merhabalar. Sorum neden trafo güçleri MVA oluyorken diğer elektrik makinalarında MW kullanıyoruz ? bunun tam olarak açıklaması ne ?
Konuyu basitçe anlatmak gerekirse;
Aktif Güç formülü
P = U . I . (Cos Φ)’dir. (birimi Watt, kW, MW)
Trafolar (ve alternatörler) güç sağlayıcı, aktarıcı cihazlardır. Bunların gücü, yüklerinin cinsi (omik mi, kapasitif mi, indüktif mi..?) ve bu yüklerin güç katsayısının (Cos Φ ‘sinin) değeri belirsiz olduğu için;
Trafoların (ve alternatörlerin) güçleri P = U . I = (VA = voltamper) ile hesaplanır. Omik yüklerin Cos Φ ‘si 1, İndüktif yüklerin 1’den küçük (geri), kapasitif yüklerin ise 1’den yüksek (ileri)’dir. Yükün CosΦ’sinin değerine göre trafonun güç kapasitesi değişeceğinden sadece görünür güce göre U x I (= VA, kVA, MVA) anılırlar.
Emsal bir örnekle anlatacak olursak;
Sıvı yük taşıyan bir tanker... taşıma bedeli de litre ya da m[SUP]3 [/SUP]olarak değil de ton hesabı olarak hesaplanıyor.
100 m[SUP]3[/SUP] kapasiteli bu tanker özgül ağırlığı 1 olan su taşırsa 100 ton su taşıyabilir, 100 ton taşıma bedeli alır, özgül ağırlığı 0.92 olan zeytinyağı taşırsa (100 m[SUP]3[/SUP] x 0,92=) 92 ton yağ, yine özgül ağırlığı 0,85 olan motorin taşırsa (100 m[SUP]3[/SUP] x 0,85=) 85 ton motorin, klorik asit taşırsa (100 m[SUP]3[/SUP] x 1,20 =) 120 ton asit taşımış olur.
Görülüyor ki hacim sabit 100…, yükler değişken… Bu emsal örnekte;
özgül ağırlık=elektrikteki karşılığı CosΦ,
Su= aktif yük, yağ, mazot= indüktif yük, asit ise kapasitif yük rolünde.
----------------0-----------------0------------------0---------------------
Hadi bu tanker örneğinden kompanzasyonu (telafi etme, karşılama'yı)’da anlatalım.
Bu 100 m[SUP]3[/SUP] (100 kVA’lık bir yük misali) kapasiteli tankerin deposu 1’er m[SUP]3 [/SUP]lük 100 adet bağımsız tanktan (bölmeden) oluşmuş.
Taşıyıcı bir taşımada 100 ton taşıyabilirse ton başına ücret alıyor. Su taşırsa iyi, bire bir..., yağ taşırsa kötü, motorin taşırsa daha da kötü. 100 ton veya bu değere yakın bir yük maliyeti kurtarıyor. Yükü de karma (motorin, su, asit)
Yükümüz;
60 m[SUP]3 [/SUP] yağ (= elektrikte indüktif yük, asenkron motor vs..)
20 m[SUP]3[/SUP] motorin (= elektrikte indüktif yük, balastlı lamba, kaynak mak. vs) etti 80 m[SUP]3 [/SUP]
20 m[SUP]3[/SUP] ne taşırsak 100 ton ya da 100 tona yakın bir yükümüz olur..?
Özgül ağırlığı düşük (= Cos Φ ‘si düşük İnd.) yükler;
(60 x 0,92) + (20 x 0,85) ... (burada 0,92 yağın, 0,85 motorinin özgül ağırlığı)
= ( 55,2) + (17)
= 72 ton …. (60+20=) 80 bölmede 72 ton taşıyoruz.
Kalan (100-80=) 20 bölmede özgül ağırlığı (=Cos Φ’si) yüksek ne taşırsak 100 m[SUP]3’[/SUP]e 100 ton yani bire bir yük taşımış oluruz ve zarar etmeyiz..?
Telafi edeceğimiz : (100-72=)
28 / (100-80=)
20
Bir bölmeye;
= (28/20)
= 1,4 özgül ağırlıklı yük (Cos Φ'si ileri, kapasitif(=sanal) yük) gerekli...
Demek ki kalan boş bölmelere 1,4 (veya yakın) özgül ağırlıklı yük koyarsak taşımadan zarar etmemiş, yük, taşıma bedelini kompanze etmiş oluruz.
Arkadaşlar; aktif gücün (yükün), görünür gücün (yükün), sanal gücün yükün ve kompanzasyonun basit anlatımı böyle… yok arkadaş anlatım hatalı, eksik, anlamadım..! beni kesmedi mühendislik seviyesinde şöyle yazıda SinΦ'ler, CosΦ'ler, √3'ler havada uçuşan bir yazı olsaydı iyi olurdu diyorsanız…
Forumda ;
bu konudaki bu
word dosyasına bir bakın derim. Saygılar.