"Elektrik gerçekten güzel ve temiz bir enerji. Biraz da ucuz olsa.
Gelir düzeyinin düşük olması, insanların bu konulara kafa yormasına neden oluyor. İşte sizlere, bir yanılgının kısa hikayesi.
Meslek lisesini yeni bitirdiğimde kafamda şu proje vardı,
elektrik ocağınının önüne öyle bir cihaz yapayım ki sistem prizden elektrigi kullansın ama sayaç dönmesin.
Bedavacı ve cahilce bir düşünüş.
Bu yazıyıyla kuyuya bir taş atıp, temel elektronik malzemelerimizden kondasatör ve güç-enerji hesaplamaları hakkında bilgilendirici tartışmaların önünü açmayı arzuluyorum.
Bildiginiz gibi kondansatör tamamen reaktif bir elemandır. Bunun çok basitçe anlamı, sebekeye (priz) baglanan kondansatörün sebekeden akım çekmesine rağmen evdeki sayaç tarafından bu akımın değerlendirmeye alınmadığıdır.
Neden dikkate alınmaz sorusuna geçmeden önce bir kondansatörün reaktans formülünü hatırlayalım.
XC = 1 / (2 x pi x f x C)
Ornegin: 20 mikrofaratlık bir kondansatör sebekeden kac amper ceker hesaplayalım.
Önce kapasitif reaktansımızı bulalım. Sebekenin 50Hz olduğunu söylemeye gerek yok ama yazmış bulundum.
!!!! Sebeke voltajı sinüsoidal bir voltajdır. Zaten başka dalga şekilleri için yukarıdaki formül kullanılamaz. !!!!
XC = 1 / ( 2 x 3.14 x 50 x 20 x 1E-6) = 159 Ohm
220v gerilim altında 159 Ohm luk reaktans yaklaşık olarak 1.4A akım çeker.
100W ampulün 0.45A akım çektiğini düşünürsek 20 mikrofarat bayağı bir akım çekiyor.
Peki bu akım neden ev sayacı tarafından değerlendirilmez.
Akım akım değilmidir sayaç nasıl oluyoda bu akımla dönmüyor ?
Şimdi kosinus Fi dediğinizi duyuyorum. Nedir kosinüs Fi?
Akımla gerilim arasındaki faz farkının kosinüsü dediniz.
Bende bedava elektrik projesini düşünürken böyle demiş ardından da haklılığımı ispatlamak için
P = U x I x CosFi formülüne sırtımı dayamıştım.
Bir kondansatörde akımla gerilim arasında tam 90 derece faz farkı vardır o halde cos90 sıfırdır bu nedenle şebekeye bağlanan kondansatör, şebekeden voltaj altında istediği kadar akım çekse bile, cosfi 0 olduğundan çarpım sıfır olacak ve sayaç daima 0 W (sıfır watt) yazacaktır diyordum.
Mademki kondansatör şebekeden akım çekmesine rağmen güç harcamıyor bende kondasatörü şebekeye bağlarım
kondansatör
Şebeke voltajının tepe değerine şarj olduğu anda kondansatörü bir yarıiletken anahtarla şebekeden ayırır ve ocak gibi bir yüke bağlarım, kondansatör boşalınca tekrar şebekeye bağlarım ve bu böyle sürüp gider......
Üstelik bu söz ettiğim olaylar basit bir elektronik devre ile yapılabilir diye kafamı oyalıyordum.
Tabi burada kondansatör an ve an sürekli olarak yükü beslemiyor ama olsun kesik kesik besliyor nasıl olsa bedeva enerji üstelik tamamen yasal sayaca da dokunmuyorum diye düşünüyordum.
Sayac boyle bir duzenek karsısında kullanılan enerjıyı yazacakmıydı yoksa yazmayacakmıydı?: