Hırçın 41
Profesyonel Üye
- Katılım
- 17 Ara 2013
- Mesajlar
- 4,740
- Puanları
- 2,554
Konuyla ilgili aklımda çok sayıda bilgi var ancak bunları toparlayıp düzgün bir şekilde açıklamak zaman alacak. Şimdilik Elk.Müh. Taner İRİZ'den alıntı bilgilerle bir açılış yapmayı düşündüm. Değerli meslektaşlarımında katkıları mutlaka olacaktır diye düşünüyorum.
1)İşletmeve korumatopraklamalarıbirleştirilemez.
Yanlış.
Elektrik Tesislerinde TopraklamalarYönetmeliği’nin DördüncüBölüm Madde 11’deki koşullar gerçekleşiyor iseişletme ve korumatopraklamalarıbirleştirilebilir.Söz konusukoşullar yerine gelmiyorsa, topraklar aralarında en az20m.mesafe kalacak şekilde ayrılır.
2)300mA’lik artık akım anahtarı insan yaşamını koruyamaz.
Yanlış.
300mA’likartıkakımanahtarı,
TTsistemindeR<50V/Ia,(akım)
TN sistemdeR<Vo/Ia(akım)koşulları gerçekleşiyorsa, endirekt çarpmaya karşı insan yaşamını koruyabilir. Yalnız 300mA’lik artık akımanahtarınındirekt çarpılmaya karşı korumayapamayacağıgözönüne alınmalıdır.
3)Yıldırım ile ilgili topraklamalar bina topraklamasından ayrı yapılmalıdır.
Yanlış.
TopraklamaYönetmeliği’ninBeşinci Bölüm 25.Madde- si’nde;“Yıldırıma karşıkorumatopraklamalarına 2m’den küçük mesafedebaşka topraklayıcılarbulunuyorsa, tüm topraklayıcılarbirbirleriylebağlanmakzorundadır. Topraklayıcı mesafelerinin 2ila20m. arasında olması durumunda tüm topraklayıcıların birbirleriyle bağlanması tavsiye edilir. Toprak özdirencin 500Ωm’den daha yüksekolduğu durumlarda, aralarındaki mesafeler 20m’den büyük olan topraklayıcılarında yıldırıma karşı koruma topraklamasına bağlanması tavsiye edilir” denmektedir. Buifadeler temel topraklaması olan binalarda yıldırım topraklamasının temel topraklamasına bağlanması gerektiğini belirtmektedir.
4)Güç kablolarının metal kılıfları sadece bir tarafta topraklanır.
Yanlış.Güçkablolarınınmetalkılıflarınınçifttaraftantopraklanması; redüksiyon(akımbölme) olayı yarattığından topraklama tekniği açısından istenen bir durumdur. Ama kablonun akım taşıma kapasitesi ile işletme akımı aynı mertebede ise kablo çifttaraflıtopraklanmaz.(Santrallar,indiricimerkezler,ring başları gibi) Özellikle radyalYGşebekelerinebağlanacak branşmanhatlarındaçifttaraflıtopraklamayapılabilir.
5) İletişim kablolarına sadece bir tarafta topraklama yapılır.
Yanlış.
Güç kablolarındaki topraklamadankasıt “earthing”,zayıf akım kablolarındaki topraklamadan kasıt“grounding’tir”.Zayıf akım kabloları çifttaraflı grounding yapılmazsa yüksek frekans saldırılarına karşı korunamaz.Temelgrounding topraklaması, metalağlı yükseltilmiş döşeme,metaltava gibi uygulamalarlasağlanabilir.
6)Artık akım anahtarları(RCD)seçici çalışır.
Yanlış.
FabrikaayarlıRCD’ler seçiciçalışamazlar. Seçiciliğin sağlanması için seri bağlı iki RCD’den kaynak tarafında olanın ya ayarlanabilir RCD yada Stipi RCD olması gerekir.
7)Minyatür devre kesici/anahtarlı otomatlar(MCB)seçiciçalışır.
Yanlış.
Artarda bağlı MCB’ler seçici çalışamazlar.Bu yüzden MCB’ler sadece Linyelerde kullanılmalıdır. Kaynaktarafında ya Dtipisigorta, yada Etipi kesicibulunmalıdır.
8)Aktifparatonerler,pasif yakalamauçlarının alternatifidir.
Yanlış.Aktifparatonerler,nebilimselgerçeklere,nedestandartlara uymamaktır. IECstandartlarında aktif paratonerlere yer yoktur. Dayandığı NFCStandardı, birüretici standardı olup, uluslararası teknik birstandartdeğildir.Bilimselçalışmalar aktif paratonerlerin sıradan bir sivriuçtan farklı olmadığını göstermektedir.
9)Topraklamadirencinidüşürmekiçin kimyasallarkullanılmalıdır.
Yanlış.
TopraklamaYönetmeliği’ninBirinci Bölüm Madde 6’nın abendinde toprak özdirencini düşürmek için kimyasal maddelerinkullanılmasıönerilemez.
10)Temeltopraklamasındabakır iletkenkullanılabilir.
Yanlış.
Temeltopraklamasındatopraklama iletkeni olarak kullanılacak malzeme kesinlikle bakırolamaz. Bakır ile demirin standartelektrotpotansiyelleriçokfarklıolduğundanzamanla nem etkisiyle aralarındapil olayıgerçekleşir ve demir korozyona uğrar. Yönetmeliğe göretemel topraklamasında 30mm×3,5mmçelikşerityadaenküçükçapı10mmolan yuvarlak çelik kullanılmalıdır.
11) Bir tesiste enbüyük 3fazlı kısa devreyi hesaplamak o tesisin tasarımı için yeterlidir.
Yanlış.
3fazlı en büyük kısadevreyi bilmek, tesis ekipmanların seçimi içingerekli,ama yeterli değildir.
12) Nötr-toprakarasındaölçülengerilimler,tesisin topraklama direnci değerinin düşürülmesi ile azaltılabilir.
Yanlış.
Nötr-toprakarasındaölçülengerilimlertesisinintopraklama direncinden bağımsızdır. Bu gerilimlerancak,
12a.Nötrkesitiarttırılarak,
12b.İzolasyontrafosukullanılarak,
12c.Nötrdeharmonikakımlar varsa,nötriletkenindeharmonik filtresi konarakazaltılabilir.
13) TNsistemlerindeRCDkullanılamaz.
Yanlış.
TN-Csistemindekullanılamaz.TN-Ssistemindekulla-
nılabilir.
14) İşletmevekorumatopraklamalarınınbirbirinden ayrı yapıldığı tesislerde, işletmetopraklaması bağlantı kablosu en az 1×95 mm² NYY olmalıdır.
Yanlış.Fazarasıgerilimi400Volanbirtesisteoluşabilecekfaztoprakkısadevreakımıyaklaşık 200Amper’igeçemez.Koruma cihazlarının bu akımı göremeyeceği gözönüne alınırsa
bu akıma dayanabilecek kesitin 1×50mm² NYY olduğugörülür. Türkiyedebazıdağıtım şirketleribukab- loyu1×95mm² NYY,bazıları ise1×50mm² NYYolarak kullandırmaktadır. 1×95mm² NYYkablouygulama, boşu boşuna toprağa fazla malzeme gömmektir.
15) Yedek beslemeside olan bir tesiste kullanılacak anaşalterler mutlaka 4 kutuplu olmalıdır. (trafovejeneratörşalterler)
Yanlış.
Buşalterler ayrıcabirtoprak korumaözelliğine sahipse4 kutupluolmalıdır.Çünküözellikle dengesizyüklenmede nötr akımları bölünür ve bölünen buakımtoprak rölesini açtırabilir. Bunuönlemeninyoluherikişalteride4kutuplu seçip, şalter fazları açarken nötr’ü de açmasını sağlamak gerekir. Ama şalterlerdetoprak opsiyonu yoksa şalterlerin 4kutuplu seçilmesi gereksizdir.
16) Akım/gerilimpensi ile kazıksız topraklama ölçümü, kazıklı klasik üçyöntemi ile eşdeğerdir.
Yanlış.
Akım/gerilimpensi ilekazıksıztopraklamaölçümü sadece paralel bağlı topraklama sistemlerinde doğru sonuç vermektedir.Tekil topraklayıcılardayapılanölçümler hatalı olmaktadır. Dolayısıyla akım/gerilimpensi ile kazıksız topraklama ölçümü, konvansiyel 3uçlukazıklı ölçme sisteminin akıma uzun süreli dayanabilecekkesitin 1×50mm² NYY alternatifi olamaz.
1)İşletmeve korumatopraklamalarıbirleştirilemez.
Yanlış.
Elektrik Tesislerinde TopraklamalarYönetmeliği’nin DördüncüBölüm Madde 11’deki koşullar gerçekleşiyor iseişletme ve korumatopraklamalarıbirleştirilebilir.Söz konusukoşullar yerine gelmiyorsa, topraklar aralarında en az20m.mesafe kalacak şekilde ayrılır.
2)300mA’lik artık akım anahtarı insan yaşamını koruyamaz.
Yanlış.
300mA’likartıkakımanahtarı,
TTsistemindeR<50V/Ia,(akım)
TN sistemdeR<Vo/Ia(akım)koşulları gerçekleşiyorsa, endirekt çarpmaya karşı insan yaşamını koruyabilir. Yalnız 300mA’lik artık akımanahtarınındirekt çarpılmaya karşı korumayapamayacağıgözönüne alınmalıdır.
3)Yıldırım ile ilgili topraklamalar bina topraklamasından ayrı yapılmalıdır.
Yanlış.
TopraklamaYönetmeliği’ninBeşinci Bölüm 25.Madde- si’nde;“Yıldırıma karşıkorumatopraklamalarına 2m’den küçük mesafedebaşka topraklayıcılarbulunuyorsa, tüm topraklayıcılarbirbirleriylebağlanmakzorundadır. Topraklayıcı mesafelerinin 2ila20m. arasında olması durumunda tüm topraklayıcıların birbirleriyle bağlanması tavsiye edilir. Toprak özdirencin 500Ωm’den daha yüksekolduğu durumlarda, aralarındaki mesafeler 20m’den büyük olan topraklayıcılarında yıldırıma karşı koruma topraklamasına bağlanması tavsiye edilir” denmektedir. Buifadeler temel topraklaması olan binalarda yıldırım topraklamasının temel topraklamasına bağlanması gerektiğini belirtmektedir.
4)Güç kablolarının metal kılıfları sadece bir tarafta topraklanır.
Yanlış.Güçkablolarınınmetalkılıflarınınçifttaraftantopraklanması; redüksiyon(akımbölme) olayı yarattığından topraklama tekniği açısından istenen bir durumdur. Ama kablonun akım taşıma kapasitesi ile işletme akımı aynı mertebede ise kablo çifttaraflıtopraklanmaz.(Santrallar,indiricimerkezler,ring başları gibi) Özellikle radyalYGşebekelerinebağlanacak branşmanhatlarındaçifttaraflıtopraklamayapılabilir.
5) İletişim kablolarına sadece bir tarafta topraklama yapılır.
Yanlış.
Güç kablolarındaki topraklamadankasıt “earthing”,zayıf akım kablolarındaki topraklamadan kasıt“grounding’tir”.Zayıf akım kabloları çifttaraflı grounding yapılmazsa yüksek frekans saldırılarına karşı korunamaz.Temelgrounding topraklaması, metalağlı yükseltilmiş döşeme,metaltava gibi uygulamalarlasağlanabilir.
6)Artık akım anahtarları(RCD)seçici çalışır.
Yanlış.
FabrikaayarlıRCD’ler seçiciçalışamazlar. Seçiciliğin sağlanması için seri bağlı iki RCD’den kaynak tarafında olanın ya ayarlanabilir RCD yada Stipi RCD olması gerekir.
7)Minyatür devre kesici/anahtarlı otomatlar(MCB)seçiciçalışır.
Yanlış.
Artarda bağlı MCB’ler seçici çalışamazlar.Bu yüzden MCB’ler sadece Linyelerde kullanılmalıdır. Kaynaktarafında ya Dtipisigorta, yada Etipi kesicibulunmalıdır.
8)Aktifparatonerler,pasif yakalamauçlarının alternatifidir.
Yanlış.Aktifparatonerler,nebilimselgerçeklere,nedestandartlara uymamaktır. IECstandartlarında aktif paratonerlere yer yoktur. Dayandığı NFCStandardı, birüretici standardı olup, uluslararası teknik birstandartdeğildir.Bilimselçalışmalar aktif paratonerlerin sıradan bir sivriuçtan farklı olmadığını göstermektedir.
9)Topraklamadirencinidüşürmekiçin kimyasallarkullanılmalıdır.
Yanlış.
TopraklamaYönetmeliği’ninBirinci Bölüm Madde 6’nın abendinde toprak özdirencini düşürmek için kimyasal maddelerinkullanılmasıönerilemez.
10)Temeltopraklamasındabakır iletkenkullanılabilir.
Yanlış.
Temeltopraklamasındatopraklama iletkeni olarak kullanılacak malzeme kesinlikle bakırolamaz. Bakır ile demirin standartelektrotpotansiyelleriçokfarklıolduğundanzamanla nem etkisiyle aralarındapil olayıgerçekleşir ve demir korozyona uğrar. Yönetmeliğe göretemel topraklamasında 30mm×3,5mmçelikşerityadaenküçükçapı10mmolan yuvarlak çelik kullanılmalıdır.
11) Bir tesiste enbüyük 3fazlı kısa devreyi hesaplamak o tesisin tasarımı için yeterlidir.
Yanlış.
3fazlı en büyük kısadevreyi bilmek, tesis ekipmanların seçimi içingerekli,ama yeterli değildir.
12) Nötr-toprakarasındaölçülengerilimler,tesisin topraklama direnci değerinin düşürülmesi ile azaltılabilir.
Yanlış.
Nötr-toprakarasındaölçülengerilimlertesisinintopraklama direncinden bağımsızdır. Bu gerilimlerancak,
12a.Nötrkesitiarttırılarak,
12b.İzolasyontrafosukullanılarak,
12c.Nötrdeharmonikakımlar varsa,nötriletkenindeharmonik filtresi konarakazaltılabilir.
13) TNsistemlerindeRCDkullanılamaz.
Yanlış.
TN-Csistemindekullanılamaz.TN-Ssistemindekulla-
nılabilir.
14) İşletmevekorumatopraklamalarınınbirbirinden ayrı yapıldığı tesislerde, işletmetopraklaması bağlantı kablosu en az 1×95 mm² NYY olmalıdır.
Yanlış.Fazarasıgerilimi400Volanbirtesisteoluşabilecekfaztoprakkısadevreakımıyaklaşık 200Amper’igeçemez.Koruma cihazlarının bu akımı göremeyeceği gözönüne alınırsa
bu akıma dayanabilecek kesitin 1×50mm² NYY olduğugörülür. Türkiyedebazıdağıtım şirketleribukab- loyu1×95mm² NYY,bazıları ise1×50mm² NYYolarak kullandırmaktadır. 1×95mm² NYYkablouygulama, boşu boşuna toprağa fazla malzeme gömmektir.
15) Yedek beslemeside olan bir tesiste kullanılacak anaşalterler mutlaka 4 kutuplu olmalıdır. (trafovejeneratörşalterler)
Yanlış.
Buşalterler ayrıcabirtoprak korumaözelliğine sahipse4 kutupluolmalıdır.Çünküözellikle dengesizyüklenmede nötr akımları bölünür ve bölünen buakımtoprak rölesini açtırabilir. Bunuönlemeninyoluherikişalteride4kutuplu seçip, şalter fazları açarken nötr’ü de açmasını sağlamak gerekir. Ama şalterlerdetoprak opsiyonu yoksa şalterlerin 4kutuplu seçilmesi gereksizdir.
16) Akım/gerilimpensi ile kazıksız topraklama ölçümü, kazıklı klasik üçyöntemi ile eşdeğerdir.
Yanlış.
Akım/gerilimpensi ilekazıksıztopraklamaölçümü sadece paralel bağlı topraklama sistemlerinde doğru sonuç vermektedir.Tekil topraklayıcılardayapılanölçümler hatalı olmaktadır. Dolayısıyla akım/gerilimpensi ile kazıksız topraklama ölçümü, konvansiyel 3uçlukazıklı ölçme sisteminin akıma uzun süreli dayanabilecekkesitin 1×50mm² NYY alternatifi olamaz.
Son düzenleme:
