KULLANIM ALANI YÖNÜNDEN
YAĞLI TİP TRAFOLAR
YAĞLI TİP TRAFOLARBinaiçi ve binadışı olarak kullanılabilir.İklim ve çevre koşullarından daha az etkilenir.Direk tipi trafo merkezlerinde tek alternatiftir. KURU TİP TRAFOLAR:Tek başlarına yalnızca binada kullanılabilirler.Uygun koruma panosu kullanıldığı takdirde açıkhava yertipi trafo merkezlerinde kullanılabilir.
GERİLİM VE GÜÇ SINIRLAMASI
YAĞLI TİP TRAFOLAR:Transformatör yağının yüksek dielektrik dayanımı transformatörlerin gerilim altındaki kısımların birbirleri ve toprağa karşı bir bariyer olarak kullanılmasını sağlar. Aynı özellik yanlızca orta gerilim güç ve dağıtım transformatörlerinde değil bütün dünyadaki yüksek ve çok yüksek gerilimli güç transformatörlerinin de (1200 kV) emniyetle çalışmasını sağlayan tek di
Elektrik malzemesi olarak kullanılagelmesini sağlamıştır.Transformatör yağlarında yaşanan bu gelişme enerji sistemlerindeki gerilimin seviyesini de yükseltmiş ve enerji sistemlerindeki hat kayıplarının azaltılabilmesi mümkün olmuştur.Öte yandan kuru tip transformatörlerin gerilim seviyelerinde yapısı gereği böyle bir artış yaşanamamıştır.
KURU TİP TRAFOLAR: Maksimum 36 Kv gerilim ve 20 MVA güce kadar üretilebilir.36 Kv gerilimde 160 KVA gücün altında üretimi teknik nedenlerle yapılamamaktadır.
SOĞUTMA YETENEĞİ
YAĞLI TİP TRAFOLAR:İzolasyon yağının etkili bir soğutma yeteneği vardır. Sıcaklık artışları bütün iletken malzemelerin termik kayıplarını arttırırken yalıtkan malzemelerin di elektrik dayanımlarını ve ekonomik ömürlerini azaltır.Transformatör yağının üstün soğutma özelliği sayesinde transformatör sargılarının kayıpları minimize edilip verimleri üst seviyede tutulur.Yağlı tip trafolardaki bu soğutma yeteneği bu tip ürünlerin geçici olarak aşırı yüklenmeleri karşılayabilme imkanı verir.
KURU TİP TRAFOLAR: Kuru tip transformatörde yanlızca bina içinde bulunan havanın soğutma yeteneğinden faydalanılabilir.Kuru tip trafolar çok daha fazla ısınacaklardır.Ülkemizde de kullanılan F sınıfı sıcaklık sınıfına sahip trafolarda sıcaklık artışı 100 Kdir.H sınıfı sıcaklık sınıfına sahip ürünlerde 125 Kdir.Sıcaklık da bu artış kuru tip trafoların kayıplarının yağlılara göre yaklaşık % 15 fazla olmasını zorunlu kılar.Kuru tip trafoların geçici olarak aşırı yüklenebilme yeteneği ise yağlılara göre daha sınırlıdır.
GÜVENLİK
YAĞLI TİP TRAFOLAR:Mineral transformatör yağının yanma noktası 150 derecedir. Edinilen tecrübeler bize göstermişdir ki yağlı tip transformatörlerde oluşan arızaların çoğunda transformatörün yanlızca sargıları yanmakta transformatör yağında ise herhangi bir yanma meydana gelmemektedir. Yağlı tip transformatörlerin arızanın başlangıç yeri olan sargılarda oluşan yanma transformatör yağı tarafından söndürülmektedir. Nitekim transformatör yağının yüksek ısıdaki iç arkı söndürme özelliği yüksek gerilim kesicilerinin ark söndürme tertibatı olarak da kullanılmasını sağlar.
Transformatör yağının kullanım özelliğini yitirerek yanmaya başlaması ancak tamamen kısadevre olan sistemin sürekli olarak beslenmesi anında olabilir.Böyle bir durumda binada bulunan ve insanlara daha yakın yerlerde bulunan cihazların (kablo , pano , kondansatör vb.) sağlam kalıp yangını başlatmaması imkansızdır. Yanmakta olan transformatör yağının çevreye saçılması ancak gerekli tip deneyleri yapılmamış bir başka deyişle mukavemeti az olarak imal edilen transformatör tankının infilak etmesi ile olabilir.Bununla birlikte Amerikada yanma noktası çok yüksek olan ve yangın davranışı sergilemeyen transformatör yağları kullanımına başlanmış olup çok yakın gelecekte ülkemizde de kullanılmaya başlanacaktır.
KURU TİP TRAFOLAR: Kuru tip transformatörlerde kullanılan epoksi reçine çok yüksek sıcaklıklarda dahi yangın davranışı göstermez.Bu özelliği nedeniyle bina , otel , hastane gibi toplu olarak insanların yaşadığı binaların içinde trafo merkezinin kurulması durumunda kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği gereği trafonun kuru tip olarak seçilmesi zorunluluğu vardır.Sektörde bilinen yanlış bir kanıda kuru tip trafonun yanmaz trafo olarak lanse edilmesidir.Kuru tip trafolar da (gerilim ve akım trafoları gibi aynı malzemeden yapılmışlardır) arızalanırlar ancak bu arıza sırasında yangın çıkarmazlar.
ÇEVRE
YAĞLI TİP TRAFOLAR:Ülkemizde ve Avrupada kullanılan transformatör yağları mineral yağdır Uluslarası Yönetmeliklerde tehlikeli kimyasal , atıkları ise tehlikeli atık olarak tanımlanır.Toğrağa ve yer altı sularına karışması durumunda zararlıdır.
KURU TİP TRAFOLAR:Kullanımı sırasında herhangi bir atık oluşumu ve çevre kirliliği yaratmaz ancak hurdaya ayrılması durumunda sargıları tehlikeli atık olarak bertaraf edilmelidir.
BAKIM
YAĞLI TİP TRAFOLAR:Yağlı tip transformatörlerin contaları zaman içinde deforme olabilir ve değiştirmeleri gerekir yağ genleşme depolu olan tiplerde zamanla özelliğini yitirebilir değiştirilmesi gerekir .Yağın istenilen özellikte olup olmadığını ölçerek kontrol edilmesi gerekir.Normal şartlar altında çalışan bir trafonun her beş yılda bir yağının tretman işlemine tabi tutulması her 10 yılda bir de değiştirilmesi gerekir.
KURU TİP TRAFOLAR: Bakım gerektirmez , bakımsızlıktan dolayı arızalanma riski çok düşüktür.