Konuda yeterince dalga geçilmiş,
arkadaş yapamayacak dahi olsa yinede birşeyler öğrenmeyide haketmiyor demek değil.
Soğutma sistemleri ile ilgili google da biraz araştırma yapsanız fena olmazdı,
çok rağbet gören bir konu olduğu ve hobicilerinde birçok güzel projeye imza attığı bir daldır,
herkezde olduğu gibi benimde yaz geldiğinde kendimi nasıl soğutsam sorusunu sıklıkla sorduğum aşikar,
hiçbir çözümü beğenmedim,
en tasarruflusu kendimi ıslatıp fanın karşısına oturmak, genelde bunu yaparım.
Gelelim soğutma nasıl yapılıyor,
peltierden bahsedilmiş, bence verimli olsa süper birşey, yinede 9 numara buluş,
çok severim kendisini arada buz ürettiririm bazen de
Elektrik ürettiriyorum.
En çok kullandığımız soğutma sistemi temeli şudur;
gazlar yüksek basınçlı ortamdan düşük basınçlı ortama geçerken,
düşük basınçlı ortamdaki enerjiyi alırlar,
aldıkları ısı enerjisi olduğundan düşük basınçlı ortamı soğuturlar,
misal hemen deneyebilirsiniz,
dudaklarınız çok küçük bir boşluk kalacak şekilde elinize üfleyin,
birde hohlama şeklinde üfleyin,
neden ilki serinlik veriyor?
ilk durumda ağzınızda dısarıya göre yüksek basınçlı bir ortam oluşur,
havayı ortama verdiğinizde düşük basınçlı ortamdaki ısı enerjisini alır, ortam soğumuş içiniz ısınmış olursunuz, (komik oldu
)
tabiki gerçekte hava kullanılmaz eskiden floron14 mü neydi o kullanılıyordu yasaklanndı falan,
buzdolabı klima gibi sistemlerde gaz dolaşımı kapalı çevrimdir,
yani soğutma için kullanılan gaz daima sistem içinde kalır,
misal buzdolabında dondurucu dediğimiz yer eveparatör dür,
eskiden arkası açık dolaplarda siyah tel örgü görülürdü bunada kondanser denir,
buzdolabı motoru evaparatördeki gazı çeker ve kondansere basar,
kondanserde gaz hem yüksek basınç kazanır hemde basınçlandırılırken çıktığı yüksek sıcaklığı ortama atar,
(yukarıda bahsettiğimiz olayın tabiki terside geçerli,
yani gazı sıkıştırırsanız ısısı artar bknz ilkokul fen basınç hacim ısı ilişkisi)
kondanserdeki gaz eveparatöre girer,
evaparatör girişinden sonra gaz kondanserdekinden çaok daha geniş kanallara açılmış olur,
dolayısı ile düşük basınçlı ortama geçmiş olur
ayrıca motor evaparatorden sürekli emme yaptığı için burası hep düşük basınçta kalır,
yukarıda bahsettiğim gibi düşük basınca geçen gaz ortamın ısısını alır,
yani evaparatör soğumuş olur.
Klimada aynı şekilde çalışır,
kondanseri alıp odanın dışına koyun,
evaparatörü alıp arkasına bir fan bağlayın odaya koyun,
alın size klima.
Buda bir fikir ucuza gelir ama yeterli soğutma sağlayamayabilir,
hemen karşına koysan idare eder herhalde.
Soğutma fikirleri sıvıylada uygulanabilir,
bir sıvı gaz haline geçmek için ortamdan ısı almalıdır,
hani dükkanın önünü ıslatırsan su buharlaştıkca zemin soğur,
ama evde yaparsan bunu tamam zemin soğur ama,
bu buharı odadan uzaklaştırmazsan
odanın ısı tutma kapasitesi yükselir,
bakınız nem seviyesi yüksek şehirlerimiz,
birde sıvı buharlaştırmanın hızlandırma işlemi var,
eğer sıvının hava temas yüzeyindeki basıncı düşürürseniz sıvı daha çabuk buharlaşır,
bakınız rüzgarlı havada çamaşırlar neden daha çabuk kurur,
yüksek yüksek tepelerde su neden daha düşük sıcakıklarda kaynamaya başlar.
Tersi için düdüklü tencere neden yemeği daha çabuk pişirir,
neden altını kapatıp 1-2 dk sonra açtığımızdada içindeki su halen kaynamaktadır.
Yukarıdaki fikirlerden en güzeli bence buzdolabından hortumla su dolaştırmak,
Bir fikirde şu
ilkokulda beyaz eşya tamircisinde çalışırken,
dondurma dolapları gelirdi tamire,
kalfalar içine girip kapağı kapatıp 10-15 dk duruyorlardı,
hatta yarışları bile vardı,
tabi bizim zamanımızda çıraklık zordu ( yaşlı adamlar gibi konuştum ama öyleydi)
ben bir defa dahi deneyemedim, halen canım istiyor