Makinenin Beyni Kontrol Panelleri

Manuel’inden tutunda otomatiğine kadar hemen her makine odasında gördüğümüz, adeta beni buradan kontrol edeceksin der gibi duran aslında makinenin beyni sayılan kontrolörlere kontrol panelleri diyoruz.
Acaba işletmemizde doğru kontrol panelini mi kullanıyoruz? Yoksa makine arızalarını geç mi farkediyoruz? Peki hiç tarihsel  gelişimini merak ettiniz mi acaba ilk makinelerin kontrol panelleri var mıydı?
Belki de makineyi bir mühendis gözüyle en çekici kılan şey kontrol panelidir.

Kontrol panelleri gelişimlerini makine gelişimleri ile paralel sürdürdü.
Günümüzde makine çeşitliliği bir hayli fazla olduğu için kontrol paneli çeşitliliği de bir hayli fazladır.
Aslında bu çeşitlilik nedenini ,entegre olabilen parçaları sayesinde kişiye özgü kullanım sağlayan kontrol panellerine borçluyuz. Ancak sınıflandırmayı basitten gelişmişe doğru yapabiliriz. Asrımızın son üç yılında ise yeni özellikleri ile internet ara yüzlü,erken uyarı ve hassas göstergeleriyle son derece gelişmiş kontrol panelleri karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilk göze çarpanı ise dokunmatik ekranlı kontrol panelleridir. Dokunmatik ekranları ve hızlı veri aktarımları sayesinde makinelerden gelen verileri anında görebiliyor ve bu şekilde daha hızlı ve güvenilir bir şekilde işlemlerimizi gerçekleştirebiliyoruz. Diğer bir değişle dokunmatik ekranlar bizi kablo kalabalığından işlevlerini bilmek zorunda olduğumuz buton kalabalığından kurtarmaktadır.

Hiç şüphesiz kontrol panellerinin vazgeçilmez aygıtı başlı başına bir konu olarak sayacağımız PLC lerdir. İşte bu noktada dokunmatik ekranların önemi yine görülmektedir. Neden mi? Kontrol panelinde kullanacağımız herbir buton ve işlevsel bir malzeme için

PlC lerimize giriş ve çıkış tanımlamamız gerekir.Buda ek bir modül veya PlC anlamına gelir.Oysa dokunmatik ekranlı kontrol panellerinde daha az sayıda giriş ve çıkış tanımlayabiliriz.işte böylelikle dokunmatik ekranlar hem cebimize hemde makinemize hitap etmektedir.

Bu avantajların bulunması üretim kontrolünün rahatça yapılması ve güvenli bir üretim sağlaması açısından önemlidir.

Makinelerin önemi arttıkça,makine gelişimiyle birlikte makinelerin kullanımları da giderek karmaşıklaşıyordu. Bu karmaşıklığın sebebi makineyi kontrol eden buton ,şalter gibi aygıtların makine yanı başında bulunmalarından kaynaklandığını söyleyebiliriz. Bu halleriyle makineler kullanımları için ek insan gücüne ihtiyaç duyuyorlardı. Bu tip aksaklıkların aşılması için makinelerin tek yerden rahatla izlenebileceği ve kontrol edilebileceği makine kontrol panelleri ortaya çıktı. Kontrol panellerini çeşitli hız ölçerler hız ayar sistemleri gerilim ölçerler,kısacası makineyi rahatça kontrol edebileceğimiz ve izleyebileceğimiz aygıt ve donanımlar süsledi. Tabi ilk başta bu donanımların yetersizliği ve stabil olmayışlarından kaynaklı üretimde aksaklıklar ve gecikmeler oluyordu. Bu haliyle bile kontrol panelleri bir fabrika için vazgeçilmezdi çünkü işçi sayısı bir nebze azaltılmış bu şekilde tasarruf yapılmış oluyordu.

Şimdi ise çeşitli teknolojik sistemlerle donatılan kontrol panelleri,operatörlere en uygun kullanımı sağlıyor.

Evet bu çeşitliliği şöyle sıralayabiliriz:

Mikro paneller:Adından da anlaşılacağı gibi küçük yapısıyla rahatlıkla entegre edilebilir panellerdir. Daha çok, küçük işletmelerde küçük panolar için tercih edilir. Sadece MIP haberleşme protokolüne uygun üretilir ve en fazla 6 PLC ile çalışır.

PLC ler aslına bakılırsa PLC leride başlı başına bir panel olarak ele alabiliriz çünkü günümüzde üretilen bazı PLC ler dokunmatik ekrana, internet arayüzüne ve birçok özelliğe sahiptir. PLC ler kolay entegre olabilirlikleri ile panellere kolaylıkla monte edilebilirler.Bunun yanı sıra günümüz PLC lerinin DP gibi bilgisayar tabanlı sistemlere uyumululuğu da göz ardı edilmemelidir. Ayrıca PLC ler sistem kurulumu sırasında yada sisteme sonradan dahil edilebilirlikleri ile paneller arasında vazgeçilmezlerdir.

Push button paneller: Bu tip panelleri cazip kılan ve ayakta kalmalarının sebebi, kolay kablo bağlantısı,kullanışlı ekranları,çoğu panoya sorunsuz uyumluluğu ve kolayca temizlenmeleri gibi özelliklerini sıralayabiliriz. İstenilirse bu panellere buton swich gibi elemanları da rahatlıkla ekleyebiliriz. Bu paneller PLC ler, DP sistemleri ve MPI haberleşme sistemleri ile uyumlu çalışabilirler.

Multi paneller: Tüm haberleşme protokollerine uyumlu çalıştıklarından farklı farklı sistemlerde rahatça stabil çalışabilirler. Ayrıca yüksek veri saklama hafızası dolayısıyla hızlı program döngülü sistemelerde sorunsuzca hizmet verebilirler. Tüm bu üstün özellikleri ile büyük işletmelerde ve farklı farklı üretim bantlarına sahip işletmelerde tercih edilmektedirler.

Mobil paneller: Bu panellerin kullanım amacı, dağıtımsal şebekelerdeki büyük  panel taşıma ve kullanma zorluğunu aşmak içindir. Bu haliyle PLC lerle haberleşme yapabilir farklı sistemlerle iletişim kurabilirler. Dokunmatik ekranı ve tuş takımı ile kompleks bir yapıda bulunmaları başka bir avantajlarıdır. Büyük veri depolama özelliklerine sahiptirler. Farklı sisteme sahip yapıdaki işletmelerde kullanılabilirler.

Bu çeşitlilikle kullanacağımız kontrol panelini nasıl seçeceğimize gelince:İlk yapılan öneri, kontrol panelini nerede kullanacağımızı iyi bilmek yani hangi hizmet için kullanacağımızı bilmek ve bu işi karşılayabilecek özellikte kontrol paneli satın almaktır.Bu anlamda katolog okumasını ve incelemesini iyi yapmamız gerekir.Paneller ile ilgili olarak programlama,panel kontrolü ve montajı ise başlı başına incelenmesi gereken konulardır.