Yük akımı 150 ile 300A arasında ise akım trafosunun primer bağlantısını 300/5 olacak şekilde yapmalıyız. Hatalı bağlantı olursa eğer (150/5 olursa), trafo fazla yüke uzun süre dayanamaz ve patlar (Gerekli koruma tertibatları devrede değilse).
Yük akımı 150A'in altında ise bu sefer de 150/5 olacak şekilde yapmalıyız primer bağlantı şeklini. Hatalı bağlantı olursa eğer, trafo tam olarak işlevini görmaz. Çünkü akım trafolarının sekonder doğruluğu tam yüke yaklaştıkça artar. 300/5 olan akım trafosundan en fazla 150A geçirilirse sekonderinden de en fazla 2,5A alınır. Bu da sınıf olarak etiketinde 0,5 yazıyorsa, gerçek anlamda 0,5 gibi çalışmaz.
Hatalı bağlantının bir diğer zararı da şu olur:
Koruma tertibatında (aşırı akım rölesinde) bizim yapacağımız teb ayarlarında tamamen yanlışlık olur:
Biz akım trafosunun 150/5 olarak düşünüp ayar yaparız ama o 150/5 değil 300/5'tir. Ve kesicinin açması gereken durumlarda açmaz. Çünkü sekonder akımı bizim sandığımızın yarısı kadardır.
Akım trafosunu 300/5 olarak düşünüp ayar yaptığımızda da, o 150/5 pozisyonunda ise, aşırı akım rölesi, şebekeden çekilen akımın gerçek değerini yanlış algılar (İki katı olarak) ve kesiciye derhal açma sinyali gönderir. Ve her defasında bu böyle gider (Kesici tutmaz yani.)
Gelelim bağlantı şekillerine. Bunun hakkında detaylı bilgiler ekteki belgede. Ama burada sadece primer bağlantısına değinecek olursak şu şekilde olur:
Akım trafosu üzerinde primer bağlantı için 4 civata vardır. Bunlardan P1 giriş, P2 ise çıkış için. (Tersi olduğunda sekonderde de buna dikkat edilmeli polarite uçlarına !).
Aynen asnenkon motor klemensindeki yıldız/üçgen köprüleri gibi, burada da köprüler vardır.
Biz bu köprüleri P1-C1 ve P2-C2 arasına bağladığımızda akım trafosu üst değerde (300/5) çalışır:
Köprüler sadece C1-C2 arasına bağlandığında ise bu sefer de akım trafosu alt değerde (150/5) çalışır:
Bu olayın espirisi şu: Bağlantı şekline göre, akım trafosundaki çift sargının durumu seri veya paralel bağlanmaktadır. Seri bağlandığında yük akımı her iki sargıdan da eşit şekilde geçecektir. Paralel bağlandığında ise, yük akımı ikiye bölünüp, yarısı bir sargıdan yarısı diğer sargıdan geçecektir. Yani her iki durumda da sargılardan en fazla 150A geçmiş olacak.
Primer bağlantı şeklinde hatalı bağlantı olduğunda oluşacak hasar şimdi daha iyi anlaşılır sanırım. Sargıdan 150A geçmesi gerekirken biz bundan 300A geçirmeye çalışırsak akım trafosu kısa sürede hasar görecektir!
Bu bahsettiklerim, çift primerli akım trafoları içindir. Ekteki belgede daha fazlası mevcuttur.
