğer basamaklı yol verme sistemleri pahalı sistemler olup buna ilave olarak Bakım ve arızalarının giderilmesi zorlukları bulunmaktadır.
Eğer şebeke(trafo) gücü yeterli ise motorlara en uygun yol verme metodu direk yol vermedir.
Bir şebekeye motorların kaç kwdan sonra yıldız-üçgen bağlanacağının hesabı yapılır.Çoğumuz buna tanık olmuşuzdur. Bazı fabrikalara 15-30Kw dan büyük motorlar için yıldız-üçgen yol verme uygulanması istenilir.Bu sonuçlar hep hesap yoluyla bulunmuş sonuçlardır.
Basamaklı yol vermenin teknik ve ekonomik mahsurları
1. Direk yol vermeye nazaran ilave olarak 2 adet kontaktör ve bir adet fazladan zaman rölesi kullanıldığı için masraflıdır.Bizim yapacağımız sistemde
2. Yıldız-üçgen sistemlerde motora panodan 2 adet kablo çekilir. Bu kablo maliyetlerini artırır kablo tavalarının şişmesine sebeb olur. İlave olarak çekilecek olan kablo için işçilik maliyeti artar. Ayrıca ilave zaman gerekmektedir.
3. Pano içersine fazladan malzeme konulacağı için pano boyutları büyür.Dolayısıyla panonun konulacağı odanın da büyümesi gerekecektir. Bu da inşaat maliyetlerini artırır.
4. Kademeli yol vermede yol verme başlangıcında gerilim ve akım düşürüldüğü için(yıldız çalışma) motorun momenti de küçülür. Bu durumda motor yük altında kalkış yapamaz.Bunun için kayış ve kasnak sistemi kullanılır.Mekanik maliyetlerin büyümesi.
5. Motorların yük altında kalkması istenirse, kalkış anında moment küçük olacağından dolayı, yük altında motor kalkınmasını sağlayamazsa motorun daha büyük seçilmesi gerekir.Bu da yine ilave masraftır.
6. Yıldız-üçgen sisteminde bir arıza olurda yol verme zamanı gereğinden fazla uzarsa motorun yanması söz konusu olabilir.
Burada bir kez daha Direk veya Yıldız-üçgen sistem bilgilerimizi tazelemek istiyoruz.
Motorların ilk kalkış anında, nominal akımlarının çok üzerinde şebekeden akım çekmelerinden dolayı, yol alma akımlarının belli tertiplerle küçültülmesi istenir.(yıldız-üçgen,oto trafosu, direçle yol verme v.s.)
Bununla ilgili olarak, Elektrik idaresi veya yöneltmelikler yol verme akımının küçültülmesiyle ilgili, ülkemizde 5KW üzerindeki motorlar için basamaklı yol verme sistemini kullanılmasını isterler. .(yıldız-üçgen,oto trafosu, direçle yol verme v.s.)
Diğer taraftan yönetmelikler bir Elektrik şebekesindeki gerilim düşümünün %5ten küçük olmasını istemektedir.Bu 2 yönetmelik arasında çelişki bulunmaktadır.
5Kw dan daha büyük olan motorlar şebekeye direk yol vermeli olarak bağlansalar dahi şebekenin gücüne bağlı olarak yol alama esnasında meydana getireceği gerilim düşümü %5ten küçük olabilir.Eğer Şebeke gücü yeterince büyük değilse. 5Kwdan küçük bir motoru şebekeye yıldız-üçgen olarak bağlasak dahi, yol alama esnasında meydana getireceği gerilim düşümü %5den büyük olabilir.
Bu sorunların çözümünün en doğru metodu hesap yapmaktır.Bir motorun yol alma esnasında bir şebeke de meydana getireceği gerilim düşümü hesap edilebilir.Bu hesap tarzı yukarıda bahsedildiği üzere şebeke(trafo) gücüne bağlıdır.
Şebekeye bağlanacak en büyük yıldız-üçgen motorun formülü
Pm=%Gerilim düşümü Xişletme gerilimi x Trafo Gücü
100 x k(yıldız-üçgen için 2 alınır) Uk
Ayrıca şunu da ifade etmekte yarar bulunmakta.Bilindiği üzere çoğu ülkede motorlara basamaklı yol verme zorunlu olmadıkça artık kullanılmamaktadır.Diğer taraftan yol verme işlemi geçici bir durum olduğu için geçici durumlar için sanayi bölgelerinde %10 gerilim düşümüne izin verilmektedir.
Gerek yıldız-üçgen gerek diğer basamaklı yol verme sistemleri pahalı sistemler olup buna ilave olarak Bakım ve arızalarının giderilmesi zorlukları bulunmaktadır.
Eğer şebeke(trafo) gücü yeterli ise motorlara en uygun yol verme metodu direk yol vermedir.
Bir şebekeye motorların kaç kwdan sonra yıldız-üçgen bağlanacağının hesabı yapılır.Çoğumuz buna tanık olmuşuzdur. Bazı fabrikalara 15-30Kw dan büyük motorlar için yıldız-üçgen yol verme uygulanması istenilir.Bu sonuçlar hep hesap yoluyla bulunmuş sonuçlardır.
Basamaklı yol vermenin teknik ve ekonomik mahsurları
1. Direk yol vermeye nazaran ilave olarak 2 adet kontaktör ve bir adet fazladan zaman rölesi kullanıldığı için masraflıdır.Bizim yapacağımız sistemde
2. Yıldız-üçgen sistemlerde motora panodan 2 adet kablo çekilir. Bu kablo maliyetlerini artırır kablo tavalarının şişmesine sebeb olur. İlave olarak çekilecek olan kablo için işçilik maliyeti artar. Ayrıca ilave zaman gerekmektedir.
3. Pano içersine fazladan malzeme konulacağı için pano boyutları büyür.Dolayısıyla panonun konulacağı odanın da büyümesi gerekecektir. Bu da inşaat maliyetlerini artırır.
4. Kademeli yol vermede yol verme başlangıcında gerilim ve akım düşürüldüğü için(yıldız çalışma) motorun momenti de küçülür. Bu durumda motor yük altında kalkış yapamaz.Bunun için kayış ve kasnak sistemi kullanılır.Mekanik maliyetlerin büyümesi.
5. Motorların yük altında kalkması istenirse, kalkış anında moment küçük olacağından dolayı, yük altında motor kalkınmasını sağlayamazsa motorun daha büyük seçilmesi gerekir.Bu da yine ilave masraftır.
6. Yıldız-üçgen sisteminde bir arıza olurda yol verme zamanı gereğinden fazla uzarsa motorun yanması söz konusu olabilir.
