yıldırımlar kaç volttur?

[ugurer53]

Aslında yıldırımlardan elektrik enerjisini depolayan bir bilim icat etseler ne güzel olurdu.

 

[WayisTher]

arkadaşlar yıldırımı ölçtünüzmü veya ölçen cihaz çıktıda benimmi haberim yok

 

[vatanteknik]

arkadaşlar ben size katılmıyorum çünkü sorunun net bir cevabıda yok bu ölçümler hangi yörede yapılmış sonuçta bir kaz dağlarının üzerinde yıldırımı ölçmek var birde örneğin konyadan ölçmek var ki kaldıki bu birde yıldırımın şiddetine bağlı... bence bu soru ilelebet net cevep bulamıyacaktır...
başarılı çalışmalar...

 

[testcimurat]

Arkadaşlar yıldırımın gerilimi doğrudan ölçülemez . Gerilimin çok yüksek olmasını bir kenara bırakın . Bu gerilimi ölçebilecek donanıma sahip olsak bile yıldırımı ölçmeye kalktığımızda yıldırım oluşmaz . Yapılan ölçüm yıldırımın oluşumunu engeller. Yıldırımın gerilimi dolaylı yollardan hesaplanır. Önce yer ile bulut arasındaki mesafe ölçülür. (hemen hemen her metooroloji merkezinde bu ölçümleri yapan radarlar vardır ) İkinci olarak o anki hava direnci ölçülür. (basınç , nem ,sıcaklık ölçülerek dolaylı olarak hesaplanabilir) Birim dirençle bulut mesafesi çarpılarak toplam direnç bulunur. Ve son olarak paratoner gibi bir cihaz akım ölçecek şekilde techiz edilir . ( bir paratonerin toprak bağlantısını toradial bir akım trafosunun içinden geçirerek bu devre oluşturulabilir. Siz kesinlikle denemeyin çok tehlikelidir. Bu örneği olay rahat anlaşılabilsin diye verdim ) Sıra geldi yıldırım beklemeye .Yıldırım cihaza düştüğünde geçen akım ölçülür. Artık akım belli direnç belli ohm kanunu kullanarak gerilimi hesaplamakta size kalıyor.

Kolay gelsin....

 

[salih_elektrikci]

Gerilim nedir?
2 nokta arasındaki potansiyel..
ben bir noktanın gerilimine ölçerken aslında 2 nokta arası potansiyel farka bakıp oranın gerilimini söylüyorum..
bazı ölçü aletleri de bu sisteme göre çalışıyor..
peki madem gerilim potansiyel ben yıldırımın gerilimini yani potansiyelini neye göre ölçeceğim..
diyelim ölçme işlemini gerçekleştirdik..
referans aldığımız noktalar nedir..???
Yani yukarıda yaptığınız hesaplar biraz hatalı olmuş..
Ve biz yıldırımın voltajı nedir diye birşey soramayız..
Belki yıldırımın şu noktaya göre potansiyeli diyebiliriz..
Diyelim ki yere göre potansiyeli diyeceksiniz..
Ve bu sonuç ile yıldırımın gerilimi ölçülür diyeceksiniz...
peki yerin potansiyeli nedir??

birde unutmadan şunu ilave edeyim..
yıldırım yada şimşek bir gerilim olayı olarak görünür..
aslında bir akım olayıdır..
bulutların elektron yüklenmesi ile belli bir yük değerine ulaşır..
yağmurlu havalarda nemi de işin içine katınca ortam iyonize olmaya başlar..
normalde 30kv/cm olan havanın delinmesi 500-600(V/S) voltlara kadar düşer..
gerilim delinmeyi tetikler ve işi akıma bırakır..
akımda kabaca sönene kadar 50us(mikrosaniye)lik zaman dilimleri ile hareket ederek
bulutlarda biriken yükü nötralize eder..
Evet gerilimn işi başlatıyor..
Ama yıldırım bir yük hareketidir..Yani bulutlarda biriken yükün boşanımıdır bir bakıma..
GERİLİM TETİKLER AKIM DEVAM ETTİRİR...

 

[emir]

Arkadaşlar yıldırımın gerilimi doğrudan ölçülemez . Gerilimin çok yüksek olmasını bir kenara bırakın . Bu gerilimi ölçebilecek donanıma sahip olsak bile yıldırımı ölçmeye kalktığımızda yıldırım oluşmaz . Yapılan ölçüm yıldırımın oluşumunu engeller. Yıldırımın gerilimi dolaylı yollardan hesaplanır. Önce yer ile bulut arasındaki mesafe ölçülür. (hemen hemen her metooroloji merkezinde bu ölçümleri yapan radarlar vardır ) İkinci olarak o anki hava direnci ölçülür. (basınç , nem ,sıcaklık ölçülerek dolaylı olarak hesaplanabilir) Birim dirençle bulut mesafesi çarpılarak toplam direnç bulunur. Ve son olarak paratoner gibi bir cihaz akım ölçecek şekilde techiz edilir . ( bir paratonerin toprak bağlantısını toradial bir akım trafosunun içinden geçirerek bu devre oluşturulabilir. Siz kesinlikle denemeyin çok tehlikelidir. Bu örneği olay rahat anlaşılabilsin diye verdim ) Sıra geldi yıldırım beklemeye .Yıldırım cihaza düştüğünde geçen akım ölçülür. Artık akım belli direnç belli ohm kanunu kullanarak gerilimi hesaplamakta size kalıyor.

Kolay gelsin....

yüksek gerilim labaratuvarlarında ölçülen nedir acaba. ve akım trafosu kullanılmıyor o labaratuvarlarda. ayrıca akım ölçülmüyor hiç bir zaman bir şönt direnç üzerindeki gerilim ölçüldükten sonra dirence bölünerek akım bulunuyor. .

eksik bilgi vermeyelim lütfen

 

[testcimurat]

Salih arkadaşımızında dediği gibi gerilim iki nokta arasındaki potansiyel farktır. (yıldırım söz konusı olduğunda bu iki nokta toprak ve buluttur. ) Yıldırımın gerilimini ölçmek için voltmetremizin bir ucunu buluta bir ucunuda toprağa tutmamız gerekir. Hadi tuttuk diyelim Bu iki noktayı voltmetre(veya gerilim bölücü) gibi bir cihazla birleştirdiğimizde yük bu cihaz üzerinden boşalır yani yıldırım oluşmaz.

Emir arkadaşım güzel söylemiş ama eksik söylemiş.
Ohm kanunda 3 değişken vardır . 2sini ölçerek 3.cüyü hesaplayabilirsiniz.
Hangi ikisini ölçeceğiniz size kalmış. Tabi mantıklı olan en kolay ölçülebilecek olanı ölçmektir.

Yüksek gerilim labaratuarlarında ne ölçüldüğüne gelince . Labaratuar olduğuna göre heralde gerekli olan hertürlü ölçüm yapılıyordur. En azından biz 30 kadar elektriksel parametreyi ölçüyoruz.

Şönt kullanılarak akım ölçümüne geldiğimizde . Ufak tefek aklı başında DC akımlarda kullanılabilir. Ama labaratuarlarda kullanılan edepsiz test akımları söz konusu olduğunda birazcık daha karmaşık yöntemler gerekiyor.

E ölçme mühendisliği diye birşey icat etmişler . Bırakalımda bunlarıda onlar düşünsün...

 

[ayhan durdu]

Ölçülemeyen kontrol edilemeyen (topraklama,paratöner,O.G. AG. Zayıf akım parafudurları ile dahi..) büyük bir güç

 

[dc521]

öncelikle fiziğe göre yüksek voltajlarda dielektirik kırılması vardır bu şu demek yüksek voltajda yalıtkanlar akım geçirir, havada böyledir
bunların katsayıları vardır ε ile gösterilir mesela havanınki 3 000 000 V/m dir yani bu şu demek iki potansiyel fark arası 1 metre olduğunda akım geçirmek için 3 milyon volt gerekir şimdi gökyüzündeki bulutlar nekadar uzaklıkta diyelim ki 1 km yani 1000 metre burdan yıldırım düşmesi için 3 000 000 X 1000 =3 000 000 000 V gerekir 3 gigavolt 3 milyar volt..
3 milyar vold çok ciddi bir rakam tabi 1 km varsayarsak bulutlar ve yerin uzaklığını. bu arada 1 metre için 3 milyon volt gerekir havada. megavolt hesabınız biraz düşük değilmi

 

[sernih]

Sayın emir,

Öncelikle konuya olan ilginiz ve verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederim. Bir önceki mesajımda verdiğim bilgileri yüksek gerilim kitaplarına dayanarak yazmıştım. Aşağıda benzer özet bilgiler içeren bir link veriyorum:

Voltage of a Lightning Bolt

Bu arada link İngilizce olduğu için kusura bakmayın, konu ile ilgili Türkçe kaynak bulamadım. İngilizcesi olmayan arkadaşlarımız şayet isterlerse Türkçe'ye çevirip tekrar gönderebilirim.


Aslında farklı şeyler söylemiyoruz. Ben biraz eksik söylemişim diyebilirim. Şöyle izah edeyim: 100MV mertebesinde bir yıldırımın gerilimini ölçmek pek de mümkün değil. Ben bunun ölçülebileceğini söylemek istemedim.

Sizin bahsettiğiniz ölçümler, yıldırımın düşmesi sonucu endüklenen gerilimlerdir. Yıldırım aslında bir akım darbesi şeklinde düşünülür hep. Düştüğü yerde veya yakınlarındaki empedans üzerinde V = Z*I şeklinde bir etki ile gerilim endükler ve bu da bahsettiğiniz mertebelerde olur. Ölçülen bu gerilim yıldırımın kendi gerilimi değildir esasında. Düşme ve endükleme sonucu oluşan bu gerilimler 1MV civarından başlar.

100 MV gibi bir değeri ölçmek için nasıl bir sisteme gerek duyulacağını sizin de söylediğiniz gibi hayal bile edemiyorum çünkü kendim zaten uzun süre yüksek gerilim laboratuarında 2.4MV ölçüm yapabilen bir sistem ile çalıştım. Ne kadar büyük ve pahalı olduğunun farkındayım.

Yıldırımın neden bu kadar yüksek gerilime sahip olduğunu anlamak açısından çok kaba bir hesap yapalım. Elbette kanıt olmayacaktır ama fikir vermesi açısından:

Doğrusal ve düzgün olmayan elektik alan altında yani havada tozlar, su buharı, ve sivri uçlar (örneğin paratoner) gibi faktörler var iken 2-3kV gerilim ile 1cm hava delinebilir. (Düzgün ve doğrusal alan altında bu değer 30kV'a karşılık 1cm'dir bildiğiniz gibi.) Bulut ile toprak arasında en az 1km mesafe olacağını tahmin ediyorum.

1cm 2kV'a karşılık geliyorsa,
1m 200kV'a,
1km de 200MV'a karşılık gelecektir.

Delinen havanın atlama mesafesi çok yüksek olduğu için bulut ile toprak arasında bu kadar yüksek gerilim farklarının bulunmasını normal karşılamak lazım. Ama, evet, dediğiniz gibi ölçmesi çok zor.

Tabi bir de su buharı, toz gibi faktörlerin yanında sıcaklık ve basıncın etkisi de olacaktır.

Bu konu ile ilgili bildiklerinizi ve diğer tecrübelerinizi bizlerle paylaşır mısınız? Örneğin 7-8MV mertebesindeki ölçümler nerede yapılmış ve nasıl sistemler kullanılmış, öğrenmeyi çok isterim.

Cevabınızı bekliyorum.

Saygılarımla,

Banyoda duşun başlığına bir kutup yere bir kutup bağlarsak suyu açarsak suyun şiddeti aradaki iletkenliği atlama mesafesini ne kadar etkiler.