SerkaN
Üye
- Katılım
- 2 Mar 2006
- Mesajlar
- 195
- Puanları
- 6
- Yaş
- 41
KOMPANZASYONUN İNECELENMESİ
Reaktif Güç Kompanzasyonunun Önemi
Şebekeye bağlı alıcı eğer bir motor, bir transformatör, bir floresan lamba ise bunlar manyetik alanlarının temini için bağlı oldukları şebekeden bir reaktif akım çekerler. İş yapmayan, motorlarda manyetik alan elde etmeye yarayan reaktif akım, havai hatlarda, trafo, şalterler ve kablolarda gereksiz kayıplar meydana getirmektedir.
Bu kayıplar yok edilirse, trafo daha fazla besleyecek kapasiteye sahip olacak, devre açıcı ve kapayıcı şalterler , lüzumsuz büyük seçilmeyecek, tesiste kullanılan kablo kesiti küçülmeyecektir. Bunun sonunda az yatırımla fabrika veya atelyeye enerji verme imkanı elde edilecektir. Elektrik işletmesi tarafından uygulanan tarifeler yönünden de, her dönem daha az elektrik enerjisi ödemesi yapılacaktır.
Görüldüğü gibi daha ilk bakışta reaktif akımın santralden alıcıya kadar taşınması büyük ekonomik kayıp olarak görülmektedir. İşte bu reaktif enerjinin santral yerine, motora en yakın yerden kondansatör tesisleri veya aşırı uyartımlı senkron motorlar ile azaltılması ve böylece tesisin aynı işi daha az akımla karşılaması mümkündür.Tesiste harcanan reaktif enerjinin azaltılmasına kompanzasyon denir.
KOMPANZASYON ÇEŞİTLERİ
1.Tektek Kompanzasyon :
Tektek kompanzasyonda kondansatörler doğrudan yük çıkışlarına bağlanırlar. Ortak bir anahtarlama cihazı ile kondansatörler yükle birlikte devreye alınıp çıkartırlar.
Kondansatör gücü doğru bir şekilde yüke göre seçilmelidir. Bu kompanzasyon aynı zamanda en etkin ve en güvenilir olanıdır. Çünkü bir kondansatörün bozulması halinde meydana gelen arıza arızalı bölümü devre dışı bırakır. Bu sistem diğer sistemlerin en pahalısıdır. Sabit güçlü küçük işletmelerde kullanılması ucuzdur.
2. Grup Kompanzasyon :
Bu tür kompanzasyonda bir kontaktör veya devre kesici ile grup olarak anahtarlanan birden fazla motorun veya floresan lambanın kompanzasyonu yapılır. Bu işlemde her grup bir alıcı gibi değerlendirilir.
2. Merkezi Kompanzasyon :
Tabloya bağlı çok sayıda motor ve indüktif yük çeken alıcı bulunuyorsa ve bunlar belli belirsiz zamanlarda devreye girip çıkıyorlarsa çekilen yük durumuna göre ayrlı bir kompanzasyon yapılabilir. Böylece bir kompanzasyon elle kumandalı ve otomatik çalışma durumlu olur. Projelendirilmesi ve hesaplandırılmaları kolaydır. Mevcut tesislere bağlanması problemsiz olup çok kısa sürede montajı mümkündür. Kullanılan Elektronik regülatörlerin hassasiyet sınırı ve çalışacağı indüktif–kapasitif bölgenin potansiyometrelerle ayarlanabilmeleri sonucu uygun bir kompanzasyon tesisinin kolayca işletmeye girmesi sağlanır. Bir tesisin hangi çeşit kompanzasyonla donatılması gerektiği işyerinin muhtelif zamanlarda almış olduğu yükleme eğrileriyle belirlenmelidir. Merkezi kompanzasyonda şebekeye paralel olarak bağlanacak olan kondansatörler 3-5-7 veya 2-4-6-8 gruba bölünmektedir. Bu gruğlar elektronik kompanzasyon röleleri ile devreye sokup çıkarılır.
Reaktif Güç Kompanzasyonunun Önemi
Şebekeye bağlı alıcı eğer bir motor, bir transformatör, bir floresan lamba ise bunlar manyetik alanlarının temini için bağlı oldukları şebekeden bir reaktif akım çekerler. İş yapmayan, motorlarda manyetik alan elde etmeye yarayan reaktif akım, havai hatlarda, trafo, şalterler ve kablolarda gereksiz kayıplar meydana getirmektedir.
Bu kayıplar yok edilirse, trafo daha fazla besleyecek kapasiteye sahip olacak, devre açıcı ve kapayıcı şalterler , lüzumsuz büyük seçilmeyecek, tesiste kullanılan kablo kesiti küçülmeyecektir. Bunun sonunda az yatırımla fabrika veya atelyeye enerji verme imkanı elde edilecektir. Elektrik işletmesi tarafından uygulanan tarifeler yönünden de, her dönem daha az elektrik enerjisi ödemesi yapılacaktır.
Görüldüğü gibi daha ilk bakışta reaktif akımın santralden alıcıya kadar taşınması büyük ekonomik kayıp olarak görülmektedir. İşte bu reaktif enerjinin santral yerine, motora en yakın yerden kondansatör tesisleri veya aşırı uyartımlı senkron motorlar ile azaltılması ve böylece tesisin aynı işi daha az akımla karşılaması mümkündür.Tesiste harcanan reaktif enerjinin azaltılmasına kompanzasyon denir.
KOMPANZASYON ÇEŞİTLERİ
1.Tektek Kompanzasyon :
Tektek kompanzasyonda kondansatörler doğrudan yük çıkışlarına bağlanırlar. Ortak bir anahtarlama cihazı ile kondansatörler yükle birlikte devreye alınıp çıkartırlar.
Kondansatör gücü doğru bir şekilde yüke göre seçilmelidir. Bu kompanzasyon aynı zamanda en etkin ve en güvenilir olanıdır. Çünkü bir kondansatörün bozulması halinde meydana gelen arıza arızalı bölümü devre dışı bırakır. Bu sistem diğer sistemlerin en pahalısıdır. Sabit güçlü küçük işletmelerde kullanılması ucuzdur.
2. Grup Kompanzasyon :
Bu tür kompanzasyonda bir kontaktör veya devre kesici ile grup olarak anahtarlanan birden fazla motorun veya floresan lambanın kompanzasyonu yapılır. Bu işlemde her grup bir alıcı gibi değerlendirilir.
2. Merkezi Kompanzasyon :
Tabloya bağlı çok sayıda motor ve indüktif yük çeken alıcı bulunuyorsa ve bunlar belli belirsiz zamanlarda devreye girip çıkıyorlarsa çekilen yük durumuna göre ayrlı bir kompanzasyon yapılabilir. Böylece bir kompanzasyon elle kumandalı ve otomatik çalışma durumlu olur. Projelendirilmesi ve hesaplandırılmaları kolaydır. Mevcut tesislere bağlanması problemsiz olup çok kısa sürede montajı mümkündür. Kullanılan Elektronik regülatörlerin hassasiyet sınırı ve çalışacağı indüktif–kapasitif bölgenin potansiyometrelerle ayarlanabilmeleri sonucu uygun bir kompanzasyon tesisinin kolayca işletmeye girmesi sağlanır. Bir tesisin hangi çeşit kompanzasyonla donatılması gerektiği işyerinin muhtelif zamanlarda almış olduğu yükleme eğrileriyle belirlenmelidir. Merkezi kompanzasyonda şebekeye paralel olarak bağlanacak olan kondansatörler 3-5-7 veya 2-4-6-8 gruba bölünmektedir. Bu gruğlar elektronik kompanzasyon röleleri ile devreye sokup çıkarılır.
