Trafo Nötr Direnci

hiçbirsey arkadasımızın da anlattıgı gibi nöt direnci , faz-toprak arızalarında trafoyu korumak için yapılır. Trafonun sargılarına yüksek kısa devre arıza akımlarının gelmesini kısıtlamak amacıyla.
İndirici merkezlerde trafoları YNynO olarak bağlanır. Burada Yüksek gerilim tarafı direk topraklanır. Çıkış tarafı yani og tarafıda nötr direnç üzerinden topraklanmaktadır. Nötr direnç günümüzde standartlasmıstır 20 Ohm olarak kullanılır. Eskiden 33ohm filan kullanılan yerlerde vardı ama bunların büyük cogu iptal edilmeye baslandı.
TEDAS trafolarında nötr direnç uygulaması yoktur. Nötr dirençler indirici merkezlerde yani 154/33kV merkezlerde kullanılmaktadır.

Arkdaşlar, TEİAŞ trafo merkezlerinde kullanılan dirençler havai hat veya kabloya göre seçilmezler. Genel prensip faz toprak kısadevre akımını %10 mertebesinde sınırlamaktır. Örneğin 20 ohm direnç aslında 100MVA trafo (sekonder 34,5kV ) için seçilmiştir. Çünkü tüm yeni tesisler 100MVA ya göre tasarlanır. 100 MVA yaklaşık faz top kısadevresi 10-12 kA dir (kabaca) bunun %10 u da 1000A civarındadır. O yüzden 20 ohm 1000A , 5sn dirençler seçilir. (34500/v3= 20kV /20 Ohm= 1000A) 60 ohm dirençler artık pek kullanılmamaktadır. Eski sistemlerde 100MVA trafo fazla olmadığından 66ohm dirençler kullanılırdı. 20kV/66ohm= 303 A eder ki 25/31,5 MVA trafonun kısadevre akımı olan 3-4kA (kabaca) in % 10 udur. Yani nötr direnç seçimi akımı sınırlayacağınız % ile ilgilidir. İlaaki 20 veya 66ohm kullanacaksınız diye bişi yoktur. Mesela üretim santrallerinde direnç büyük seçilir ki akım çok küçük olsun. Eğer aşırı sınırlarsanız, faz toprak arızalarında çok küçük akımlar akar ,ancak bu seferde izolasyon zorlanır.Bu seçimi ancak sisteminizi analiz ettikten sonra yapabilirsiniz. Nihayetinde nötr dirençli sistemler arıza anında izole sistem gibi çalışır . Yani trafo sargıları faz faz gerilime maruz kalır. Bu nedenle bu sistemlerdeki trafoların imalatında sekonder tarafı güçlendirilmiş izolasyon yöntemi kullanılır.Gelelim darma arkadaşın sorununa . sistemde meydana gelen arızaların nedeni tamamen topraklamadır. Özellikle pano topraklamalarına dikkar edin, yada metal clad ların kablo katında sistem toprağına bağlantı noktalarına bakın. Kablo katında genellikle tek yerden topraklama olur. Aslında tüm katı çevreleyen topaklama yapılmalıdır. Topraklama iyi yapılmadığı zaman gerilim pikleri olur ve cihazlarınız zarar görebilir. Birde iç ihtiyaç trafonuzun topraklamalarını kontrol edin. Yani sorununuz kesinlikle topraklamadan kaynaklı.

Gözden kaçırdığınız bir şey var.--Nötr direncin asıl vazifesi, trafoyu akımdan çok aşırı gerilimden korumasıdır.Diyelim ki arıza A fazı-toprak arasında oluştu.Arıza nötr noktasına intikal eder,nötr noktası gerilimlenir.Arıza A fazından geldiği için,A fazı nötr arası gerilim sıfırdır.Nötr noktasında A fazı gerilimi olduğundan, B ve C fazları ile nötr noktası gerilimi fazlar arasıdır.Sargılar faz-toprak arası gerilime göre imal edilmiştir,fakat bu durumda faz-faz gerilime maruz kalırlar ve hasara uğrarlar. Nötr direnç devreye seri bağlı olduğundan gerilim düşümü sağlar,sargıları korur. T.M işletme teknisyenleri

TEİAŞ yani yüksek gerilimde kullanılan trafolar YNynO baglıdır. Yüksek gerilim kısmı nötrü direk topraklı sekonder tarafı ise direnç üzerinden topraklıdır eskiden 30Ohm kullanılıyordu. Ancak günümüzde kabloların çok yaygınlaşmasından dolayı 20Ohm nötr direnç kullanılır. Bu direnç içerisinde bir gerilim trafosu ve birde 1000/5 akım trafosu mevcuttur.
Nötr direnç kullanılması yukarıda arkadaslarında bahsettigi gibi trafoyu faz-toprak arızalarından korumaktır. Bu direnç degeri trafonun gücüne göre aslında degisebilir. Ancak ülkemizde standartlasmıs olarak 20Ohm kullanılır. Dolasıyla buradan trafoya yansıyacak arıza akımı 1000A ile sınırlandırılır.

arakadaşlar iki ayrı güç trafosu için tek nötr direnci kullanılabilirmi özelilkle teiaşta böyle uygulama olan tm ler var mı?

verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim.

hüseyin,

iki ayrı trafo eğer aynı barayı besliyorsa, ortak nötr direnç üzerinden topraklanmalıdır. diğer türlü dirençler paralel olacağından direnç değeri ikiye bölünecek, sınırlanan toprak arıza akımı 2 katına çıkacaktır.

trafo nötr direnci varsa kısa devre akımlarını sınırlamak için kullanılmıştır. eğer kendi tesisisnse kısa devre akımlarını kısa sürede sınırlandırabilecek koruma tertibatın varsa direçleri iptal edebilirsin.

Nötr direnci ile trafo gücünün alakası yoktur. 50MW yada 100 MW da faz toprak kısadevre akımı aynı olur. Direnci yüksek seçmek işletmede sorunlar oluşturur. Direnç yüksekse anlıkta olsa kısadevre anında direnç öncesinde yüksek gerilim oluşacaktır. Genelde 20 ohm kullanılır.

Bilgilendiriğiniz için herkese çok teşekkürler. Çok faydalı oldu