Arkadaşlar!
Neden basma kalıp, deden kalma yöntemler ile çalışıyoruz?
Klima (ya da her hangi bir soğutma grubu - sistemi) gaz şarjı veya kontrolünü yapmak için;
1-Kalibre edilmiş manometre (Alçak ve yüksek basınç - uygun gaz tipine göre)
2-Yüzey tipi termometre
yeterlidir.
Yapılması gereken;
Gaz şarjı yapılıyor ise ; Öncelikli olarak gaz şarjı yapılacak olan makinenin içinde bulunan gaz tipinin şarj edilebilir olmasıdır. Eğer şarj edilemeyen Örn: R407C gibi bir gaz söz konusu ise şarj yapılamaz.
Konu şarj edilebilir bir gaz ise örn: R22; O zaman neden gaz şarjına ihtiyaç duyulmuş, araştırılmalı. Kaçak söz konusu ise giderilmeli ve Pozitif basınçta değil ise (yani sistemde hiç gaz kalmamış ise) vakum işlemi yapılmalı.
Bu daha önce yazmıştık.
Eğer bu yazıda okuduklarınızı yerine getirdiysenis artık gaz şarjına geçebilirsiniz;
Öncelikle Azeotropik gazlar likit olarak verilmelidir. (Karışımlı) Bunun haricindeki tüm gazlar sisteme gaz halinde verilmelidir. Eğer likit olarak verilmek isteniyorsa LİKİT hattı kullanılmalıdır. Ki bu işlem ayrı bir yazı konusudur. Ama istersen yazarız.
Manometeremizi arkadaşlarımızın dediği gibi mavi hortumdan SUCTION DÖNÜŞ hattına bağlayın (Kalın port). Sarı hortumu tüpe bağlayın. Gaz tüpü vanasını hafif gevşetin ve bir miktar manifold arkasından gaz atarak hortumdaki havayı boşaltın. Klimaya bağlı olan mavi hortuma da aynı işlemi yapın. Sistemi soğutma modunda çalıştırın. Eğer gözetleme camı var ise (Split klimalarda olmaz) camdan likit durumunu gözlemleyin ve gazda kabarcık kalmayana kadar gaz verin. Gaz verdikten sonra ara ara fasılalar halinde kabarcık görüyorsanız sistemi gözlemleyin. Eğer 1 dakikadan daha uzun ise iki fasıla arası, sorununuz yok demektir. Daha kısa oluyor ise bir miktar daha gaz verin. Bu işlemi split klima da bu kadar rahat yapamazsınız. Onun için bundan sonrasını split klimacı arkadaşlar okuyabilir.
Eğer sistemde gazın tam olup olmadığını daha önceki tecrübelerinizden anlayamıyorsanız. O zaman;
Alçak basınç manometresi üzerinde bulunan scala üzerinden çalıştığınız gaz tipine göre evaporasyon sıcaklığını izleyin.
En çok bilinen gaz tipi ile bir örnek: Refco marka manifold ile R22 gazı alçak basıncı 4 bar/g iken evaporasyon sıcaklığı (Yeşil scala) 0 C olarak görünür. Ortam sıcaklığının 24-27 C ye kadar düşmesini bekleyin. (En ideali 27 C %50 Bağıl Nemdir). Split klimanızın kapağını sökebiliyor iseniz sökün. Sökemezseniz, iç üniteye en yakın yerden izolasyonu hafif kesip, yüzey termometresini değdirebileceğiniz bir alan oluşturun. Burası ne kadar iç üniteye yakınsa ölçüm o kadar sağlıklıdır. Burada ölçtüğünüz sıcaklığı not edin. Sıcaklık ölçerken termometrenin iyi temas etmesini sağlayın. Ölçüm sonucunuz ile yapılması gerek hesap şöyledir;
Evaporasyon sıcaklığı: (Örnekte verdiğimiz) 0 C
Suction (Dönüş) sıcaklığı: (Örnek olarak) 11 C
Suction - Evap.Sıc= Superheat
11-0=11 K
Bu işlemde süper heat değeri AŞIRI KIZDIRMA bulunmuş oldu. Eğer bu değe 5-15 K arası ise gaz şarjınız ideal demektir. Bu değeri 10K seviyelerine gaz vererek ya da atarak sağlamanız iyi bir iş çıkarmanız demektir.
Gaz verirken alçak basınç şu olmalı, yüksek basınç şu olmalı, kompresör akımı şu olmalı demek çok yanlıştır.
O anki atmosfer ve ortam sıcaklığına göre bunlar değişkendir. Bir split klima cihazı (non inverter) ilk çalıştığında ortamın 30C atmosferin 35 C olması ile, aynı ortam sıcaklığında Atmosfer sıcaklığının 30C olması tüm sistemi zincirleme etkiler. Kompresör emiş basıncı ile basma basıncı arasında fark ne kadar azalır ise akım o kadar düşer. Bu da kompresörün veriminin (ya da bilinen adı ile C.O.P'sinin artması anlamına gelir.
Isı transferinde en önemli konu sistem stabilitesidir. Stabil olmayan bir sistem verimsizdir. Verimsiz olan her sistem ülke ve kendi cebinizdeki ekonomiye balta demektir. Gazı eksik olan bir sistem yeteri kadar ısı transfer edemez ama stabil çalışma akımına yakın bir akım çeker. Transfer/Güç dengesi bozulur ve cebinize zarar verir. Aşırı gaz şarjı sistemdeki dengeyi allak bullak eder ve bazı sistemlerde (Endüstriyel tip soğutma gruplarında özellikle) likit dönüşü denen hadiseye neden olur ve makanik hasar doğurur.
Yani anlattığımız ve yapmaya kalkıştığınız iş o kadar da basit değil. Ama zor da değil.
Hepinize kolay gelsin, sağlıcakla....