enerji santralleri

[merin]

mrb arkadaşlar. enerji santrallerinde paralele girme şartları bellidir. gerilimler eşit, frekanslar eşit ve faz açıları eşit olacak diye biliyoruz.
rotor dönmeye başlıyor belli bir hıza ulaştıktan sonra uyartım akımı veriliyor, manyetik alan oluşuyor ve gerekli şartlar sağlandıktan sonra senkron kesicisi kapanıp senkrona giriliyor. stator sargılarında fazlar arası 120 derecelik bir açı var. sargılarda oluşan manyetik alan fazların sıralamasını nasıl oluyorda hep aynı sıraya getiriyor. yani sinüs dalgasında R fazı 0 dan başlarken, S fazı 120 derece geriden başlıyor, T fazı S fazına göre 120 derece geriden başlıyor. yani manyetin alan hep R S T sıralamasını neye göre yapıyor. umarım soruyu doğru bir şekilde anlatabilmişimdir.

 

[trgezgin]

Paralele girmede faz açılarının eşit olması R-S-T fazlarının hepsinin aynı hizaya gelmesi demek değildir. Eğitimlerde anlatılan sinüsoidal eğriyi hatırlarsak zaten o anı yakalamakta imkansızdır. Yani 3 fazında faz açılarının eşit olduğu iki değer sıfır ve tepe değerleridir ve bu saniyede 50 kez tekrarlanır. Paralele girmedeki faz açısı R fazı ile karşı hattaki R fazının S fazı ile karşı hattaki S fazının ve T fazı ile karşı hahattaki T fazının açılarının eşit yada 30 dereceden az olması demektir. Eğitimlerde anlatılan ve uygulamada gözönüne aldığımız paralele girme şartları ise; gerilimlerinin frekanslarının ve faz açılarının eşit olması istenen şartlardır. Gerilimlerinin %10 farklı, frekans farkının 0,5 hz yada daha az faz açısının ise 30 dereceden düşük olduğu durumlarda YDM ile görüşülerek paralele girilir/girilebilir. Bunların dışındaki şartlar yasak kublaj olarak nitelendirilir ve kesinlikle paralele girilmez

 

[merin]

Paralele girmede faz açılarının eşit olması R-S-T fazlarının hepsinin aynı hizaya gelmesi demek değildir. Eğitimlerde anlatılan sinüsoidal eğriyi hatırlarsak zaten o anı yakalamakta imkansızdır. Yani 3 fazında faz açılarının eşit olduğu iki değer sıfır ve tepe değerleridir ve bu saniyede 50 kez tekrarlanır. Paralele girmedeki faz açısı R fazı ile karşı hattaki R fazının S fazı ile karşı hattaki S fazının ve T fazı ile karşı hahattaki T fazının açılarının eşit yada 30 dereceden az olması demektir. Eğitimlerde anlatılan ve uygulamada gözönüne aldığımız paralele girme şartları ise; gerilimlerinin frekanslarının ve faz açılarının eşit olması istenen şartlardır. Gerilimlerinin %10 farklı, frekans farkının 0,5 hz yada daha az faz açısının ise 30 dereceden düşük olduğu durumlarda YDM ile görüşülerek paralele girilir/girilebilir. Bunların dışındaki şartlar yasak kublaj olarak nitelendirilir ve kesinlikle paralele girilmez

Bu güzel bilgi için teşekkür ederim. Generatör dönerken karşı taraftaki RST fazı ile generatör çıkışındaki RTS fazları birleşirken (yani parelele girerken) generatör RST sıramalasını neye göre yapıyor. Karşı taraftaki R fazına generatör çıkışındaki S fazı denk gelebilirmi böyle bir ihtimal olabilirmi? (tabi böyle bir şartta paralele girilmezde). Sıralamayı yaparken hangi sebebe göre R fazından başlıyor. umarım karıştırmadan anlatabilmişimdir.

 

[binbaşı]

mrb arkadaşlar. enerji santrallerinde paralele girme şartları bellidir. gerilimler eşit, frekanslar eşit ve faz açıları eşit olacak diye biliyoruz.
rotor dönmeye başlıyor belli bir hıza ulaştıktan sonra uyartım akımı veriliyor, manyetik alan oluşuyor ve gerekli şartlar sağlandıktan sonra senkron kesicisi kapanıp senkrona giriliyor. stator sargılarında fazlar arası 120 derecelik bir açı var. sargılarda oluşan manyetik alan fazların sıralamasını nasıl oluyorda hep aynı sıraya getiriyor. yani sinüs dalgasında R fazı 0 dan başlarken, S fazı 120 derece geriden başlıyor, T fazı S fazına göre 120 derece geriden başlıyor. yani manyetin alan hep R S T sıralamasını neye göre yapıyor. umarım soruyu doğru bir şekilde anlatabilmişimdir.

R fazı (Mavi)
S fazı (Kırmızı)
T fazı (Sarı)

Merhaba.Faz sıralamasında şu sebebe göre R fazından başlamaktadır;jeneratör,aralarında 120 derece açı farkı olacak şekilde,bu sarımları belirli bir sıraya göre yapıldığından,ilk çalışmaya başlayınca ilk önce grafikteki x (t) ve y (U,I) eksenlerinin kesişme noktası olan 0 noktasından itibaren bu sinüs eğrisi de yükselerek jeneratörle birlikte çalışmaya başlıyor.Bu 0 noktasını ilk faz (R) için 1.yani ilk başlangıç fazı olarak da kabul ediyoruz,çünkü diğer fazlar,tam da 0’dan başlamayıp,bu çevrimleri belirli bir aşamaya (Açı değeri karşılığına) da gelmiş durumdadır,diğer fazlar ise tam sıfırdan başlamadıkları için,0’dan daha önce ilk başlangıcı yapan ve jeneratörün dönerek çalışmaya devam etmesi sırasında,bu R fazının bir devamı şeklindedir,faz grafiğinden bu R fazını takip edebildikleri açıkça da görülebilmektedir.Yani R’yi başlangıç (İlk çıkış fazı olarak) tam olarak da kabul etmemiz sırf bu yüzden,yani 0 (sıfırdan) ilk olarak da çıkan faz olması nedeniyle,sinüs eğrisi şeklinde + alternans ve – alternans bölümünde,jeneratörün 360 derecelik bir tam dönüşü sırasında bu çevrimini tamamlayıp,yine 0 eksenine dönmesi nedeniyle onu ilk başlangıç fazı olarak ilk faz (R) olaral ele almak durumundayız.

Ayni durum ayni prensiple ve ayni faz grafiğini kullanarak dönen 2. bir jeneratör içinde ayni şekilde geçerli olacak,onun da 0 noktasından ilk başlangıç yapan başlangıç fazı R olacağından,iki jeneratörün şartlarının (Faz,frekans,voltaj farkının hiç olmaması veya kabul edilen sınırlarda olmasında) uyuşması durumunda,her ikisinin de R,S,T fazlarının birebir karşılıklı paralel bağlanmasında,birinin R fazının,diğerinin S fazıyla karşı karşıya gelmesi gibi bir durum hiçbir zaman mümkün değildir.Çünkü her iki jeneratör için de ayni akım-faz grafiği eşit şekilde geçerlidir,ayni şartlar (Ayni elektrik kanunları) her ikisi için de geçerlidir.Umarım bu faz farkının jeneratörlerde oluşmasının ana prensibini ve fazların R,S,T fazlarının diğer jeneratördeki R,S,T fazları ile doğru olarak eşleştirildikten sonra,hiçbir şekilde sonradan birbirlerine karışmaması olayını anlamışsınızdır.Kolay gelsin.

 

[merin]

cevabınız için çok teşekkür ederim beni çok aydınlattınız sayın binbaşı

 

[merin]

R fazı (Mavi)
S fazı (Kırmızı)
T fazı (Sarı)

Merhaba.Faz sıralamasında şu sebebe göre R fazından başlamaktadır;jeneratör,aralarında 120 derece açı farkı olacak şekilde,bu sarımları belirli bir sıraya göre yapıldığından,ilk çalışmaya başlayınca ilk önce grafikteki x (t) ve y (U,I) eksenlerinin kesişme noktası olan 0 noktasından itibaren bu sinüs eğrisi de yükselerek jeneratörle birlikte çalışmaya başlıyor.Bu 0 noktasını ilk faz (R) için 1.yani ilk başlangıç fazı olarak da kabul ediyoruz,çünkü diğer fazlar,tam da 0’dan başlamayıp,bu çevrimleri belirli bir aşamaya (Açı değeri karşılığına) da gelmiş durumdadır,diğer fazlar ise tam sıfırdan başlamadıkları için,0’dan daha önce ilk başlangıcı yapan ve jeneratörün dönerek çalışmaya devam etmesi sırasında,bu R fazının bir devamı şeklindedir,faz grafiğinden bu R fazını takip edebildikleri açıkça da görülebilmektedir.Yani R’yi başlangıç (İlk çıkış fazı olarak) tam olarak da kabul etmemiz sırf bu yüzden,yani 0 (sıfırdan) ilk olarak da çıkan faz olması nedeniyle,sinüs eğrisi şeklinde + alternans ve – alternans bölümünde,jeneratörün 360 derecelik bir tam dönüşü sırasında bu çevrimini tamamlayıp,yine 0 eksenine dönmesi nedeniyle onu ilk başlangıç fazı olarak ilk faz (R) olaral ele almak durumundayız.

Ayni durum ayni prensiple ve ayni faz grafiğini kullanarak dönen 2. bir jeneratör içinde ayni şekilde geçerli olacak,onun da 0 noktasından ilk başlangıç yapan başlangıç fazı R olacağından,iki jeneratörün şartlarının (Faz,frekans,voltaj farkının hiç olmaması veya kabul edilen sınırlarda olmasında) uyuşması durumunda,her ikisinin de R,S,T fazlarının birebir karşılıklı paralel bağlanmasında,birinin R fazının,diğerinin S fazıyla karşı karşıya gelmesi gibi bir durum hiçbir zaman mümkün değildir.Çünkü her iki jeneratör için de ayni akım-faz grafiği eşit şekilde geçerlidir,ayni şartlar (Ayni elektrik kanunları) her ikisi için de geçerlidir.Umarım bu faz farkının jeneratörlerde oluşmasının ana prensibini ve fazların R,S,T fazlarının diğer jeneratördeki R,S,T fazları ile doğru olarak eşleştirildikten sonra,hiçbir şekilde sonradan birbirlerine karışmaması olayını anlamışsınızdır.Kolay gelsin.

Sayın binbaşı verdiğiniz bilgi için teşekkür ederim bir sorum daha olacaktı. generatöre start verdiğimizde suyun gücüyle dönmeye başlıyor. daha sonra uyartım alıp paralele giriyor ve güç üretmeye başlıyor. Peki generatöre ilk start vermeden önce uyartım uçlarının (+ve -) yerlerini değiştirdiğimiz zaman ünite suyun gücü ile boşta dönerken uyartım alırsa ne olur. manyetik alan dönüş yönünü değiştirmek istermi (bir patlama olurmu) yoksa hiç birşey olmadan paralele girermi.

 

[binbaşı]

Sayın binbaşı verdiğiniz bilgi için teşekkür ederim bir sorum daha olacaktı. generatöre start verdiğimizde suyun gücüyle dönmeye başlıyor. daha sonra uyartım alıp paralele giriyor ve güç üretmeye başlıyor. Peki generatöre ilk start vermeden önce uyartım uçlarının (+ve -) yerlerini değiştirdiğimiz zaman ünite suyun gücü ile boşta dönerken uyartım alırsa ne olur. manyetik alan dönüş yönünü değiştirmek istermi (bir patlama olurmu) yoksa hiç birşey olmadan paralele girermi.

Merhaba.Önce isterseniz olayı daha küçük çapta da düşünelim.Araçlardaki şarj dinamosu (Alternatöre) giren ikaz uyartım sargısının + ve – uçlarının konjenktörden (Alternatöre tümleşik veya ayrı) giriş beslenme şeklinin,yani bu + ve – kutuplarının da değiştiğini varsayalım.Bu ikaz uyartımında,asıl amacımız N ve S kutuplarının ardışık olarak birbirinin peşi sıra gelen N-S-N-S-N… şeklinde birbirini belirli sıklıklarda takip eden dizilim oluşturup,mekanik dönme kuvvetiyle bunun 3 fazlı stator sargılarında,aralarında 120’şer derece açı olan bu 3 fazlı akımı elde etmek değil midir?Sanırım cevabınız evet şeklindedir.Bu dizilim araçlardaki alternatörlerin ikaz uyartım rotorunda,bir elin parmaklarının iç içe geçmesi gibi bu ana N ve S kutuplarının oluştuğu bobin üzerinde iç içe geçirilmiş olan yapıdan dolayı da,bu peş peşe gelen N-S-N-S- dizilimleri şeklinde yapay olarak da rotor yüzeyi üzerinde oluşturulmuştur.

Akım yönünün değişmesiyle ana bobindeki oluşacak N ve S kutbunun kutup şekli de değişir, bu durumda S iken N olur.Ama 3 fazı kolay elde etmek için değişken mağnetik akıyı dönüşte kolayca temin eden bu N-S-N-S… dizilimi,bu sefer de S-N-S-N- şekline doğrudan dönüşmüş olur.Ama bizim dönüş yönümüz yine aynidir,yani örneğin saat ibresi yönündeyse eğer dönme yönü,yine saat ibresi yönünde dönecektir alternatörün bu rotoru,ikaz uyartımını alarak da 3 fazlı elektriği üretmeye başladığı zaman oluşacak ac. yine sinüs eğrisi şeklinde U,I ve t ekseninin 0 noktasından çıkıp yükselmeye başlayacaktır.Karşı jeneratörün rotoruna göre örneğin R fazına karşılık gelen fazın T fazı olabilmesi veya yapıcı,toplamalı girişim yerine,karşı girişim (Yok edici girişim) yapabilmesi için,bu jeneratörün rotorunun da ters yönde döndürülmüş olması gereklidir.Ama mıknatıs dizilimindeki karşılıklı yer alan N ve S kutupların yer değiştirmesiyle olan rotorun bu dönme hareketinde de R fazının 0 noktasından veya sinüs dalgasının pozitif alternansının,bu pozitif üst kısımndan başlayarak ilk başlangıcı yapması da değişmeyeceğinden,sargılardan üretilen bu 3 fazlı akımın karekteri de (Fazların ilk çıkış sırası olan R,S,T ve grafikte de yer aldığı gibi pozitif alternans şeklinde) alternatörün bu ayni yönde dönüşü sırasında hiç değişmemiş olur.Kolay gelsin.

 

[merin]

verdiğiniz cevap için teşekkür ederim sayın binbaşı