tutsa
Üye
- Katılım
- 27 Şub 2012
- Mesajlar
- 21
- Puanları
- 1
- Yaş
- 32
TRANSFORMATÖRLERİN DÖNÜŞTÜRME ORANLARI
Bir iletkende emk. indüklenebilmesi o iletkenin sabit bir manyetik alan içerisinde hareket ettirilmesi veya değişen bir manyetik alan içine bulundurulması gerekir.Bir transformatörün birinci devre sargılarına alternatif bir gerilim uygulandığında ikinci devre uçlarına bir yük bağlanmasa yani ikinci devre uçları açık olsa da,birinci devre sargılarında çok küçük bir boş çalışma akımı geçer.Geçen bu akımın oluşturduğu değişken (alternatif) akı,sekonder sargılarını keserek bu sargılar etrafında alternatif bir emk. endüklenir.
Transformatör boştaki akımın oluşturduğu manyetik akının sekonder sargılarını kestiği ve boştaki nüve kayıplarının sıfır olduğu var sayılırsa böyle bir transformatör ideal bir transformatördür.İdeal bir transformatörde sekonder sargısın kesen kuvvet çizgilerinin tamamı primer sargısında keser.Bu durumda transformatörün her iki sargısında da sipir başına aynı gerilim indüklenir.Primer ve sekonder sargılarda indüklenen bu gerilimler aynı Q akısı tarafından oluşturulduğundan aralarında bir faz farkı yoktur.
Transformatörün primerinde oluşan E1 emk. Lenz kanuna göre kendisini oluşturan U1 gerilimine ters yönde olup yaklaşık olarak eşit değerdedir.(Gerçekte E1 emk.U1 den %1 ila %2 oranında küçüktür.)
Transformatörün dönüştürme oranlarının ve diğer bilgileri şu şekilde bulabiliriz:
E1
rimerde indüklenen emk.
E2:Sekonderde indüklenen emk.
U1rimer gerilimi
U2:Sekonder gerilimi
N1rimer sipir sayısı
N2:Sekonder sipir sayısı
I1rimer akımı
I2:Sekonder akımı
US:Sipir başına indüklenen gerilim
a,Könüştürme oranı
f:frekans
4.44:Sabit sayı
10(-8):İndüklenen E.M.K.nin Volt cinsinden çıkması için kullanılan sabit sayıyı ifade eder.
Q:Manyetik akı
Bir fazlı transformatörde indüklenen e.m.k. değeri genel olarak şu formülle yazılır;
E=4,44 . f . Q . N . 10(-8)
Bu formülden yararlanarak primer ve sekonder için;
U1=4,4 . f . Q . N1 . 10(-8) ...Volt
U2=4,44 . f . Q . N2 . 10(-8) ...Volt bulunur.
Sipir başına indüklenen gerilim ise
Us=U1 / N1 veya Us=U2 / N2 (Volt/sipir)dir.
K=U1 / U2=N1 / N2=I2 / I1 Bu orana dönüştürme oranı denir.
Bir iletkende emk. indüklenebilmesi o iletkenin sabit bir manyetik alan içerisinde hareket ettirilmesi veya değişen bir manyetik alan içine bulundurulması gerekir.Bir transformatörün birinci devre sargılarına alternatif bir gerilim uygulandığında ikinci devre uçlarına bir yük bağlanmasa yani ikinci devre uçları açık olsa da,birinci devre sargılarında çok küçük bir boş çalışma akımı geçer.Geçen bu akımın oluşturduğu değişken (alternatif) akı,sekonder sargılarını keserek bu sargılar etrafında alternatif bir emk. endüklenir.
Transformatör boştaki akımın oluşturduğu manyetik akının sekonder sargılarını kestiği ve boştaki nüve kayıplarının sıfır olduğu var sayılırsa böyle bir transformatör ideal bir transformatördür.İdeal bir transformatörde sekonder sargısın kesen kuvvet çizgilerinin tamamı primer sargısında keser.Bu durumda transformatörün her iki sargısında da sipir başına aynı gerilim indüklenir.Primer ve sekonder sargılarda indüklenen bu gerilimler aynı Q akısı tarafından oluşturulduğundan aralarında bir faz farkı yoktur.
Transformatörün primerinde oluşan E1 emk. Lenz kanuna göre kendisini oluşturan U1 gerilimine ters yönde olup yaklaşık olarak eşit değerdedir.(Gerçekte E1 emk.U1 den %1 ila %2 oranında küçüktür.)
Transformatörün dönüştürme oranlarının ve diğer bilgileri şu şekilde bulabiliriz:
E1
rimerde indüklenen emk.E2:Sekonderde indüklenen emk.
U1
rimer gerilimiU2:Sekonder gerilimi
N1
rimer sipir sayısıN2:Sekonder sipir sayısı
I1
rimer akımıI2:Sekonder akımı
US:Sipir başına indüklenen gerilim
a,Könüştürme oranı
f:frekans
4.44:Sabit sayı
10(-8):İndüklenen E.M.K.nin Volt cinsinden çıkması için kullanılan sabit sayıyı ifade eder.
Q:Manyetik akı
Bir fazlı transformatörde indüklenen e.m.k. değeri genel olarak şu formülle yazılır;
E=4,44 . f . Q . N . 10(-8)
Bu formülden yararlanarak primer ve sekonder için;
U1=4,4 . f . Q . N1 . 10(-8) ...Volt
U2=4,44 . f . Q . N2 . 10(-8) ...Volt bulunur.
Sipir başına indüklenen gerilim ise
Us=U1 / N1 veya Us=U2 / N2 (Volt/sipir)dir.
K=U1 / U2=N1 / N2=I2 / I1 Bu orana dönüştürme oranı denir.
