iç yıldırımlıklar

[semiconductor]

herkese merhaba;
bu iç yıldırımlık(aşırı gerilim koruyucu) devre elemanları hakkında biraz araştırma yaptım...
bir bina veya tesisin aşırı gerilimlerden (yıldırım,kaynaktan gelen pik vs..)korumak için malum dış yıldırımlık dediğimiz paratoner koyarız.(tabii başka yöntemler de var franklin çubuğu,faraday kafesi vs..)
ancak tek başına bu yeterli değil.çünkü bi yıldırım yaklaşık 15000V gerilim ve 200A akım taşımakta.. hatta ve hatta buluttan buluta meydana gelecek olan bi boşalma ,anahtarlama hatası veya kaynaktaki pik bizim elektrik,elektronik,elektrik-elektronik sistemimize geri dönüşü olmayan kayıplar vermektedir.bunu önlemek içinde iç yıldırımlıklar kullanılmakta ve bunlar enerjinin verildiği giriş terminelinden başlayarak (1. sınıf-B SINIFI) önemli cihazların enerjilendiği girişe kadar konulmaktadır.(2.sınıf-C sınıfı).bu şekilde B+C+D (D tabi konulacaksa) şeklinde sistem ya da sistemlerin koruma altına alınması hedeflenmektedir.
bunların çalışması mantığı ise şu şekilde açıklanmış;
sisteme gelen pik; bu devre elemanları tarafından toprağa iletilir ve sistemin aşırı gerilime maruz kalması önlenmiş olur..
ancak benim aklıma şöyle bı soru geldi;kılasik sigorta mantığı gibi devreyi açacak mi?
bu eleman hakkında bilgisi olan ustalarımın beni aydınlatmasını istiyorum;
teşekkürler....

 

[Hırçın 41]

İç yıldırımlık yani Alçak gerilim Parafudr'un çalışma mantığı aynı O.G. parafudr gibidir. Üç faz A.G. parafudr'a girer çıkışları toprağa bağlıdır anlık aşırı gerilimde parafudr üzerinde toprağa boşalma gerçekleşir ve sistem korunmuş olur.

[FONT=&amp]Parafudrların Görevi[/FONT]

[FONT=&amp]
[/FONT]​

Yüksek gerilimlere karşı elektrikli/elektronik cihazlar ve sistemi korumak amacıyla tasarlanan elektriksel koruma sistemleri bulunmaktadır. Bu koruma sistemlerinden biri de parafudrdur. Parafudr, büyük akım darbelerini toprağa iletir. Ayrıca kullanıldığı yerde yüksek gerilimden kaynaklı oluşabilecek olan enerji kesintilerini önler ve yüksek gerilimi Şebeke için zarar vermeyecek düzeye indirir.

[FONT=&amp]
[/FONT]​

Enerji nakil hatlarında meydana gelen aşırı gerilimi toprağa deşarj etmek için koruma elemanı olarak parafadur kullanılır. Parafudrlar yapısı gereği yalıtkandır. Fakat yüksek akım ile karşılaşıldığında parafudrlar iletken duruma geçerek yüksek akımı toprağa iletirler ve sistemin yüksek akımdan zarar görmesini engellerler.

[FONT=&amp]
[/FONT]​

[FONT=&amp]Parafudrların Seçimi[/FONT]

[FONT=&amp]
[/FONT][FONT=&amp]Parafudr seçimi çok önemlidir. Gerilim değeri, darbe anma ve kısa devre akımı olmak üzere üç önemli nokta dikkate alınarak parafudr seçimi yapılmalıdır.

Parafudr gerilim değeri belirlenirken sistemin beslenmekte olduğu şebekenin besleme bölümünün üçgen-yıldız ve yıldız noktasının da direk yada direnç üzerinden topraklanmış olması dikkate alınır.

Parafudrlar sistemde kapama yaparak korumakla görevli oldukları cihaz ve sistemlerin zarar görmelerini engellerler. Parafudrların kapama yaparak koruma yapabilmeleri için çalışma gerilimi, koruduğu sistem üzerindeki yalıtkanlık noktası en zayıf olan kısım üzerinde tespit edilen gerilim değerinden daha düşük olmalıdır. Eğer gerilim değeri yüksek ise parafudr kapama yapamayacak ve koruması için bağlanmış olduğu sistemin zarar görmesini engelleyemeyecektir.

Parafudrlar çeşitli yük aralıklarında kullanılmak üzere darbe anma akımları dikkate alınarak kullanılmalıdır. Parafudrlar bu özellik göz önünde bulundurularak üretilir ve çeşitli darbe anma akım değerlerine ve kısa devre akım değerlerine göre piyasaya sunulur.
[/FONT]

[FONT=&amp]Darbe Anma Akım Değerlerine Göre Parafudr Kullanılacak Yerler[/FONT]
​

[FONT=&amp]
Yıldırımların yoğun olarak oluştuğu veya daha az yoğunlukta oluştuğu bölgelerde 10 kA ya da 5 kA değerlerinde parafudrlar kullanılmalıdır. Eğer alçak gerilim şebekesinde parafudr kullanılacak ise 1,5 kA darbe anma akım değerine sahip parafudr kullanılmalıdır. Eğer parafudr orta gerilimli trafo merkezinde kullanılacak ise 2,5 kA yada 5 kA darbe anma akım değerlerine sahip parafudrlar kullanılmalıdır. Elektrik santralleri ve büyük trafo merkezlerinde parafudr kullanılacak ise 10 kA darbe anma akım değerinde parafudr kullanılması gerekir.

[/FONT] [FONT=&amp]Kısa Devre Akımına Göre Parafudr Kullanımı[/FONT] [FONT=&amp]
Parafudr kendisine en yakın durumda olan kesicinin sahip olduğu kısa devre akım değeri seviyesinde olmalıdır. Kısa devre dayanımı, düşük seçilirse parafudr parçalanarak bulunduğu yerde büyük zararlar oluşturabilmektedir. Parafudrlar genelde 10, 20 ve 40 kA kısa devre akımı düzeyinde üretilmektedirler.

Parafudrun yerinin belirlenmesi ve yıldırım boşalmaları nedeni ile sistemde uygun yerlere yerleştirilmeleri çok önemlidir. Parafudrun yerleştirileceğileceği yer eğer uygun değilse parafudr yarardan çok zarar oluşturur ve arıza kaynağına dönüşebilir. Parafudrlar korunması gereken elektrik sistemleri ile paralel olarak faz – toprak arasına bağlanır. Parafudrlar, korunması istenen elektrik sistemlerine mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır.

[/FONT]
[FONT=&amp]Parafudr Tipleri[/FONT] [FONT=&amp]
Parafudrlar B,C,D sınıfı olarak kataloglarda yer almaktadırlar. Parafudr seçiminde sınıfların ne anlama geldiği ve hangi sınıfın nerde kullanılması gerektiğinden kısaca bahsetmek gerekir ise;
[/FONT][FONT=&amp]
[/FONT][FONT=&amp]►[/FONT][FONT=&amp]B sınıfı (Sınıf 1)[/FONT][FONT=&amp] Alçak Gerilim için yıldırıma karşı koruyucu parafudr sınıfıdır. Elektrik sayacı öncesinde kullanılmaktadırlar.
[/FONT][FONT=&amp]
[/FONT][FONT=&amp]►[/FONT][FONT=&amp]C sınıfı (Sınıf 2)[/FONT][FONT=&amp] Alçak Gerilim için Aşırı Gerilim sınırlayıcısı parafudrlardır. Elektrik sayacı sonrasında kullanılmaktadırlar.
[/FONT][FONT=&amp]
[/FONT][FONT=&amp]►[/FONT][FONT=&amp]D sınıfı (Sınıf 3)[/FONT][FONT=&amp] Alçak Gerilim için Aşırı Gerilim sınırlayıcı parafudrlardır. Elektronik cihazların korunması için kullanılırlar.

https://www.kontrolkalemi.com/forum/topraklama-and-yildirimdan-korunma/20195-parafudrlar.html
[/FONT]

 

[semiconductor]

hocam cevap için teşekkürler aklıma takılan çok temel bi soru var
bu eleman zarar görüp de iş göremediği zaman sistem açık devre konumunda olup da enerjilenmeyecek mi;yoksa eleman iptal oldu sistem korunmasız gelen bir darbe toprağa iletilemeyeceği için sisteme akacak ve devre zarar mı görecek???

 

[Hırçın 41]

A.G. parafudr kartuş hasar görür artık koruma yapmaz sistem çalışmaya devam eder.

 

[semiconductor]

anladım hocam teşekkürler;
hocam şu halde akım korumak miçin bıçaklı sigorta,gerilim korumak için bu iç yıldırımlıklar konulup daha sonra devreye bi regülatör konulursa çıkış gerilimi hem korumalı hem de sabit bi değerde tutulabilir..

 

[ersin çelik]

Hocam bu konuda bir sorum olacak
Kartuş hasar gördüğünde uyarı sistemi varmi kurulabilir
Parafadur un yeri besleme sigortasını sonrasındaki
Ana salteri açma yapıyorum nasıl. ??

KontrolKalemi Mobile ile gönderildi.