Dizel motorlar sabit basınç altında ve benzinli motorlardan yanma şekli daha farklı olarak taze dolgu (Benzin + hava karışımı) yerine sadece hava filtresinden çekilen temiz havayı alıp benzinlide 1/10 - 1/ 14'a kadar olan sıkıştırma oranından daha yüksek oranlarda 1/18 - 1/22 'lere kadar sıkıştırarak, silindir içine yakıt pompasından püskürtülen motorinin tutuşabilme sıcaklığına kadar, silindirlere alınan bu havayı ısıtmış olurlar. Çok soğuk havalarda bu işlem ilk çalıştırma kolaylığı açısından bir ısıtma bujisi takviyesiyle yapılabilir.
Silindirde motorinin tutuşma sıcaklığına kadar ısınan hava içerisine yakıt pompasından enjektörlere kadar gelen ve içinde hava bulunmayan motorin yakıtı bu enjektörlerden atomize olmuş olarak püskürtülünce kandiliüğinden alev alıp patlama (Yanma) oluşturur. Emme - sıkıştırma - yanma (iş) - egzoz (Dışa atılma) zamanı olarak 4 zamanlı dizel motorlar olabildiği gibi ayni 2 zamanlı benzinlilerde olduğu gibi 2 zamanlı dizel motorları (Genellikle hava soğutmalı) olarak vardır. Bunlarda çevrim 720 dercede değil 360 dercede gerçekleşir ve 4 zaman 2 zamana sıkışmış (İç içe geçmiş olarak) olarak ayni benzinli 2 zamanlı motosiklet motorlarında olduğu gibidir. Bunların soğutulması "blower" denilen birimle özel bir hava üfleme kanalından, motor silindir kanatçıklarının üzerini yalayıp geçen ve sürekli üflenip gelen bu hava akışı ile gerçekleşir. Hava soğutmalılarda ayrıca radyatöre gerek kalmaz. Ancak 4 zamanlı dizel motorlarda sıradan benzinlilerdeki gibi radyatör, soğutma fanı, soğutmada radyatör borularında cebri (devri-daim pompası veya su pompasıyla) sirküle eden ve ayrıca aşırı soğukta donmayan sıvısı (Antifriz) , termostat, vb. soğutma sistemi parçaları ayni şekliyle ve değişmeden yine bulunur.
Dizel motorlarında 3 zaman olan yanma zamanında yanma şekli diazel çevriminde her zaman sabit basınçta olur, benzinli motorlarda (Ottto çevrim,i denilen bu çevrimde ise) yanma sabit hacimdedir. Motor verimi bu nedenle benzinlilerde % 27- 29 dizellerde ise % 38- 40 civarında olmaktadır.
Önemli not: Dizel motorlarında ateşleme sistemi, kabloları, distribütörü ve bujileri hiç bulunmaz , ama motorin denilen yakıtın enjektörlere dağıtımı için yakıt distribütörü bu enjektörlerden önce mutlaka bulunur. Bir de sadece aşırı soğuk havalarda takviye amaçlı ni-krom rezistans telli bir ısıtma bujisi bulunur. Yanma işlemi sıkışmış hava içinde kendi kendine gerçekleşmiş olur. Benzinli motorlarda ise ateşleme sistemi buji kabloları distribütör ve bujilerle mutlaka olur, bu yanma işlemi kendiliğinden oluşmaz.
Motoru durdurma (stop) işlemi benzinlilerde ateşleme sisteminin besleme elektriğinin kesilmesiyle (Kontak anahtarının kapatılmasıyla) dizellerde ise motora giden motorinin bir jikle koluyla çekilmesiyle olur. Devrin çok yukarı ve çok yüksek değerlere kendiliğinden tırmanıp çıkmasını önlemek için de merkezkaç sistemle çalışan bir devir sabitleme sistemi veya devir stabilizasyon regülatörü mutlaka bulunur. Yoksa bu devir çok yukarılara tırmanıp çıkarak motor kendiliğinden dizginlenemeyen bu aşırı devir artışlarıyla kolayca abandone (Aşırı rezonansa gelip tamamen dağılması) olabilir. Kolay gelsin. Başarılar.