Yüksek Güçlü Motora Direkt Kalkış Yaptırmak

[ibrahim_g]

Merhaba arkadaşlar bir tesiste sprinkler yangın söndürücü sistem var. Burada yangın anında hatta su basacak 150 kw'lık bir motor mevcut. Normalde bu motor yıldız-üçgen olarak çalışıyor ancak en kötü senaryo göz önünde bulundurularak Elektrik panosuna bir kol konulmuş ve bu kol vasıtasıyla motor direk üçgen olarak çalıştırılıyor. Bu kol üçgen kontaktörünü ve ana kontaktörü cebri olarak çektiriyor. Bu motor için kullanılacak Sigorta ve kablo seçiminin de en kötü senaryoya göre olması gerekiyor. Peki bu durumda kablo ve sigorta seçimi nasıl yapılmalıdır? 150 kw'lık motoru direkt kaldırmak sistemde ne gibi etkilere neden olur?

 

[Erhan_TR]

Merhaba arkadaşlar bir tesiste sprinkler yangın söndürücü sistem var. Burada yangın anında hatta su basacak 150 kw'lık bir motor mevcut. Normalde bu motor yıldız-üçgen olarak çalışıyor ancak en kötü senaryo göz önünde bulundurularak Elektrik panosuna bir kol konulmuş ve bu kol vasıtasıyla motor direk üçgen olarak çalıştırılıyor. Bu kol üçgen kontaktörünü ve ana kontaktörü cebri olarak çektiriyor. Bu motor için kullanılacak Sigorta ve kablo seçiminin de en kötü senaryoya göre olması gerekiyor. Peki bu durumda kablo ve sigorta seçimi nasıl yapılmalıdır? 150 kw'lık motoru direkt kaldırmak sistemde ne gibi etkilere neden olur?

Elk.Müh.Turgut Odabaşı

ELEKTRİK MOTORLARINDA YOL ALMA



Motorlarda yol alma olayı aşağıda belirtilen durumların bir veya bir kaçının gerçekleşmesi durumunda mutlaka incelenmelidir.

• STN (kVA) transformator gücünün; motorun , elektrik şebekesinden çektiği nominal gücünün PMN (kVA) üç katından az olması
• Motor ile transformator arasında çekilen kablo motor terminallerinde elde olunanan kısa devre gücünü (kVA) azaltır. Bu kısa devre gücünün motor yol alma gücünün (kVA) sekiz katından az olması
• Besleme panosu bara kısa devre gücünün (kVA) motor yolalma gücünün sekiz katı veya daha az olması
• Yükün ve yük makinasının yüksek atalete sahip olması
• Motorun beslendiği kaynaktan diğer elektrik cihazları besleniyorsa yol alma olayı esnasında meydana gelen gerilim düşümlerinin cihazların çalışmalarını etkileyebilecek değerde olması

Yol Alma Karakteristikleri



Motor imalatcı kataloglarında imal edilen motorlar için azami yol alma süresi motor büyüklüğüne ve hızına göre verilir. Bununla birlikte

IEC-34-12 de yol alma süresi yerine tahrik edilen makinaların müsaade edilen atalet momentleri verilmiştir.

 

[sami inci]

Trafo gücü,teorik olarak motor gücünün 15 katı ! olması gerekiyor.Ancak,pratik ola-
rak,trafonuz 400 kva dan küçük değilse,
herhangibir sorun yok.Bahsettiğiniz direkt
start devresine 200 kw lık bir soft starter
koysanız dahada iyi olur.

 

[ibrahim_g]

Cevaplarınız için teşekkür ederim. Bu sistem için TMŞ değeri kaç amper olmalı? Bir de motor sıfırdan max hıza ulaşacağı için TMŞ üzerinde yapılacak gecikme kaç sn olması uygun olacaktır? 150 kw için motor direkt kalkış akımı 2000 amperden fazla olacaktır. Normal şartlarda 500 A TMŞ uygun oluyor ancak bu özel durum için ne yapılmalıdır?

 

[korkmaz_design]

kablo olarak N2XH FE180 tipi kablo kullanmanız gerekir
kesitde 3x120+70mm2 az olmamalı


iyi çalışan bir yangın alarm sistemi kurulmalı mümkünse adresli

pompa bağlantısı içinde trafo çıkışından direk yangın pompası beslenmeli

sisteme basılacak su miktarıda yeterli olmalı mümkünse an az 100 tonluk bir su rezervi olması faydalı olur

en kötü senaryo düşünülüyorsa sisteme akuple bir dizel pompa yerleştirmeli ve acil bir durumda 1 dk ( zaman ayarı yapılabilir) içince elektrikli pompa devreye girmezse dizel pompaya start verdirilmedir
acil durum senaryosu planlanırken insan faktörünü azaltmak da fayda var

sistemiz sprinkler söndürme olduğu için tek gerekli olmayan şey jokey pompa tesisatta sürekli su bulundurma ihtiyacı yok

direk yolda verseniz ,yıldız-üçgende veya başka bir türlü yol verme tekniğide kullansanız yangın sistemleri sürekli periyodik takip ,bakım, ve acil durumlar için devreye alma testleri yapılması gerekli.

aşağıdaki sistemin aynısı biz fabrikamızda kullanıyoruz 15 günde bir tüm periyodik takibini yapıyoruz. yazılı evrak olarak saklıyoruz ve düzenli servis çağırarak dizel pompa bakımını( yağ ,radyatör suyu,akü ,blok ıstıcı )yaptırıyoruz. Su rezervimiz 300ton( kazan dairesinin zemini havuz tipi yapıldı )

kolay gelsin..

 

[sami inci]

TMŞ de gecikme tabiri olmaz.Şalterin,
magnetik açma değerinin 2-4 kA den az
olmaması gerekir.Motor devresisi içinde
TMŞ değil MKŞ kullanılır

 

[ibrahim_g]

Panoda böyle bir şalter kullanılıyor. Altta bulunan ST x Ir = Im ayar yerinden bir akım ayarlaması yapılabilir diye düşünüyorum. Bu şalter üzerinden ayarlama yapılarak belirttiğim motorun direkt kalkışı sağlanabilir mi? Ayrıca cevaplarınız ve ilginiz için teşekkür ederim.

 

[mustatr]

Sulu söndürme sistemlerinde bahsettiğiniz büyük pompadan önce "jokey pompa" bulunur. Önce o devreye girer. Tesisatta mevcut bulunan suyu "şişirmek" maksadıyla kullanılır. Daha sonra pompa girer. Jeneratör ile beslenmeyen binalarda pompa yedekli olmalıdır. Yukarıda bahsedilmiş kablosu kesinlikle fe180 olmalıdır.
Kişisel görüşüm binada jeneratör olsa bile yangın anında pompayı besleyen hatta, şalterinde sorun olabilir. Elektrikli pompanın dizel pompa ile yedeklenmesi gerekir.

 

[sami inci]

Panoda böyle bir şalter kullanılıyor. Altta bulunan ST x Ir = Im ayar yerinden bir akım ayarlaması yapılabilir diye düşünüyorum. Bu şalter üzerinden ayarlama yapılarak belirttiğim motorun direkt kalkışı sağlanabilir mi? Ayrıca cevaplarınız ve ilginiz için teşekkür ederim.

Ekli dosyayı görüntüle 70069

Sağdaki ayar 10 ,soldaki ayar motor nomi-
nal akım değerinde olacak.