Metal Tesviyesi - Raspalama - Scraping

Yusuf&CNC

Usta Üye
Katılım
14 Ağu 2015
Mesajlar
1,554
Puanları
181
Konum
İstanbul
Metal tesviyesi, İngilizcesi "scraping" olarak geçen keski benzeri aletlerle yüzeyin tesviye edilmesi, düzeltilmesi işlemi. Bana ilginç gelen yanı çok yüksek bir hassasiyette yüzey düzgünlüğünün sağlanabilmesi. Yüzeyin 0.0001" (0.0025mm) hata payına yaklaşan bir oranda düzeltilebildiği iddia ediliyor. Yine iddia, taşlamadan bile daha iyi bir yüzey elde edilebildiği yönünde. Özellikle döküm malzemede daha çok kullanılıyor

Keski benzeri el aletleri veya makine ile yapılabiliyor. Makineler iri bir elektrikli matkap görünümünde olsa da yurtdışı fiyatı 2000-3000$ civarı, Biax genelde tercih edilen marka. Amatörler için ulaşılması olası değil. Satılan el aletleri de yine yurt dışında 100$ civarında. Ahşap sap, çelik gövde, istenilen şekil verilmiş karbür uçlar ile yapılabilir ama gerekli sert lehim için de yüksek sıcaklık dereceleri gerekiyor. Deneyim gerektiren, zaman alan, sabır isteyen ve yorucu bir iş. Defalarca yüzeyin mastar kullanılarak boyanması, gözleme dayalı olarak hatalı bölgelerin düzeltilmesi gerekiyor. Kullanılan yüzey boyası tuğla, kömür tozu gibi malzemenin yağla karıştılması ile de elde edilebiliyor. Hataların belirginleşmesi için iki ayrı renk boya kullanılıyor. İş parçası, hafifçe düzgün yüzeye sürtüldüğünde, parçanın yüksek kısımları boyanmış oluyor. Sonuca ulaşıldığı ise belirli bir alanda çok sayıda küçük boyalı ve boyasız (veya ikincil renkli) alan dağılımı ile anlaşılmış oluyor. Yapan kişinin ustalığı da önemli, videyo örneklerinde tesviye işlemi tekrar sayıları açısından önemli farklar olduğu görülebiliyor. Örneğin ikinci videyoda tekrar sayısı 6, 40-50'ye varan tekrar örnekleri de var.

İşin özünde hassas yüzey elde edilmesi olduğu için yapılan ölçümlerinde hassas olması gerekiyor. Hassas ölçüm çoğu zaman yüksek maliyetle eşdeğer. Düzgün referans kaynağı olması gerekiyor. Küçük parçalar için Uzakdoğu malı küçük granit tablaların (pleyt) fiyatı çok yüksek değil. Büyük ve şekilsiz parçalar için ise granit, döküm veya çelik mastarlar (+salgı komparatörü vb.) gerekiyor, hassasiyetine de bağlı yüksek fiyatlı ürünler. Çelik ve döküm mastarların yüzey hataları yine tesviye yöntemi ile düzeltilebiliyor.

Makinelerimizin metal kısımlarının düzeltilmesi de dahil bir çok alanda kullanılabilir. Örneğin eski ve aşınmış-dalgalı yüzeylere sahip bir freze veya torna hassas olarak düzeltilerek kullanılabilir.

Birkaç örnek videyo;





Metal tesviyesi için sert karbür uçlar gerekiyor. Bıçağın uç kısmı dairesel, dik yönde farklı açılarda veya düz olabiliyor. Genelde karbür bıçaklar 25mm genişliğinde, ilerleyen aşamalarda daha dar uçlar da kullanılabiliyor.

Tesviye aletinin yapımına ait örnekler;


 
Son düzenleme:
Meslek liselerinde Metalle ilgili bölümlerde ders içeriklerinde öğretilen işlemdir kendisi.

Tabi her meslek gibi sonunda makineleşmeye yenik düştü.İstanbul-Ankara gibi memleketler hariç başka yerde bu işlemi yapacak usta bulunabilir mi muamma?
 
Marangozların raspa kullanım tekniği metal raspasından (scraping) epeyce farklı.

Kalip işlerinde de kullanılması gerektiğini düşünüyorum.

Meslek liselerinde Metalle ilgili bölümlerde ders içeriklerinde öğretilen işlemdir kendisi.

Adı raspalama olarak mı geçiyor?
 
Son düzenleme:
Marangozların raspa kullanım şekli ve amacı metal raspasından (scraping) epeyce farklı.



Adı raspalama olarak mı geçiyor?
Tesviye adı.

Esas aklımdaki videoyu bulamadım ama açıklamanız üzerinden gittim, dalgalı yüzeyi düzleştirmek.
 
Bu bildiğimiz eski usül eğe ile yapılan tesviye işlemi gibi. Küçümsemek gibi olmasında en basiti tarama kafalar gibi yüzeyi tek seferde tarayamadığınız için her nokta nasıl aynı olabilecekki ? Nasıl 0,0001 hassasiyet yakalanacak. Hadi oldu diyelim öyle yapmaya ömür mü yeter. Günümüz cnc tezgahları bu hassasiyetlere fazlasıyla ulaşıyor zaten.
 

Hassasiyet kendi görüşüm değil. Konu ilginç geldiği için verdiğim örneklerin dışında da çok sayıda videyo izledim. Router, freze gibi CNC'lerle bu yüzey işçiliğinin elde edilmesi zor görünüyor. Hatta tesviyenin karşılaştırılması taşlama CNC makineler ile yapılıyor. Taşın da belirli bir yüzey kalitesi olması, malzemeyi işlerken dengesiz aşınması, az da olsa açısal sapmalar nedeni ile tesviye kadar iyi sonuç vermediği iddia ediliyor. Ben sizin gibi bu sanayinin içinde değilim, videyolardan öğrendiğim için iddia etmiyorum ancak bu yorumları yapanlardan bazıları gerçekten bilgili, deneyimli ve aktardıkları değerli bilgiler nedeni ile büyük saygınlık kazanmış, çok sayıda takipçisi olan ustalar.

El tesviyesine amatörler ulaşabilir, deneyim kazanarak iyi işler çıkarabilirler. Maliyeti nedeni ile kaliteli CNC'lere ulaşamayabilirler. Diğer bir konu ise çok büyük, ağır ve şekilsiz, yerinden kımıldatmanın bile zor olduğu makineler. 3-4 metrelik tornanın kızaklarının tesviye edildiği örnekleri de gördüm (ölçüm zorlukları, büyük mastar gereksinimi olsa da).
 
Son düzenleme:
Bu siteyi kullanmak için çerezler gereklidir. Siteyi kullanmaya devam etmek için onları kabul etmelisiniz. Daha fazla bilgi edin…