Tork arttırmak mümkün mü?

[seydi_01987]

Değerli arkadaşlar,
Elektrik teknikeri olarak mesleğimi icra ediyorum. Elektrik teknolojileri alanında olduğu kadar mekanik tahrik makine mekanizmalarını da oldukça meraklıyım.
Bu konuda en çok takıldığım konular içerisinde biri de vardı hic isin içinden çıkamıyorum.
Fazla uzatmadan merak ettiğim konuda sorumu sormak istiyorum.
Resimde gösterildiği gibi 1.5 kw 1500 d/d gücünde bir tahrik motorum var. Bunun vermiş olduğu tork 10 Nm olarak belirtilmiş. Kayış kasnak(150mm) sistemi ile 1500 d/d olarak 50 mm mil üzerine aktarılmaktadır.
Mil üzerinde 50 cm çapı ve 5 cm kalınlığında 79 kg ağırlığa sahip bir volan vardır.
Bu mil üzerinden 1000 d/d da alacağım tork kaç Nm? Olarak alırım.
Konu ile bilgi paylasan arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.

 

[nukleersantral]

Ekli dosyayı görüntüle 84699
Değerli arkadaşlar,
Elektrik teknikeri olarak mesleğimi icra ediyorum. Elektrik teknolojileri alanında olduğu kadar mekanik tahrik makine mekanizmalarını da oldukça meraklıyım.
Bu konuda en çok takıldığım konular içerisinde biri de vardı hic isin içinden çıkamıyorum.
Fazla uzatmadan merak ettiğim konuda sorumu sormak istiyorum.
Resimde gösterildiği gibi 1.5 kw 1500 d/d gücünde bir tahrik motorum var. Bunun vermiş olduğu tork 10 Nm olarak belirtilmiş. Kayış kasnak(150mm) sistemi ile 1500 d/d olarak 50 mm mil üzerine aktarılmaktadır.
Mil üzerinde 50 cm çapı ve 5 cm kalınlığında 79 kg ağırlığa sahip bir volan vardır.
Bu mil üzerinden 1000 d/d da alacağım tork kaç Nm? Olarak alırım.
Konu ile bilgi paylasan arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.

Formüllerini bilmiyorum ancak başlığa cevap verecek olursak "Evet mümkündür" Araçlarımızdaki vites kutuları bu işi yapmaktadırlar.


Aşağıdaki bağlantıda yada google üzerinde "Dişli sistemlerde tork hesaplama formülleri" aramasını yaparsanız çok daha hızlı bir şekilde sonuç alabilirsiniz.

Tork Hesabı Nasıl Yapılır

Öncelikle giriş torkunu hesaplamamız gerekmektedir. P= T1*N1/9550 formülü ile,
T1=9550*20/4000 = 47,75 N-m bulunur.
Birlikte çalışmakta olan dişli çiftlerinde tork (N) oranı dişli sayısı (Z) ile doğru orantılıdır.
Yani T1/T2=Z1/Z2 formülü ile çıkış torkumuzu bulacağız.
Formülümüzü düzeyecek olursak: T2=T1*Z2/Z1 buradan çıkış torku T2= 47,75*40/10= 191 N-m olarak bulunur.

https://www.motorobit.com/blog/icer... dişli çiftlerinde,10= 191 N-m olarak bulunur.

 

[kesmez]

motor mili ile 50cm çaplı volanın devri aynıysa tork da aynıdır.

 

[peugeot98]

Ya motor dişli-kasnak (ne varsa) küçülteceksin,
yada karşı dişli-kasnak ğı büyüteceksin.

 

[seydi_01987]

motor mili ile 50cm çaplı volanın devri aynıysa tork da aynıdır.

Efendim mil üzerindeki volanin donmesi ile elde edilen bir + kuvvet olduğunu düşünmekteyim

Ya motor dişli-kasnak (ne varsa) küçülteceksin,
yada karşı dişli-kasnak ğı büyüteceksin.

Evet efendim doğru söylüyoruz tahrik karşısında bulunan disli veya kasnagi büyütmeyin halinde daha yüksek tork elde edebiliyoruz. Burada hesaplama kolay olması açısından ayni capta kasnak olarak düşündüm. Burada volan üzerinden elde edebileceğim kuvveti merak ediyorum. Söyle orneklemem gerekirse 1 kg ağırlığında bir cismi mil üzerinde çevirsem motoru durdurdugum zaman mesela 1 dk sonra duracak 10 kg ağırlığında bir cismi çevirirsem 10 dk boyunca donmeye devam edecek. Burada agirligin donmesi ile elde edilen arti bir enerji söz konusu...

Formüllerini bilmiyorum ancak başlığa cevap verecek olursak "Evet mümkündür" Araçlarımızdaki vites kutuları bu işi yapmaktadırlar.


Aşağıdaki bağlantıda yada google üzerinde "Dişli sistemlerde tork hesaplama formülleri" aramasını yaparsanız çok daha hızlı bir şekilde sonuç alabilirsiniz.



https://www.motorobit.com/blog/icerik/reduktorlu-motor-nedir-tork-ve-devir-hesabi-nasil-yapilir#:~:text=Tork Hesabı Nasıl Yapılır&text=Birlikte çalışmakta olan dişli çiftlerinde,10= 191 N-m olarak bulunur.

Evet efendim bu hesaplama ile yapılabilir ancak burada mil üzerindeki ağırlığı da hesabin içine katmam gerekiyor.

 

[mckayrak]

Sanıyorum moment ile atalet momentini karıştırmışsınız.... İkisi aynı şey değildir. Sizin çizmiş olduğunuz sistemde moment değişikliği olmaz...

 

[peugeot98]

Söyle orneklemem gerekirse 1 kg ağırlığında bir cismi mil üzerinde çevirsem motoru durdurdugum zaman mesela 1 dk sonra duracak 10 kg ağırlığında bir cismi çevirirsem 10 dk boyunca donmeye devam edecek.

Burada sen enerjiyi ilk baştan ağırlığı çevirebilmek için daha fazla harcayıp ,sistemi kapatıncada
ilk harcadığın enerjiyi kayıplada olsa geri alıyorsun.Yani bir nevi depolamış oluyorsun.
Burada artı enerji yok.Bu açıdan bakmalısın.

 

[alarmko]

Motor kayışına baglı her iki kasnakta aynı çapta oldugu için motordan alınan tork aynen mil üzerindeki küçük kasnaga iletilir.
Mil üzerindeki küçük kasnakla hareket büyük kasnaga iletildigi için tork çapları oranında düşer.
Yani 10Nm * (150mm/500mm)=3Nm olur.(arabada vites yükseltmişsin gibi,torkun düştü,hızın arttı)

Birbirine herhangibir şekilde rijit olarak baglı sistemlerin toplam agırlıgı peugeot98'inde dedigi gibi volan etkisi yaratır.Yani arabalarda preslerde oldugu gibi enerjiyi depolayıp ani yükleri karşılamak için kullanıllır.
Motorunuzun 10Nm olması demek,motorun miline 1 metre uzunlugunda bir cubuk kaynattıgınızı ve ucunada 1Kg agırlık takıtıgınızda(1Kg nerden cıktı derseniz 10/9.8yercekimi oda takriben 1Kg) kaldırabilecegi anlamına gelir.
Bundan sonrası hesap yapması kolay.Mantık kaldıraç(tahtaravalli) mantıgı.Birinci taraftaki kuvvet*kuvvetkolu=ikinci taraftaki kuvvet*kuvvet kolu.
Hani ünlü bir söz var,hatırladıgım kadarı ile "Bana destek noktası verin Dünyayı yerinden oynatayım" diye

 

[binbaşı]

Anladığım kadarıyla ayni çapta kasnak, volan (enerji depolama) sistemli bir vinç mekaniğini tasarlayıp yapmaya çalışarak muhtelif ağırlıkları bununla yukarıya dönen miline sarıp kaldırmaya çalışacaksınız. Bu düzenekte bir tork artışı söz konusu değildir. Ayni zamanda kayış kasnak, volan seçimli bu seçiminiz vinç sistemleri için çok doğru bir seçim değildir. Dişli çarklarla (vites kutularıyla) devir düşürme; kayışın kasnaktan sıyrılıp yanmaması, daha etkin tork iletimi, daha yüksek verim, vb. açısından vites (şanzıman) sistmleri daha idealidir. Bu tür vinç sistemlerinde de genellikle torkun çok artıp ağırlıkların daha kolay çekilmesi için sonsuz vidalı (90 derece açıyla çalışan dişil çark ve düz, sonsuz vidalı) devir düşürme-tork artırmalı şanzıman sistemleri tercih edilir. Torku iletimi oldukça verimli olduğundan örneğin bant konveyörlü katı malzeme taşıma (eğimli açılarla) sistemlerinde de bunlar tercih edilir, genellikle. Mekaniğe meraklı olmanız çok güzeldir, örneğin mekatronik müh.liğinin veya Mars 'a giden araçların tasarımında da mekanik dalı en önde olup her zaman vardır. Kolay gelsin.

 

[seydi_01987]

Anladığım kadarıyla ayni çapta kasnak, volan (enerji depolama) sistemli bir vinç mekaniğini tasarlayıp yapmaya çalışarak muhtelif ağırlıkları bununla yukarıya dönen miline sarıp kaldırmaya çalışacaksınız. Bu düzenekte bir tork artışı söz konusu değildir. Ayni zamanda kayış kasnak, volan seçimli bu seçiminiz vinç sistemleri için çok doğru bir seçim değildir. Dişli çarklarla (vites kutularıyla) devir düşürme; kayışın kasnaktan sıyrılıp yanmaması, daha etkin tork iletimi, daha yüksek verim, vb. açısından vites (şanzıman) sistmleri daha idealidir. Bu tür vinç sistemlerinde de genellikle torkun çok artıp ağırlıkların daha kolay çekilmesi için sonsuz vidalı (90 derece açıyla çalışan dişil çark ve düz, sonsuz vidalı) devir düşürme-tork artırmalı şanzıman sistemleri tercih edilir. Torku iletimi oldukça verimli olduğundan örneğin bant konveyörlü katı malzeme taşıma (eğimli açılarla) sistemlerinde de bunlar tercih edilir, genellikle. Mekaniğe meraklı olmanız çok güzeldir, örneğin mekatronik müh.liğinin veya Mars 'a giden araçların tasarımında da mekanik dalı en önde olup her zaman vardır. Kolay gelsin.

Teşekkür ederim cevabınız için