PSU Patladı, Onarımı Mümkün müdür?

[yedinumara]

Thermaltake purepower 480W modeli bir power supply kullanıyordum. Bilgisayar çalışırken elektrikler gitti. Elektrikler geldikten yarım saat kadar sonra bilgisayarı çalıştırmayı denedim. Ama açılmadı. Arkasından yarımyamalak gördüğüm açma kapama düğmesine bastım. yine değişen bişey olmadı. düğmenin yanında bi çentik vardı. sigorta gibi bişeydir dedim ve çektim.. o anda gümmm dedi. 220-110 volt seçeneğiymiş.. ve yüksek voltaj vermiş oldum.

İÇİNİ AÇTIM. mercimek kondansatör deniliyormuş galiba onlardan biri patlamıştı. yerinden güzelce söktüm. ankara konya sokakta biyere gittim o parçadan aldım. gerçi üstünde yazan birebir aynı değil ama.. adam güç kaynağından çıktı deyince bu senin işini görür zaten sigorta görevi yapıyor dedi ve çok benzeyen bi parça verdi. Evde yerine düzgünce lehimledim ama değişen bişey olmadı.. cihaz çalışmadı. SİZCE NE YAPILABİLİR? çöpe atmak istemiyorum....

resmini yarın ekleyecem.

 

[mylifese]

şimdi senin iki noktada arıza var .1. nokta 220v ac giriş ve 2.nokta 110vac girişi.
110v ac giriş noktalarını iptal et.bir daha böyle sorun yaşama diye.2 .nokta ölçü aleti ile blok kondansatörlere kadar giden tüm malzemeleri ya yenisi ile değiştir yada ölçü aleti ile elektronik malzemeleri test et.eğer yine çalışmazsa artık smps katında sorun var.muhtemelen smps öncesi arızalı

 

[binbaşı]

Zaten 110 volta geçiş işlemi komütatör sivicin, seri bağlı bir kondansatörü kısa devre edip veya atlayıp devre dışına çıkarmasıyla oluyor bildiğim kadarıyla.Bu kondansatör (Genellikle 200 volt,470 mF veya daha yüksek sığalı elektrolitik tip.) üzerinde, patlama anına kadar ac akımın yaklaşık 300 voltluk üst değeri yüklendiğinden muhtemelen bozulmuş bulunabilir.Öncelikle avometre cihazıyla, iki kondansatörün de şarj-deşarj durumunu ayrı ayrı gözleyin,sağlamlığını teyit edin.

Mercimek kondansatör dediğiniz ve değiştirdiğinizi söylediğiniz parça,elektrik devresini aşırı voltajlarda kompanse=koruma görevini üstlenen bir termistör(Voltaj yükseldiğinde direnci değişip, devrede voltajı düşürüp,bu yolla pc'yi koruyan,mercimek görünümünde ve boyutundaki bir parça) da olabilir.Bu parça devrede(İlk giriş voltajı kısmında) seri olarak bağlıdır.Benim şimdiye kadar açıp,müdahele ettiklerimin tümünde seri bağlı filtre kondansatörlerinden önceki katlarda(220 volt, ac'ye yakın olarak) bulunmaktaydı, ayrıca söylemem gerekirse.

Eğer devredeki daha önceki parçanız termistörse akım,devreye seri olarak bunun yerine konan mercimek kondansatörden 220 volt ac.'yi geçip,seri bağlı filtre kondansatörlerine kadar ulaşmayacaktır.Buna dikkat edip,ölçüp kontrol etmenizde fayda vardır.Termistör(Mercimek şeklindeki parça) avometre ile direnç ölçümünde sıfıra yakın değerler verir.Yani omajı çok düşüktür.Bu durumunu göz önüne alın.Sorunun smps trafoları katına ulaştığını pek sanmıyorum,ama yine de tüm parçaları(Girişteki 220 volt ac.den itibaren) adım adım izleyerek,filtre kondansatörlerinden sonraki,güç sınırlayıcı dirençlere kadar,hatta onları da üzerlerindeki direnç renk kodlarına göre kontrol edip, denetleyerek sağlamlığını teyit etmeniz gereklidir.Onlardan sonra güç transistörleri geliyor.Ama, arızanın o kısımlara kadar gitme durumu zayıf olasılık olarak görünüyor.Hiçbir yerde arıza bulunmazsa, ancak o zaman güç transistörlerini de sınamanızda yarar vardır.Kolay gelsin.

 

[binbaşı]

https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/pc-power-supply.56497/

Bu, yukarıda daha önce yazdığım kısmı da, tamirden önce okumanız çok iyi olacaktır.Smps'lerin çalışma prensibi de aşağıdaki şema şeklindedir.Kolay gelsin.

 

[binbaşı]

Tekrar düşünürsek eğer;ntc'siz(Termistör) bir psu pek yapılmayacağını,bu nedenle ntc varsayımını ele almak durumundayız.Çünkü, bu küçük parça psu'nun voltaj regülatörü görevini yapar.

Test için; lehimlediğiniz mercimek kondansatörü çıkarın,bu iki delik arasına bir kısa devre teli geçirip, fişe takıp hemen çekin.Filtre kondansatörler kolayca şarj olup, bir gerilim(220-330 volt ac.ler arasında boşta veya smps'yi besliyor olabilirken)değeri avometre ile ölçülebiliyor mu?(Ölçüm çok dikkatli şekilde,ölçü aletinin dışında parmaklarınız devreye değmeden yapılmalıdır,Şebeke gerilimi dc olarak kondansatörlerde mevcut olabilir).

Test olumlu çıkar,yani her iki kondansatör de şarj olursa,ntc'nin yanmış(Patlamış) olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.Yapılacak işlem, yanan ntc'nin yerine,kısa devre telini çıkarıp, sağlam bir tanesini lehimlemek olacaktır.(ilk başta yandı diyerek değiştirdiğiniz, mercimek kondansatörle fişe takıldığında,kondansatörlerin her ikisinin de şarj olmadığını gördüğümüzü varsayarak)Tabi bunları her iki seri bağlı kondansatörleri de, teste başlamadan evvel,ilk başta sağlam olarak kabul ederek,test işlemine başvurmak durumundayız.Yoksa,birinde bile arıza(İç kopma,devre dışı kalma) durumu varsa eğer;seri bağlı olduklarından dolayı,ntc'nin gönderdiği elektrikle, hiç bir şekilde şarj olmayacaklardır.Umarım ntc patlamıştır,başka bir hasar da yoktur.Kolay gelsin.

 

[KAZIMUGUR]

Soran parçaların adını bilmiyor siz içinde tehlikeli gerilimlerin olduğu bir şeyi kurcalatıyorsunuz.

Kasanın içindeki en ucuz parça PSU.
Daha değerli bir şeylerin anasını ağlatmadan git yenisini al arkadaşım.

 

[tyildizak]

Mercimek kondansatör dediğiniz ve değiştirdiğinizi söylediğiniz parça,elektrik devresini aşırı voltajlarda kompanse=koruma görevini üstlenen bir termistör(Voltaj yükseldiğinde direnci değişip, devrede voltajı düşürüp,bu yolla pc'yi koruyan,mercimek görünümünde ve boyutundaki bir parça) da olabilir.Bu parça devrede(İlk giriş voltajı kısmında) seri olarak bağlıdır.Benim şimdiye kadar açıp,müdahele ettiklerimin tümünde seri bağlı filtre kondansatörlerinden önceki katlarda(220 volt, ac'ye yakın olarak) bulunmaktaydı, ayrıca söylemem gerekirse.

Eğer devredeki daha önceki parçanız termistörse akım,devreye seri olarak bunun yerine konan mercimek kondansatörden 220 volt ac.'yi geçip,seri bağlı filtre kondansatörlerine kadar ulaşmayacaktır.Buna dikkat edip,ölçüp kontrol etmenizde fayda vardır.Termistör(Mercimek şeklindeki parça) avometre ile direnç ölçümünde sıfıra yakın değerler verir.Yani omajı çok düşüktür.Bu durumunu göz önüne alın.Sorunun smps trafoları katına ulaştığını pek sanmıyorum,ama yine de tüm parçaları(Girişteki 220 volt ac.den itibaren) adım adım izleyerek,filtre kondansatörlerinden sonraki,güç sınırlayıcı dirençlere kadar,hatta onları da üzerlerindeki direnç renk kodlarına göre kontrol edip, denetleyerek sağlamlığını teyit etmeniz gereklidir.Onlardan sonra güç transistörleri geliyor.Ama, arızanın o kısımlara kadar gitme durumu zayıf olasılık olarak görünüyor.Hiçbir yerde arıza bulunmazsa, ancak o zaman güç transistörlerini de sınamanızda yarar vardır.Kolay gelsin.

Sanırım burada bir karışıklık olmuş. Aşırı voltajdan korumak için kullanılan eleman termistör değil varistör'dür. Girişe paralel bağlanır, giriş voltajı öngörülen değeri geçerse direnci düşerek sigortayı attırır, bu arada genellikle kendi de patlar gider.
Girişte seri bağlı olan termistör ise, ilk enerji verildiği anda kondansatörler dolana kadar çekilen aşırı akımı (inrush current) kısıtlamak için kullanılır. Devrenin enerjilenmesinden sonra Termistör ısınana kadar yavaş yavaş artan bir grafikte akım geçişine izin verir.

 

[binbaşı]

"NTC thermistors can be used as inrush-current limiting devices in power supply circuits" ibaresi wikipedia ansiklopedide,daha önceden okuyup da aklımda kalan bir bölümüydü.Bölümü aldığım kısım, ayrıca aşağıdaki link adresinde de açık şekilde yazılmaktadır.Varsayımlarımı da, zaten bu bilgiye göre yapmıştım.

Thermistor - Wikipedia, the free encyclopedia

http://en.wikipedia.org/wiki/Varistor

Bakın,benim bahsettiğim parça NTC 5D-9 ve NTC 5D-11 şeklinde elimdeki 3,4 adet bozuk psu devre kartında,devre kartı üzerinde " TH1" yazısı olan yerde bulunup,omaj değeri olarak da yaklaşık 7-10 ohm. arasında(Benim az önce ölçtüğüm) olan bir parçadır ve elimdeki diğer bozuk 6-7 adet psu'da da, P-N (Faz-Nötr) 'den hemen sonra seri olarak sigortaya, oradan küçük bir filitre trafosundan sonra da köprü diyota ve en sonunda da kondansatörlere bağlı durumdadır.Az önce emin olabilmek için de, 3-4 tane eski psu devre kartı üzerindeki bağlantı şekillerine ve direnç değerlerine baktım.Ancak elimdeki psu'lar 200-250 watt.lık ve 10 yıl önce kullanılabilen tipleridir.Son zamanlarda yeni çıkan psu'lardaki devre dizilimi değişmiş,ntc parçası yerine, dediğiniz gibi varistör benzeri,paralel devre koruyucu elemanlar da geliştirilip belki ntc'nin yerine kullanılmış olabilir.Son psu'ların iç yapısını da tam olarak bilmiyorum,ayni ilkelerle oluşturulmuştur varsayımından hareketle bu önerilerimi yapmış bulundum,kusura bakmayın.

Elimdeki eski teknolojili psu'lara dayanarak,önerimi çok emin olarak yapmış olduğum,esneklik payı bırakmadığımdan dolayı da, beni bağışlayın lütfen.Amacım yalnızca belirli bir yönlendirmeydi.Daha önceki 01.09.2011'deki yazımda da,bu cihazların yarısına kadar, aktif şebeke elektriği bulunduğundan bahsetmiş,testlere başlamadan hemen önce, bunun özellikle dikkate alınmasını,önlemlerin titizlikle alındıktan sonra yapılmasını,bu yazımın da ayrıca(Yukarıdaki yazılarda vermiş olduğum linkte) dikkatle okunması gerektiğini söylemiştim.Bu tür cihazların(Psu,tv,vb.),profesyönel olmayan amatör ellerde,fişe takılı olarak tamir edilmeleri,test edilmeleri tabiki her zaman riskli kabul edilmektedir.Ne kadar dikkatli olursanız olun,bunların fişte iken test ve tamirlerinde,her zaman risk faktörü vardır.

Varistor ve termistor arasındaki ayrımı,az önce termistörün negatif sıcaklık etkilişimli ve seri bağlı olarak kullanılan bir devre kontrol elemanı,varistörün ise zener diyot benzeri paralel bağlı, lineer olmayan bir akım kontrol elemanı olduğunu anladım.Yanlışlık varsa,düzeltin lütfen,ikisinin görev dağılımı daha mı farklı?

 

[tyildizak]

Hocam, rica ederim, sadece konuya katkıda bulunmak istedim.

Ayrıca sn. KazımUğur'un söyledilerine de katılıyorum. Açıkçası yeterli tecrübeye sahip olmadan bu tür psu'ların tamirine girişmek çok mantıklı değil. Arıza durumunda yenisiyle değiştirmek, hatta imkanlar elveriyorsa daha kaliteli olanını tercih etmek en doğrusu.

 

[binbaşı]

Söylediklerinize tamamıyla katıldığımı ifade edeyim.Tv tamiri,psu tamiri gibi riskli gerilimlerin bulunabildiği cihazlar,tecrübesiz ellerde, cidden çok tehlikeli ve risklidir açıkçası.Aslında bu tür işlerle,amatör olarak(Şimdi yalnızca teorisiyle ilgilenip, uğraşmıyorum da açıkçası) bir zaman uğraşarak,çarpılma ve bozma girişimlerini de yaşadım,size dürüstçe itiraf edeyim.Sonuç olarak,hiç uğraşıp da boşuna çarpılıp,yaralanmamak da,bence en iyisidir.İnsan hayatı da günümüz şartlarında, zaten oldukça ucuz(!) bildiğiniz üzere.Bunu riskli faaliyetlerle de, fazla arttırmamak galiba en ideali olsa gerek...