Bu durum eğer uygun bağlantı noktasından bağlanmadıysanız oluşabilir. Sizin bağlantı noktanız sahip olduğunuz kurulu gücü karşılayacak seviyede olmalı.
Peki bu sorun neden oluşur.
İşletmeler gerilimleri kendi trafolarının çıkışından ölçer ve kullanıcıya sabit gerilim vermeye çalışır. Örneğin kendi trafo çıkışlarının orta kademesi 33 kV ise müşterinin mesafesine ve çektiği güce göre gerilim düşümü hesabı yaparak örneğin müşteriye 31.5 kV luk trafo koydurur. Bunun sebebi hatlarda meydana gelen gerilim düşümünün kullanıcıya yansımamasıdır. Rakamlardan da görülebileceği gibi ortalama güç tüketiminde TEDAŞ veya TEİAŞ 33 kV verir hatlarda gerilim düşümü oluşur müşteriye 31.5 kV gelir. Müşterideki trafo 31.5 kV olduğundan müşterinin kullandığı gerilim normal olur. Tüketicinin çektiği akım azaldıkça gerilim artar. Çekilen akım sıfır olduğunda müşteri gerilimi de akım çekilmediğinde 33 kV a çıkar. Bu gerilim değişimi standatlar içinde kaldığından sorun olmaz. Ama siz şebekeye güç aktarmak isterseniz geriliminiz zaten 33 kV olduğundan bu gerilimin üstüne çıkmanız gerekir. Belki 34 kV hatta daha üstüne. Buda sizin işletme geriliminizin istemediğiniz ölçüde artması anlamına gelir. Siz enerjiyi aynı hatta bağlı başka müşterilere sattığınız için (çünkü satış üretim tesisine en yakın alıcıdan başlar) TEDAŞ veya TEİAŞ ın trafo çıkış geriliminde ciddi bir değişim olmaz. Kısaca TEDAŞ veya TEİAŞ için ortada bir sorun yoktur. Sorun sizin sorununuzdur.
Bu durumun çözümü
1) TEDAŞ bağlantınızı daha uygun bir noktaya taşıtmak.
2) tesisinize uygun bir regülatör kurmak.
3) trafonuzu yük altında kademe değiştirebilen bir trafoyla değiştirip beraberinde bir AVR tesis etmek.
Kolay gelsin...
Bu duruma yönelik çözüm önerilerini kıymetli arkadaşımız 3 örnek ile bahsetmiş. Bu örnekler lokalize çözüm oluşturabilir fakat Ülkemizin mevcut ulusal şebeke bağlantı durumunu göz önüne alırsak ;
1- TEDAŞ bağlantısını daha uygun bir noktaya taşımayı ilgili şebeke işletmecisi kabul etmeyecektir. GES’in bağlantı şartları anlaşmanızda yazılıdır ve TEİAŞ trafo sekonderinden bağımsız bir hat çekilmedikçe değiştirilmesi mümkün olmayacaktır.
2- Tesise uygun regülatör kurmak sadece lokal bir çözüm sağlayacaktır. Tesisin öncesindeki diğer tüketiciler hala gerilim yükselmesi olan kısımda kalacaktır bu da gerilimin daha da yükselmesi durumunda hatalı açmalara sebep olabilir.
3- Madde:2’de gibi lokal bir çözüm olacaktır. Ayrıca GES’ler güneşin hareketinde gün içerisinde üretimin değişkenliği dolayısı ile gerilim oynamalarının fazla olmasına bu durumda kademe değiştiricinin anahtarlama sayısının artmasına sebep olacaktır. Kademe değiştiricinin de bakımlarının iyi takip edilmesi gerektiği ve bakım maliyetlerinin oluşacağı da unutulmamalıdır.
Bizim tavsiyemizi adımlara indirgersek;
1- Öncelikli olarak şebeke yapısı, kısa devre ve yük analizi yapılarak sorunun kaynağına inilmesi olacaktır.
2- Şebeke bağlantı noktasında mümkünse en yüksek üretim anında 10 günlük enerji ölçümü yapılarak modelleme oluşturulması
3- Oluşan modellemeye göre teşhis edilen sorunun çözümüne yönelik ekipmanların modelleme üzerinde çalıştırışması
4- Ekipmanların temini ve uygun bir regülasyon sistemi tasarımı