LM3XX Voltaj regülatörleri nasıl çalışıyor?

[Elektronikçi Çırağı]

İyi günler ustalarım. Lütfedip cevap verecek olan herkese şimdiden çok çok teşekkür ediyorum.
1-) LM3XX Voltaj regülatörleri nasıl çalışıyor içerisinde neler oluyor ?
2-)Ayar piniyle Vçıkış pini arasına neden direnç bağlanıyor?
3-)Bu direncin değerine nasıl karar veriliyor ?
4-)Bu voltaj regülatörünü böyle hazır olarak almak değilde kendimiz yapmak istesek nasıl yapabiliriz?
5-)Tip 3055 transistör ile birlikte kullanılmasının sebebi LM3XX in voltajı ayarlaması transistörüde LM3XX ten çıkan akımın düşük kalmasından dolayı akımı yükseltebilmek için midir?
6-)Mesela atıyorum 24V 2A çıkış veren bir adaptöre transistör bağlayarak buradan 24V 5A çıkış alabilmek mümkün mü?

 

[alarmko]

Elektronik mühendisleri buyrun,uzmanlık soruları gelmiş.

 

[binbaşı]

lm317 ayaralabilir 1.5 a çıkışlı voltaj regülatöründe 1.25 voltluk zener diyodu, OPAMP, aşırı akım(sıcaklık koruma birimi, direnç, darlington bağlantılı 2 transistör bağlantısı mevcut. Ancak voltajı sabit gerilim çıkışlı lm78XX entegrelerine göre daha farklı olarak ADJ bacağı ile OUT bacağı ve GND arasındaki ayarlı potansiyometre direnci ile ayarlanılan voltaj değerlerinde akımı regülasyonla çıkışından vermiş olur. Bunu yapabilmesi ohm kanuna göre matematik hesaplarla 320 volt.com ‘da verilen direnç/çıkış voltajı hesaplama programından istenen direnç değeri veya seçilen R1, R2’ye göre çıkış voltajı hesaplanır. Çalışma prensibi olara sabit voltaj çıkışlı seri bağlı voltaj regülatörlerinin çalışma mantığından farklı değildir, yapabilmek için entegre içinde kullanılan elemanları dışta ayrı ayrı kullanmak lazımdır. Sabir voltaj çıkışlı olanlarını entegresiz yapmak daha kolay olur, çünkü kullanılan eleman sayısı daha az ve sadedir. (Linkteki seri bağlı regülatör devre örneklerindeki gibi)


https://www.muhendisbeyinler.net/regulator-devreleri/

https://320volt.com/lm317-lm338-lm350-hesaplama/

https://www.elektrikport.com/teknik-kutuphane/zener/11658#ad-image-0

1. çalışma prensibi olarak örneğin lm317’nin iç çalışma (Fonksiyonel diyagramda) prensibi örneğindeki gibi çalışır
2. Geri besleme (feed back) amacıyla çıkış ADJ’ı dentleyip voltajı çıkışta OPAMP’ın komparatörü eşliğinde stabil yapabilsin diyedir.GND’ye bağlana ayarlı direnç (pot.) ise voltajı ayarlamak içindir.
3. Biz karar vermiyoruz ki, 320volt.com’daki gibi matematik yani amprik formül hesplamalarlıya bu direnç değeri tespit ediliyor.
4. Zaten entegre haline gelmeden önce ayrı ayrı elemanlarla (zener diyot, transistör, direnç,vb. seri/paralel DC voltaj reg.leri böyle yapılıyordu, sabit voltaj için örneğin lm7805 ‘i yapmak bu nedenle de çok değil.
5. Evet, doğru. Çıkış amperini az bulunca amper artışı için bu yola gideriz.
6. besleme trafonuzun primer sargısı da bu amper çıkışına uygunsa (% A’ya kadar akı veriyorsa) bu çıkıştaki amperi OUT’dan alırısınız elbette.

Düzeltme: Besleme trafonuzun primer sargısı bu amper çıkışına uygunsa (5 A’ya kadar bu amperi veriyorsa) bu çıkıştaki amperi OUT’dan alırısınız elbette. 4. maddede "çok zor değil" olacaktı. Aslından değiştiremiyorum, yazı kitlendi. Kolay gelsin.

 

[kesmez]

Regulatorlerle ilgili bir makalem var.
https://ltspicefiles.wordpress.com/2015/10/13/229/

 

[Elektronikçi Çırağı]

Teşekkür ediyorum herkese inceliyorum hemen.

 

[binbaşı]

Elektronik mühendisleri buyrun,uzmanlık soruları gelmiş.

Bakın sn. alarmko, Ben aslında bir Mak. Müh. 'siyim, ama nette biraz etraflıca araştırma yaparak sn. Kral Kobra'nın (Elektrik Müh. olan Hakan ustam veya çok değerli üstadım) daha önceki bir yazısında bundan çok net bahsettiği gibi, araştırıcı ruhunuz (ve tabi büyük oranda hevesiniz) birazcık varsa eğer, elektronik müh. olmanız da aslında pek gerekmiyor, zira sn. Kesmez Hocam da bu konularda osiloskopları sürekli kullanan (özelikle de mosfetler konusundaki deneyimleriyle, farklı elektrik süpürge motorları, farklı içten yanmalı motor tipleri, vb.) çok iyi bir araştırıcıdır ve fiilen de bu işlerin tam olarak içindedir. Ben aslında elektroniğin ne meslek ne iş olarak tam içinde değilim, ama ara sıra o konuda hevesim, araştırma isteğim olup gerektikçe bu konulara mutlaka bir müddetlik girip çıkıyorum, yine de amatör olarak tabi ki. Kolay gelsin. Saygılarımla.