Kaçak Akım Koruma Şalteri Anma Akımı Seçimi

KAKŞ'lerini diğer Şalt malzemelerinden ayıran özelliklerden biri; Otomatik Sigortalar gibi, devreden çekilen Akım karşısında 3, 5 veya 7 kat gibi açma toleranslarının olmamasıdır.

KAKŞ'leri çoğu kez, Anma Eşik seviyelerine yaklaşıldığında Açma yapar. Bu durum, başlıca KAKŞ gereksiz Açma sorunlarından biridir. Çünkü, KAKŞ'nin kendinden bir önceki Sigorta'ya benzer Açtırma Toleransı yoktur. Böyle durumlar, KAKŞ'leri için istenmeyen ve hatalı açma sayılabilecek açma olaylarıdır. Sebebi ise; KAKŞ In kendinden önceki kesici ile aynı değerde seçildiğinde, kesicinin izin verdiği kısa süreli In artışlarının, KAKŞ In eşiğinden yüksek olmasıdır. Sigorta, belirli bir süre için bu Akımların Katlarını tolore edebilirken, KAKŞ'nin böyle bir özelliği yoktur.

Sigortalar gibi herhangi bir gecikme eşiği olmayan KAKŞ; henüz eşik seviyesine varmamış olan IΔn ve eşik seviyesine yaklaşmış In'nın da toplam etkileriyle, beklenmedik açmalar yapabilmektedir. Her cihazda olduğu gibi KAKŞ'de ancak, beyan edilen sınırlar içerisinde sağlıklı çalışabilmektedir. Bu eşik değerlerin sınırlarında, diğer parazitlerin ve IΔn'da etkileriyle düzgün çalışmayı garanti edemez.

Bunun için, KAKŞ In belirlenirken, kendinden önceki kesicinin In'nın bir üstü değerinde seçilmesi, sağlıksız açma olaylarının yaşanmaması için daha uygun bir tercih olacaktır.


Aşağıda, Otomatik Sigorta'nın Akım Zaman Karakteristikleri görülmektedir:



B Tipi bir Sigorta'dan örnek verilecek olunursa; I2 kesişmesinde 1,45XIn toleransına sahiptir. Bu durumda Sigorta; t<1h süre için tolerans gösterebilmektedir. Aynı senaryoda KAKŞ'lerinin, böyle bir çalışma aralığı için tolerans özelliği yoktur. Birkaç saniyelik 1,45XIn durumunda bile, eşdeğer In'na sahip KAKŞ'nin düzgün çalışması beklenemez. KAKŞ'nin tesisattaki işlevi, canlı hayatı ve yangın koruma amaçlı olduğundan, KAKŞ'ne Manyetik veya Termik koruma fonksiyonu yüklenmesi de teknik açıdan doğru olmayacaktır. KAKŞ'leri uygulamada, kendinden önceki kesici ile aynı değerde seçildiğinde, kesicinin izin verdiği kısa süreli In artışlarında dahi düzgün çalışmayı garanti edemeyecektir. Dolayısıyla böyle bir tesisatta istemsiz açma olayları yaşanacaktır. Bu durumda, KAKŞ In seçimi yaparken, kısa süreli In artışlarında açma yapmaması için, kesiciye göre bir üst değerde seçilmesi sakınca yaratmayacaktır.

Güvenlik sınırları dahilinde, Ana Kesici ve KAKŞ optimizasyonunun sağlanması için örneğin; en azından KAKŞ In değeri Ana Kesici'nin 1,45 katında seçilerek yukarıya yuvarlama yapılması, istenmeyen açmaları kısıtlarken, gereksiz ısınma olaylarını da önlenmiş olacaktır.



Bazı referanslar:

Kaçak Akım Koruma Cihazı Seçim Kriterleri
3-Anma Akımı
Kaçak Akım Koruma Şalterleri kendilerinden önce bağlanan Otomatik Sigorta veya Kompakt Şalterin In'a eşit veya büyük olmalıdır. Kaçak akım koruma şalterinden geçen akımın Kaçak akım koruma şalterinin In akımından büyük olmamasına dikkat edilmelidir.
https://etmd.org.tr/elektrik-carpilmalarina-son-sigma-elektrik/



Kaçak Akım Koruma Şalterleri Kullanımı Hakkında
7. Aşırı ısınmadan ötürü cihazın zarar görmemesi adına Kaçak Akım Koruma Şalteri'nin nominal akımının bağlı bulunduğu devreden geçen akımdan küçük olmaması gerekmektedir.
http://makel.com.tr/download/files/salt-urun-brosuru_4473738388.pdf



5 Adımda Kaçak Akım Koruma Anahtarı Seçimi
5. Adım

Nominal Akım degeri (In):
Kaçak akım koruma röleleri herhangi bir Termik veya Manyetik koruma yapmazlar. Ancak nominal olarak üzerinden akacak olan akıma göre seçilmelidir. Kendinden önceki devre kesicinin izin verdiği nominal akımı taşıyabilecek kapasitede seçilmelidir.

Bir başka ifade ile kendinden önceki devre kesici ile en az aynı nominal akım değerine sahip olmalıdır. Hatta Kaçak Akım Koruma Anahtarı'nın nominal akım değeri sigortanın üstünde tercih edilebilir. Şöyleki 25A bir sigortanın olduğu hatta 40A Kaçak Akım Koruma Anahtarı koymanın hiçbir zararı yoktur.
https://www.voltimum.com.tr/haberler/5-adimda-kacak-akim-koruma-anahtari

Konu eleştirilere açıktır, saygılar.

gyanbay' Alıntı:

Genişletmek için tıkla ...

Elinize sağlık, abone olduk.

Güncelleme:

KAKŞ Anma Akımı seçimi konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Aynı biçimde bugüne dek yalnızca; "en az kendinden önceki kesicinin izin verdiği akımda olmalı" tavsiyesi üzerinden gidilmiştir. Burada, "en az" ibaresi asgari şartları belirlemek için kullanılır. Fakat, bu ibareden hareketle; uygulama, bu değerin üzerine çıkılması sakıncalıymış gibi bir teknik yanılgıyla devam etmiştir.

KAKŞ'nin Termik veya Manyetik bir işlevinin olmayışı; kendinden önceki kesicinin kesme işlemindeki In toleransı fonksiyonunu da çoğu kez işlevsiz kılmaktadır. Çünkü, röleler böyle durumlarda hatalı açmalar yapabilmektedir. Diğer bir deyişle, anlık In artışlarında bir tür seçicilik sorunu yaratmaktadır.

KAKŞ'nin bugüne kadar kesiciye eşdeğerde seçilmesinin diğer bir nedeni de; KAKŞ'nin bir tür Sigortaymış gibi algılanmasıdır. Alt ve Üst devrelerdeki Sigorta In, en alt Alıcı Sigortası In'dan Üst Pano Sigortası In'a doğru büyümesi gerektiğinden, KAKŞ için de Amperometrik bir uyum olması gerektiği yanılgısı oluşmuştur.

Halbu ki KAKŞ Termik veya Manyetik bir koruyucu değildir. Pano'daki işlevi yalnızca Artık Akımların denetlenmesidir. Fakat KAKŞ, Termik veya Manyetik sebeplerden olumsuz etkilenip gereksiz açmalar yapabilmektedir. O halde, KAKŞ, Artık Akım denetimini yaparken; güvenlik sınırları dahilinde Alt ve Üst Sigortalar arasındaki In toleranslarının geçişine de izin vermesi gerekir.

Bu sebeplerden dolayı KAKŞ In seçiminin, kendinden önceki kesiciden büyük seçilmesi, tesisatın daha kararlı çalışması bakımından doğru olacaktır.

KAKŞ'leri ile ilgili paylaşmış olduğum dosya ve bilgiler, ileride daha da genişletilerek tekrar dosya haline getirilecektir.

sahada kaçak akım kaynaklı arızayı çözmek için uyguladığımız yöntemler hakkında bi şeyler söylemek istiyorum. kimsenin alınmasını istemediğim için pek sevmesem de genelleme yapacağım. biz bu kakr olayını anlamakta toplum olarak da, meslek grubu olarak da zorlanıyoruz. pense, yan keski ve kontrol kalemini cebine attın mı elektrikçisin ve kaçak akımla mücadeleye hazırsın. bilgin ve tecrübenle arızayı çözdün çözdün, çözemediysen başlıyorsun saçmalamağa. ondan sonra olay ''kaç tane elektrikçi geldi ama şu arıza bi türlü çözülemedi'' şikayetlerine dönüyor.

benim de içinde bulunduğum bazı forum mesajlarında da benzer bi durum var. örneğin; yağmur yağdı, şimsek çaktı, sokak lamabaları yandı kaçak akım şalteri attı gibi. ardından hemen bağışık tip tak ya da bi üst anma akımına sahip kakr ile değiştir cevapları veriliyor. ölçmenin olmadığı yerde bu tavsiyeleri sıkıntılı buluyorum.

diyelim ki çamasır makinesinden kaynaklanan 15ma'lik bi kaçak akım söz konusu ve üzerine elektriksel parazit kaynaklı bi kaçak akım bindiğinde kakr atıyor. bağışık tip kakr takıyoruz ve arıza çözülüyor ama 15ma'lik kaçak devam ediyor zamanla izolasyon bozukluğu kaçak akımı daha da arttıracak...

kaçak akım pensampermetresi, izolasyon megeri ve rcd test cihazına sahip yetkin bi teknisyen bu tür arızaları kısa sürede bulur ve çözer. diğer türlü iş çileye dönüşüyor.

kocamanusta' Alıntı:

sahada kaçak akım kaynaklı arızayı çözmek için uyguladığımız yöntemler hakkında bi şeyler söylemek istiyorum. kimsenin alınmasını istemediğim için pek sevmesem de genelleme yapacağım. biz bu kakr olayını anlamakta toplum olarak da, meslek grubu olarak da zorlanıyoruz. pense, yan keski ve kontrol kalemini cebine attın mı elektrikçisin ve kaçak akımla mücadeleye hazırsın. bilgin ve tecrübenle arızayı çözdün çözdün, çözemediysen başlıyorsun saçmalamağa. ondan sonra olay ''kaç tane elektrikçi geldi ama şu arıza bi türlü çözülemedi'' şikayetlerine dönüyor.

benim de içinde bulunduğum bazı forum mesajlarında da benzer bi durum var. örneğin; yağmur yağdı, şimsek çaktı, sokak lamabaları yandı kaçak akım şalteri attı gibi. ardından hemen 1) bağışık tip tak ya da 2) bi üst anma akımına sahip kakr ile değiştir cevapları veriliyor. ölçmenin olmadığı yerde bu tavsiyeleri sıkıntılı buluyorum.

3) diyelim ki çamasır makinesinden kaynaklanan 15ma'lik bi kaçak akım söz konusu ve üzerine elektriksel parazit kaynaklı bi kaçak akım bindiğinde kakr atıyor. bağışık tip kakr takıyoruz ve arıza çözülüyor ama 15ma'lik kaçak devam ediyor zamanla izolasyon bozukluğu kaçak akımı daha da arttıracak...

4) kaçak akım pensampermetresi, izolasyon megeri ve rcd test cihazına sahip yetkin bi teknisyen bu tür arızaları kısa sürede bulur ve çözer. diğer türlü iş çileye dönüşüyor.

Genişletmek için tıkla ...

1) bağışık tip tak ya da 2) bi üst anma akımına sahip kakr ile değiştir cevapları veriliyor. ölçmenin olmadığı yerde bu tavsiyeleri sıkıntılı buluyorum.

3) diyelim ki çamasır makinesinden kaynaklanan 15ma'lik bi kaçak akım söz konusu ve üzerine elektriksel parazit kaynaklı bi kaçak akım bindiğinde kakr atıyor. bağışık tip kakr takıyoruz ve arıza çözülüyor ama 15ma'lik kaçak devam ediyor zamanla izolasyon bozukluğu kaçak akımı daha da arttıracak...

4) kaçak akım pensampermetresi, izolasyon megeri ve rcd test cihazına sahip yetkin bi teknisyen bu tür arızaları kısa sürede bulur ve çözer. diğer türlü iş çileye dönüşüyor.

Üstadım ben de eleştirilerimi yapayım, siz de kısmen haklısınız. Elbette herkes fikrini ve tecrübesini paylaşacak. Bunun için buradayız, iyi de yapıyoruz. Ben, rölenin tesisattaki işlevini henüz tam olarak anlayamadığımızı düşünüyorum. Önyargıyı kırmak zor ama başaracağız.

Numaraya göre cevap yazdım:

1) Bağışık Tip röle ile ilgili ben daha önce açıklama yapmıştım. Avrupa'da genel kullanım için A Tipi rölenin yaygınlaşmaya başladığıyla ilgili bir makale okumuştum. Ama röle seçiminde genelleme yapmak o kadar basit değil, çoğu kez farklı konfigürasyonlar yapmak zorundasınız.

2) Bu, ülkemizde başlı başına bir uygulama hatasıdır. Başlığın konusu da budur. Şöyle düşünün; Adam size, evindeki bir prizin sürekli yanması şikayeti ile geliyor ve siz çözüm olarak her seferinde prizi yeniliyorsunuz. Tesisatın Kablosunu kontrol etmiyorsunuz ve bir gün bakıyorsunuz, kablolar ince kesitte çekilmiş. Bu durumda ne yapılması gerekir? Kablo gerekli kesite çıkarılır ve denir ki; bir daha böyle bir sorun olursa haber verin.

Bu konuda anlatılmak istenen şey yukarıdaki örneğe benzer bir durumdur. Zaten başından yanlış olan seçimleri düzeltmeden yapılacak olan müdahaleler, samimiyetten uzak ve kör çözümler olmaktan öteye gidemez. Dolayısıyla "KAKŞ'nin Anma Akımı'nı arttırın" söylemi, daha projenin yapım aşamasında yapılmış olması gereken, fakat yapılmamış olan uygulamaları düzeltmeye yönelik bir açıklamadır. Hatta öyle ki, bunu söyleyebilmeniz için tesisatta bir arıza olmasına bile gerek yoktur.

3) Tecrübeli bir usta gerek gördüğü her türlü ölçümü yapmalı. Bu türden yaklaşım genellikle çözüm olmuyor ve arıza devam ediyor.

4) Sorunun çözümüne giden yolda yapılacak en sağlıklı yaklaşım; ilk önce gözünüzle gördüğünüz engellerin ortadan kaldırılması, arıza devam ediyorsa altta yatan nedenlerin incelenmesi olacaktır. Yoksa ezberden, Topraklama Kaçak Ölçerleri, Harmonik Analizörleri, Yalıtım İzlemeleri çıkarıp evin içine arge kurmak; 10 kişilik ordunun üzerine bütün tugayı göndermeye benzer. Bu yaklaşım, hem servisi vereni hem de müşteriyi yıpratır, pratik olarak sürekliliği mümkün değildir. Temel düzeyde kontrollerin yapılması gerektiğini söylememize gerek yok. Fakat bahsettiğim gibi, görünen sorunlar ortada dururken tesisatta hayalet aramaya kalkmak, mesleki itibarı da zedelemeye varıp, maddi manevi yıpranmadan başka bir yere varmaz.

Öte yandan tesisatta meydana gelebilecek Harmonikler, EMI, RFI benzeri etkiler birçok cihazdan kaynaklanabilir. Tesisattaki Linyelerin mesafeleri ve Boruların doluluk oranları anlık Kapasitif etkiler yaratabilir. Şebeke tarafından gelen anlık Gerilim ve Akım Pikleri, darbeler, anlık değer bozulmaları sizin yapacağınız ölçüm sonuçlarını etkileyebilir. Bunların tek tek tespiti oldukça külfetli bir mesaidir. Doğruluk oranı yüksek ölçümler yapabilen cihazlar çok pahalıdır.

Özetleyecek olursak; hayatın her alanında olduğu gibi bizim mesleğimizde de izlenmesi gereken yol, ilk önce görünen sorunları ortadan kaldırıp, devamında gerekenleri yapmaktır.

ev,ofis veya iş yeri olsun yönetmeliklere uygun tesisat çekilmesi gerekiyor. bunda bi beis yok.

alıcılara uygun kakr seçimi yapılmalı. bu da tamam.

her arızanın kendi özgü varyasyonları olabilir. elektriği gözle değil daha çok etkileriyle takip edebiliyoruz. yoksa kaçak akım rölesi ilk kışını geçirdiği için mi gök gürültüsünden korkuyor ya da sokak lambalarıyla arası mı bozuk bunu bilmek zor. o yüzden ölçme önemli.

- kakr bozuk mu?
- tesisatın izolasyon durumu ne?
- kaçak akım bir veya bir kaç alıcıdan mı kaynaklanıyor?

yukarıdaki üç sorunun cevabı bi kaçak akım penseampermetresi ve linktekine benzer komplike bi test cihazıyla cevaplanabilir:


harmonik ve diğer sebeblere gelinceye kadar öncelikle bunlar aşılmalı. nitekim dünyada yanlız değiliz bunları uygulayan profesyonellerin farkındayız.

kocamanusta' Alıntı:

ev,ofis veya iş yeri olsun yönetmeliklere uygun tesisat çekilmesi gerekiyor. bunda bi beis yok.

alıcılara uygun kakr seçimi yapılmalı. bu da tamam.

her arızanın kendi özgü varyasyonları olabilir. elektriği gözle değil daha çok etkileriyle takip edebiliyoruz. yoksa kaçak akım rölesi ilk kışını geçirdiği için mi gök gürültüsünden korkuyor ya da sokak lambalarıyla arası mı bozuk bunu bilmek zor. o yüzden ölçme önemli.

- kakr bozuk mu?
- tesisatın izolasyon durumu ne?
- kaçak akım bir veya bir kaç alıcıdan mı kaynaklanıyor?

yukarıdaki üç sorunun cevabı bi kaçak akım penseampermetresi ve linktekine benzer komplike bi test cihazıyla cevaplanabilir:


harmonik ve diğer sebeblere gelinceye kadar öncelikle bunlar aşılmalı. nitekim dünyada yanlız değiliz bunları uygulayan profesyonellerin farkındayız.

Genişletmek için tıkla ...

Üstat, cihaz 13000TL civarında. Elektrikçi'nin bu cihazı alacak gücü yok, çoğu 15TL'lik Yan Keski ile çalışıyor.

yigitsdr' Alıntı:

Üstat, cihaz 13000TL civarında. Elektrikçi'nin bu cihazı alacak gücü yok, çoğu 15TL'lik Yan Keski ile çalışıyor.

Genişletmek için tıkla ...

o zaman gerek müşteri gerek teknisyen çile çekecek. saatlerce arıza aranacak, bazen bir kaç gün gidilecek gelinecek, deneme için parçalar değiştirilecek.. masraf, zaman ve prestij kaybı da cabası.

Diğeri de 19000TL, sen de var mı üstadım bu cihazlar?