eemtoygar
Üye
- Katılım
- 12 Kas 2008
- Mesajlar
- 40
- Puanları
- 1
- Yaş
- 38
Öncelikle şunu bilmemiz gerekir... Bir motor neden yıldız yada neden üçgen çalıştırılır ? Motorların üretimi sırasında kullanılan güç değerleri o motorların mekanik olarak yüklenebileceği nominal güç değeridir. Elektriksel gücü ise Kayıplar, sürtünme vs. sebeplerden dolayı verim %100 olmamakla beraber yakın bir değer olmaktadır. Motorun üzerinde yazan Yıldız-Üçgen / 400-230 V değerleri o motorun klemens uçlarına verilebilecek max gerilimi göstermektedir. Anlamı ise Yıldız-400 V demek o motorun klemens uçlarına verilebilecek max gerilimdir. Çünkü Yıldız bağlamada motorun klemens uçlarına 400 V bağlandığı zaman sargılarına 230 V düşmektedir. Üçgen-230 V anlamı ise motorun klemens uçlarına faz faz gerilimi olarak 230 V bağlanması gerektiğidir. Bizim ülkemizde faz faz gerilimi 400 V olduğundan dolayı yukarıda bahsettiğim tipteki motorlar yalnızca yıldız olarak bağlanabilir ve anlamı sargılara yalnızca 230 V gerilim verilebileceğidir. Yıldız-Üçgen olarak çalıştırmak istedğimiz motorların etiketlerinde Yıldız-Üçgen / 660-400 V olması gerekmektedir. Bunun anlamı ise motor sargıları max 400 V gerilime dayanıklıdır.
Peki neden Yıldız-Üçgen motorlarda 400V max gerilim uygulanabilir diyoruz ? Bunun anlamı ise motor üretimi sırasında sargılarının max dayanabileceği ve termik açıdan nominal değerde çalışabilecek bir akımı bulunmaktadır. Motorun fiziksel olarak büyüklüğüne ve stator arasında sarılabilecek max sargı değere göre motorlar güç değerini almaktadır. bunun anlamı ise V gerilimde bu motor max I akımına dayanır ve bu yüzdende bu motorun gücü kayıplar vs. den dolayı P=1.73 X V X I X CosQ olur.
Örnek olarak 22 KW 'lık 1500 d/d Yıldız-Üçgen / 660-400 etiket değerinde bir motoru ele alalım.
Bu motor ülkemizdeki gerilim değerine göre Yıldız-Üçgen olarak çalıştırılabilir anlamına gelmektedir. Yıldız-Üçgen çalıştırmaktaki sebep ise motorun ilk kalkınma anındaki 5 - 8 kat demeraj akımını düşürerek şebekede oluşan gerilim düşümünü azaltmak ve motorun sargılarından geçen demeraj akımını sınırlandırarak motorun ömrünü uzatmaktır.
22 KW motor ilk olarak Yıldız olarak kaldırıldığında aslında 22/3 = 7.5 KW bir motor gibi davranmaktadır. Bunun anlamı ise Yıldız olarak kaldırıldığında şebekeden 67.5 - 108 A gibi bir akım çekeceğidir. Üçgen olarak kaldırılsaydı eğer bu motor 198 - 316.8 A arasında bir akım çekecekti ve şebekede gerilim düşüne sebep olacaktı. Ayrıca nominal akımından daha fazla bir akım çektiğinden dolayı termik açıdan ısınacak ve sargılara az da olsa zarar verecektir. Fakat bu motoru sürekli olarak yıldızda çalıştırmak motoru bahsettiğimiz gibi 7.5 KW'lık bir motor gibi kullanmak anlamına gelir ve gerekli olan mekanik gücü sürekli olarak karşılayamayabilir.
O zaman ne yapmamız gerekir ? Motor 1500 d/d devire ulaştığı zaman motora Üçgen olarak devam ettirerek motorun gerçek nominal gücünde çalıştırılması sağlanacktır.
Şöyle bir soru akla gelebilir ? Bu anlattığımız durumda akımlar nasıl değişir ?
Şebekeden nominal güçte çekilebilcek akıma Ihat akımı diye adlandırlaım. Nominal güçte çekilen sargı akımına ise Ifaz akımı diyelim. Yıldız çalışmadan nominal devire ve güce ulaştığımız zaman Ihat = Ifaz / 1.73 olmaktadır ve gerilim Vhat = Vfaz X 1.73 olmaktadır. Nominal devirden sonra ise üçgene geçtiğimiz zaman Ihat = 1.73 X Ifaz ve gerilim Vhat = Vfaz olmaktadır. Burdan ;
Pyıldız = 1.73 X Ihat X Vhat X CosQ = 1.73 X Ifaz / 1.73 X Vhat X CosQ
= Ifaz X Vhat X CosQ
Püçgen = 1.73 X Ihat X Vhat X CosQ = 1.73 X Ifaz X 1.73 X Vhat X CosQ
= 3 X Ifaz X Vfaz X CosQ
Püçgen / Pyıldız = 3 çıkmaktadır ve görüldüğü gibi üçgen çalıştırmada yüklenilebilecek motor gücü yıldıza göre 3 kattır.
Motor neden yıldız neden üçgen çalıştırılır sorusuna umarım kendimce cevap verebilmişimdir.
Ayrıca CosQ olarak yazdığımız bir değer vadır ondan bahsetmeyi unuttuk. Bu değer ise motorun üretim sırasındaki deneyler ve hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan motorun nominal değerinde çalışırken şebekeden çekeceği aktif gücü gösterir. Motorlar endüktif yükler olduğu için hat gerilimi ve hat akımı arasında faz farkı bulunmaktadır. Yazdığımız bu CosQ değeri bu faz farkının ne kadar olacağına trigonometrik açıdan gösteren bir değeri ifade eder gerçek anlamı ise Q değeri kadar gerilim ve akım arasında faz açısı bulunaktadır.
CosQ = 0.8 olan bir motoru ele alırsak bu motorun nominal çalışmasında çekilecek akım ve gerilim arasında Q= 35 derecelik bir faz farkı olacağını gösterir ve Enerji tüketimi ve bedeli açısında istenmeyen bir durumdur. Bundan sonrası kompanzasyonla ilgili devam ettiği için bu bilgileri burda vermek uygun oöayacaktır.
Peki neden Yıldız-Üçgen motorlarda 400V max gerilim uygulanabilir diyoruz ? Bunun anlamı ise motor üretimi sırasında sargılarının max dayanabileceği ve termik açıdan nominal değerde çalışabilecek bir akımı bulunmaktadır. Motorun fiziksel olarak büyüklüğüne ve stator arasında sarılabilecek max sargı değere göre motorlar güç değerini almaktadır. bunun anlamı ise V gerilimde bu motor max I akımına dayanır ve bu yüzdende bu motorun gücü kayıplar vs. den dolayı P=1.73 X V X I X CosQ olur.
Örnek olarak 22 KW 'lık 1500 d/d Yıldız-Üçgen / 660-400 etiket değerinde bir motoru ele alalım.
Bu motor ülkemizdeki gerilim değerine göre Yıldız-Üçgen olarak çalıştırılabilir anlamına gelmektedir. Yıldız-Üçgen çalıştırmaktaki sebep ise motorun ilk kalkınma anındaki 5 - 8 kat demeraj akımını düşürerek şebekede oluşan gerilim düşümünü azaltmak ve motorun sargılarından geçen demeraj akımını sınırlandırarak motorun ömrünü uzatmaktır.
22 KW motor ilk olarak Yıldız olarak kaldırıldığında aslında 22/3 = 7.5 KW bir motor gibi davranmaktadır. Bunun anlamı ise Yıldız olarak kaldırıldığında şebekeden 67.5 - 108 A gibi bir akım çekeceğidir. Üçgen olarak kaldırılsaydı eğer bu motor 198 - 316.8 A arasında bir akım çekecekti ve şebekede gerilim düşüne sebep olacaktı. Ayrıca nominal akımından daha fazla bir akım çektiğinden dolayı termik açıdan ısınacak ve sargılara az da olsa zarar verecektir. Fakat bu motoru sürekli olarak yıldızda çalıştırmak motoru bahsettiğimiz gibi 7.5 KW'lık bir motor gibi kullanmak anlamına gelir ve gerekli olan mekanik gücü sürekli olarak karşılayamayabilir.
O zaman ne yapmamız gerekir ? Motor 1500 d/d devire ulaştığı zaman motora Üçgen olarak devam ettirerek motorun gerçek nominal gücünde çalıştırılması sağlanacktır.
Şöyle bir soru akla gelebilir ? Bu anlattığımız durumda akımlar nasıl değişir ?
Şebekeden nominal güçte çekilebilcek akıma Ihat akımı diye adlandırlaım. Nominal güçte çekilen sargı akımına ise Ifaz akımı diyelim. Yıldız çalışmadan nominal devire ve güce ulaştığımız zaman Ihat = Ifaz / 1.73 olmaktadır ve gerilim Vhat = Vfaz X 1.73 olmaktadır. Nominal devirden sonra ise üçgene geçtiğimiz zaman Ihat = 1.73 X Ifaz ve gerilim Vhat = Vfaz olmaktadır. Burdan ;
Pyıldız = 1.73 X Ihat X Vhat X CosQ = 1.73 X Ifaz / 1.73 X Vhat X CosQ
= Ifaz X Vhat X CosQ
Püçgen = 1.73 X Ihat X Vhat X CosQ = 1.73 X Ifaz X 1.73 X Vhat X CosQ
= 3 X Ifaz X Vfaz X CosQ
Püçgen / Pyıldız = 3 çıkmaktadır ve görüldüğü gibi üçgen çalıştırmada yüklenilebilecek motor gücü yıldıza göre 3 kattır.
Motor neden yıldız neden üçgen çalıştırılır sorusuna umarım kendimce cevap verebilmişimdir.
Ayrıca CosQ olarak yazdığımız bir değer vadır ondan bahsetmeyi unuttuk. Bu değer ise motorun üretim sırasındaki deneyler ve hesaplamalar sonucunda ortaya çıkan motorun nominal değerinde çalışırken şebekeden çekeceği aktif gücü gösterir. Motorlar endüktif yükler olduğu için hat gerilimi ve hat akımı arasında faz farkı bulunmaktadır. Yazdığımız bu CosQ değeri bu faz farkının ne kadar olacağına trigonometrik açıdan gösteren bir değeri ifade eder gerçek anlamı ise Q değeri kadar gerilim ve akım arasında faz açısı bulunaktadır.
CosQ = 0.8 olan bir motoru ele alırsak bu motorun nominal çalışmasında çekilecek akım ve gerilim arasında Q= 35 derecelik bir faz farkı olacağını gösterir ve Enerji tüketimi ve bedeli açısında istenmeyen bir durumdur. Bundan sonrası kompanzasyonla ilgili devam ettiği için bu bilgileri burda vermek uygun oöayacaktır.
Moderatör tarafında düzenlendi:
