Sayın alagöz, bildiklerimi paylaşayım:
Fazlar için,
Kırmızı çerçeveli yerden rölenin gecikmeli açma akımı ayarı yapılır. ( I> )
Yeşil çerçeveli yerden rölenin ani açma akımı ayarı yapılır. ( I>> )
Kırmızı kesik çerçeveli yerden rölenin gecikmeli açmayı ne kadar süre sonra yapacağı ayarlanır. ( xt )
Mavi çerçeveli yerden akım-zaman karakteristiği (normal zamanlı, ters zamanlı...) ve ani açmanın çalışıp çalışmayacağı ayarlanır. ( MODE )
Bunlar faz arızaları için ayar yapılan yerler.
Mor çerçeveli yerlerden de aynı bunlar gibi TOPRAK kısadevresi ayarları yapılır.
Bu ayarları hassas olarak yapmak için blacktooth'un da dediği gibi bazı bilgiler gerekiyor.
Temel seviye başlangıç için, OG akım trafosu dönüştürme oranını bilmemiz gerekiyor, yüklerin çektiği akımı bilmemiz gerekiyor.
Örnekle anlatayım:
Akım Trafosu 100/5 olsun. Dödüştürme oranı 20.
Rölenin gecikmeli açma akımı değerini 100A'e ayarlamak için, rölenin teb (dip-switc) ayarını 5 yapmamız gerekiyor (dönüştürme oranı) x (switc toplamı+1). (Kırmızı çerçeveli yerden)
Bunun için 5 numaralı switc'i sağ tarafa getirerek on konumuna alırız. Bütün switc'ler off konumundayken (sol tarafta) set akımı fazlar için 1 dir. Biz yaptığımız ayarı bu 1 değerinin üzerine ekleriz:
1+4=5 5x20=100A
Röle bu 100A'i görünce kaç saniye sonra açacak? Onu da kırmızı kesik çerçeveli yerden yapıyoruz. Zaman katsayısını 0,5 saniyeye ayarlamak için 1 ve 4 numaralı switc!i on konumuna (sağatarafa alırız): 0,1+0,4=0,5 saniye. Röle 100 A değerini görünce saymaya başlar. Akımda azalma olmazsa 0,5 saniye sonra kesiciye açma gönderir. (Bütün switc'leri off yaptığımızda zaman 0,05 saniye olur. Fakat switc'lerden bir veya birkaçı on yapılınca bu 0,05 saniyelik süre toplama eklenmez akımdaki gibi)
Bu ayarlar gecikmeli açma ayarlarıydı.
Ani açma ayarını da yeşil çerçeveli yerden yapıyoruz. Bunu 4 katına (400A) ayarlamak istersek eğer, yalnızca 2 numaralı switc'i ON yaparız. Çünkü bütün switc'ler OF iken Röle ani açma değerini 2 katı olarak kabul ediyor: 2+2=4
Tabi ki bu ani açma ayarının devrede olması için MODE dip-switc ayarının ON olması gerekli. OF olduğunda ani röle açma yapmaz:
Bu MODE dip-switc'teki 2 3 4 numaralı switc'lerle, rölenin hangi akım-zaman karakteristiği eğrisine uyacağı ayarlanır. Daha hassas ayarlar için bu eğrilerden yararlanırlar Tedaş'da, Teiaş'da röle ayarı yapan mühendisler.
2 3 4 of iken normal invers.
2 3 of 4 on iken very invers.
...
...
Faz ayarlarının yaklaşık beşte biri olarakda toprak ayarları yapılır (Görecelidir.)
Aynı faz ayarlarının yolu takip edilir. Fakat röle üzerindeki switc'lerin değerleri farklıdır. Bunlara dikkat edilmelidir.
Bu anlattıklarım olayların en basit ayarlarıdır. Hat üzerinde birden fazla koruma rölesi var ise bunların ayarları önceden planlanıp, sonra sıradan yapılarak gidilmelidir. Hat sonundaki basit bir faz-toprak kısadevresi (Kuş çarpması) sebebiyle taa hatbaşındaki rölenin devreyi açarak koskoca organize sanayi bölgesinin elektriğinin kesilmesi bile sözkonusu olabilir! Sadece arızalı fiderin enerjisinin kestirilmesi en istenileni ve doğru olanıdır.
Hatalarım vardır mutlaka. İşini iyi bilenlerin uyarılarını bekliyorum. Ki hepimiz faydalanalım bu paylaşımdan...
Entes CKR93T Sekonder Koruma Rölesi Kullanım Kılavuzu Ektedir: