Tek kutuplu mu... Üç kutuplu mu..?

[Teknikadam_41]

Selamlar,

Galiba elektronik mühendisi olduğum için bazen bu elektrik konularında daralıyorum. Açıkçası kompanzasyon sistemleri de öğrenmem gereken bişey, örneğin Zeum yazmış "kullandığın röle tek fazlı ise ve rölenin beslendiği akım trafosu atan sigorta nedeniyle o grubu göremeyeceğinden arkasındaki grubu alacaktır".. bu tam olarak anlamadığım bi cümle, herkes bayıldığına göre gayet anlamlı ama bir cümle olduğu muhakkak.çizim olsa belki daha kolay anlayabilirdim.. Fakat herkese teşekkürler, Türkiye'nin e-üniversitesi olma yolunda ilerliyoruz, emeği geçen tüm arkadaşlara minnettarım kendi adıma..

Sn zeum'un anlatmak istediği olay şu sn enrico; Tek fazdan akım bilgisi alan bir reaktif güç kontrol rölemiz var rölemizin bağlı olduğu akım trafosuda R fazında olduğunu kabul edelim. Kondansatör gruplarımızda üç faz üçgen bağlı ve her faza ait monofaze sigortası olduğunu kabul edelim. Kondansatörün R fazına ait monofaze sigorta attı ne olacak R fazına verilmesi gereken kapasitif güç azalacak.Rölemde R fazındaki akım trafosundan bilgi alıyor değerlendirmeyi yapacak diğer kondansatör grubunu devreye alacak bu arada S ve T fazına haliyle aşırı kapasitif güç verilmiş olacak.R fazını kompanze edeyim derken S ve T fazını kapasitife sokmuş olacaksın.Kaş yapayım derken göz çıkartmış olacaksın

 

[Teknikadam_41]

Birde merak ettiğim bir konuyu sormak istiyorum, farz edelim yanlış hesaplamadan dolayı aşırı kompanzasyona sahip bir sistemim var. Malum motorlar ve fluorescant lambalar vb. için gerken reaktif enerjiyi aslında şebekeden çekiyordum. Dolayısıyla adamlar bunu ürettiklerinden dolayı ben de ceza olarak bunun parasını kendilerine ay sonunda takdim ediyorum. Tümyazdıklarım faraza şeyler, sadece beyin fırtınası.. Eğer aşırı kompanzasyonlu bir sistemim varsa, ben istediğimden daha fazla reaktif enerjiyi kapasitörlerimi kullanarak üretiyorum anlamına gelmez mi? Niye bu bir problem oluyor açıkçası anlamadım.

Şimdiden teşekkürler

Sn enrico* Öncelikle kompnazsyon neden yapılır? Temel mantığı nedir? bu sorulara kısaca cevap vereyim sorunuzun cevabı zaten meydana çıkacaktır.*
Sargılı makinalar şebekeden aktif+endüktif reaktif güç çekerler vektör diyagramında göstermiş olduğum QL vektörü. Endüktif reaktif güç arttıkça S1 görünür gücü artar S1=UxI1* dolayısıyla şebekeden çekilen akım artar. Şebekeden çekilen endüktif yükü azaltmak için şebekeye buna ters vektör olan kapasitif reaktif güç QC vektörü (Kondansatör) devreye alınmalıdır. Kompanzasyon sonrası toplam endüktif reaktif güç QT=QL-QC olacak. Şebekeden çekilen görünür güç S2 ve akım I2 vektörel gösterimdeki gibi azalacaktır. Kompanzasyonda asıl amaç şebekeden çekilen akımı azaltmaktır her bir abonedeki fazla endüktif reaktif yükten dolayı çekilen akımın toplamını hesap edersek şebekeye ne kadar gereksiz yüklenme olacağını rahatlıkla hayal edebiliriz. Aşırı kompanzasyon durumunda şebekeden çekilen S görünür güç aşağı doğru kapasitif yönde artacak dolayısıyla şebekeden çekilen akımda artacaktır. Yoksa belirttiğiniz gibi benden 1 liranın hesabını soruyorsun sana 5 lira veriyorum yine kabahatli ben oluyorum mantığı teknikten uzak düz bir mantıkdır.*

 

[zeum]

Sn.Teknikadam_41 konuya gerekli teknik açıklamayı getirmiş.Teşekkür ederim.

Enrico arkadaşımızın kafasında şöyle bir soru belirmiş.Ben teçhizatımı fazladan kullanarak kapasitif enerji veriyorum şebekeye,bunun için benden neden ek bir para talep ediliyor diye.

Tedaş'ın reaktif enerji ile ilgili tarifesinde ''çekilen aktif enerjinin %33'üne kadar İnd. reaktif enerji çeken ve %20'si kadar kapasitif enerji çeken abonelerden reaktif enerji bedeli alınmaz'' diye madde vardır..

Bu maddede İnd.yükler için %33 sınır getiriliyor iken Kap.yükler için sınır %20 olmasının nedeni,Tedaş şebekesinin ve bu şebekelerden beslenen abonelerin ,şebekenin kapasitif yüklenmelerden dolayı
daha fazla olumsuzluk göreceği içindir..Bu nedenle bu sınır dar tutulmuştur. Saygılar..

 

[Enrico]

Sn Teknikadam, Sn Zeum;

Öncelikle yanıtlarınız için teşekkür ederim. Diğer forumlarda da yazdıklarınızı okumaktan büyük keyif alıyorum ve doğru bilgiyi doğru insanlardan alabilmek te ayrı bir güzellik. Bunun için tekrar teşekkür ederim..

Bu kompanzasyon konusunda bir sorum daha olacak, ekteki dosyalarda bulabilirsiniz, belki saçmadır, fakat aklıma takılan kısımlar bunlar olduğu için sormak zorundaydım.

Şimdiden teşekkürler..

 

[Teknikadam_41]

Sn enrico ilginiz ve övgü dolu sözleriniz için teşekkürederim.
*Akım ile gerilim arasında faz farkının olmadığı durum saf omik yük(aktif güç) durum için geçerlidir.Sadece Saf omik yükle besleme tamamen teorik bir bilgidir uygulamada olmaz.
*Jeneratörde beslenen bir sistemde trafo sargılarının endüktif yükünü hesaba katamazsınız. Trafo-jeneratör transfer şalter sistemi vardır. Şebeke yoksa trafo çıkışındaki kesici açar.1 ve 2 numarada çizmiş olduğunuz ardışık gösterim yanlıştır.
*Akım ile gerilim açısındaki açıyı arttıran endüktif (ve kapasitif) yüktür. Endüktif yük arttıkça fi açısı artar cosfi değeri düşer,şebekeden çekilen görünür güç (S=UxI tek fazda) dolayısıyla şebekeden çekilen akım  artar.
*Enerji veren/ileten  ister trafo ister jeneratör olsun endüktif yük arttıkça çekilen toplam akım artar. Endüktif Reaktif güç kontrol rölesi devreye kondansatör aldıkça açı küçülür cosfi değeri artar. Kondansatör devreye alma işini röle ayarlanan değeri tutturana kadar sürdürür.
*Kompanzasyona göre(ucu ucuna) kesit belirlemek doğru değildir. Kompanzasyon sisteminde oluşacak ciddi bir arızada onarım süresince riske girmiş olursunuz bu süre boyunca tesisin enerjisini komple kesme gibi bir lüksünüzde hiç bir zaman olamaz.