Bu tür uygulamalarda teknikte TN-S (terrastiel nötr-slient)veya (QUIET, SECURE) topraklama kullanılmaktadır.
TN-(
S) ibaresindeki S slient (Quiet)(sessiz) (Secure) güvenli olarak da yorumlanmaktadır.
Normal uygulamalarda kullanılan topraklama, esasen nötr hattının oluşturulması için kullanılan ve çoğunlukla işletme topraklaması adı verilen topraklama sistemidir.
Resimden anlaşılacağı üzere bir nötr hattına nötr diyebilmek için o hattın topraklanması gerekmektedir. Eğer bu hat topraklanmazsa, nötr hattı oluşmaz.
Türkiyede konutlara özgü trafo kullanımı olmadığından dolayı bu topraklama mahalle trafosunda yapılır ve muhtelif dağıtım noktalarında da muhtelif şekillerde devam edilerek bina girişine kadar uygulanır.
Yani konut olsun, işletme olsun ana giriş panosunda mutlaka bir topraklama da bulunmaktadır.
Bunun amacı Nötr hattındaki o ana kadar olan küçük çaptaki gerilim farklarının sıfırlanması amacıyladır.
Normal topraklamalı sistemlerde olası bir yüklenme sonucu oluşan darbeli veya aşırı parazitli bir yük yine nötr hattını etkileyeceği için normal topraklamada bu parazit veya yüklenmenin etkisi o nötr hattının ana toprak hattına kadar olan direnci ile doğru orantılı olarak artacaktır.
Bunu engellemenin tek yolu ise işletme topraklamasının direncini en aza indirerek tüm cihazların yükünü taşıyabilecek kuvvette yapılması gerekmektedir.
Yani sistemin ilk şartı bina veya laboratuar için kuvvetli bir işletme topraklamasıdır.
Slient (sessiz) topraklamanın amacı ise farklıdır.
Sessiz topraklama sistemleri güvenilir (0-sıfır) potansiyel farkı referansı demektir. Bir işletme topraklamasında işletme esnasında oluşan ground loop veya olası döngüler asla hesaplanamaz. Çünkü her toprak akımı diğer toprak akımından farklı ve farklı yerlerden toprağa akabilir.
Örneğin bir fırında oluşabilecek 100mA lik bir kaçak akım ile bir osilaskopta oluşabilecek 100mA lik kaçak akım birbirlerini rahatlıkla etkileyebilir. Bir fırın bu akımdan doğrudan etkilenmez ancak bir osilaskop için aynı şey söylenemez.
Resimde güvenlik amacıyla (KAR uygulamaları) için anlatılmış olsa da, presip olarak quiet ground, labratuarlarda, hastanelerde veya hassas üretim yapan çoğu fabrikalarda uygulanmaktadır.
Bu tür uygulamalarda kullanılacak bir kaçak akım rölesi bile sadece insan hayatıyla ilgili olmayıp, olası bir dengesiz kaçak akım durumunda devreyi açarak cihazları da korumaya yöneliktir.
Aynı zamanda ölçüm doğruluğu için de son derece gereklidir. Çünkü toprağa yapılan herhangi bir kaçak sinyal aynı toprak hattına bağlı tüm ölçüm cihazlarını da etkilemektedir. Bu etkileme hem cihaz sağlığı hem de ölçüm doğruluğu için önem arzetmektedir.
Bu topraklama yeterince iyi mi? Osiloskobu buna bağlamam riskli olur mu?
Eğer riskli ise nasıl bir çözüm üretmeliyim? Okul bahçesine bir metal kazık bağlayarak kendi toprağımı mı çekmeliyim? Nötr ve toprağı birbirine kısa devre mi etmeliyim?
Bu arada osiloskobu çoğunlukla prizle bağlantısı olmayan ve pilden beslenen devrelerde kullanıyor olacağım. Bu durumda toprak düzgün olmasa da olur mu?
Cevabınız için şimdiden teşekkürler.
Bu topraklama ne denli kuvvetli olursa olsun nötr hattı etkileşimini engelleyemez. Bu sebeple nötr hattı etkileşimi için bina girişindeki işletme topraklamasının yapılması, hatta kuvvetli bir topraklama yapılması şarttır.
Pilden beslemeli cihazların ölçümünde osilaskop için ölçüm hataları dışında tehlike oluşmaz. Eğer üstte belirttiğim üzere bağımsız bir toprak hattı (QUIET) kullanılırsa ölçüm hataları en az seviyede olacaktır.