Ankara YG projeleri çizen bir şirkette çalışmaktayım!Henüz daha yeni olmama rağmen bu konuda sizlere yardımcı olmak isterim.
Öncelikle şunu söylemem grekir ki; Elektrik üretimi yapan büyük santrallarde gerilim yükseltici trafolarla 380 kV'a yükseltilir. Bunun sebebi daha küçük kesitli iletkenler kullanarak aynı güçteki enerjiyi bir başka yere taşımaktır! P= U.I buradaki güç sabittir!Gerilimi ne kadar yüksek tutarsanız akımı da o kadar azaltmış olursunuz çünkü güç sabittir! Daha düşük akım; daha az sıcaklık, kayıp ve daha küçük kesit demektir!Gerilim düşümü hesaplarında da kesit arttıkça gerilim düşümü artacaktır. Bu da TEİAŞ tarafından istenmeyen bir durumdur.Bu yüzden elektrik iletimi YG ile yapılır.
Arkadaşlar iletim hattı kaç iletkenli olur konusunda tartışmışlar.Türkiye hiçbirşeyin standartı olmadığı gibi bu konuda da bir standart malesef söylemek güç. Ama %90 olarak 380 kV iletim hatları 3 iletkenli, 154 kV iletim hatları tek iletkenli olarak dizayn edilmektedir. Ama özellikle İzmir Bölgesi ve çevresi zamanında yapılan yanlış politikalarla karma karışık şekilde tasarlanmış. Arkadaşın bahsettiği 2 iletkenli sistemler muhtemelen o bölgededir.
Ayrıca 380 kV iletim hatlarında faz faz arası 5.5 metredir.154 kV iletim hatlarında ise faz faz arası 3 metredir.Bu sebepten dolayı genelde 380 trafo merkezlerinde pantograf tip kesici ve ayırıcılar kullanılır.Çünkü faz faz arası uzun olduğu için normal tip kesici ve ayırıcılar kapama yada açma yapamazlar. Bu yüzden her faz için ayrı ayrı kesici ve ayırıcılar çapraz şekilde yerleştirilir.Buna da pantograf tip kesici ve ya ayırıcı demekteyiz!
Genellikle 380 ile 154 arasındaki farklar kenini sekonder korumalarda göstermektedir.Çünkü gerilim attıkça koruma sistemi de güçlenmek zorundadır.
Mesafe koruma rölesi, Diferansiyel röleler 380 ve 154 kV merkezlerde ana röle olarak kullanılmaktadır.Farklılıklar yardımcı rölelerde ve bu rölelerin sayısında kendini göstermektedir.
380 hat fiderinde 2 adet mesafe koruma rölesi varken 154'de 1 tane vardır.
Ölçme ve koruma teçhizatları daha olduğu için ve bu teçhizatlar akım ve gerilim kaynakları ile besleneceklerinden daha çok akım trafosu ve gerilim trafosu kullanılır.
Ayrıca 380'e özgü Yardımcı röle olarak Yölü Toprak Koruma ve Kesici Arıza koruma Rölesi kullanılır.Yönlü toprak rölesi gerilim trafosunun açık üçgen ucuyla beslendiğinden sadece 380'de gerilim trafosunun çıkışında açık üçgen uç vardır.154'de sadece yıldız çıkış olur.
380 transfer veya kuplaj fiderinde iki tane gerilim trafosu kullanılır ve en az 2 yıldız çıkışlıdır.Eğer Trafo merkezindeki fider sayısı 6 veya 6'dan az ise transfer ve kuplaj fiderleri aynı fiderde birleştirilir.
Ayrıca 380 kV baralarda ve transfer barada baranın sonuna 154'de olmayan bara toprak ayırıcıları konur.
380 trafo fiderlerinde ise trafoların girişine ve çıkışına 154 den farklı olarak ayırıcılar konur.
Akım trafoları güç trafosunun üzerindedir.(Busching Tip)
380/154 Güç trafoları genelde 250 MVA gücünde olup OTOTRAFODUR.
Güç trafosu giriş ve çıkışlarına 154'den farklı olarak parafudrlar konur.
Yine 380 Trafo Fiderinde gerilim trafosunun bir çıkışı açık üçgendir çünkü Trafo fiderinde de Yönlü Toprak Koruma vardır.
Güç Trafoları çok pahalı teçhizatlar olduğu için özellikle 250 MVA'lık bir Güç Trafosunun toprak koruma çok iyi olmalıdır.Herhangi bir risk teşkil edecek durum önceden düşünülüp korunmak zorundadır.Bu yüzden Yönlü toprak koruma, Toprak Koruma röleleri mevcuttur farklı olarak 154'den!
Ayrıca Trafo fiderinde Aşırı yük rölesi,Kesici arıza koruma rölesi ve Bara koruma Rölesi bulunmaktadır farklı olarak 154'den!
380/33 bir güç trafosu yıldız/üçgen olabilir.Trafonun sekonderinde toprağa ihtiyaç duyarız!Fakat üçgen çıkışda bu mümkün olmayacaktır.Bu yüzden bu gibi sistemlerde topraklama trafosu kullanılır!
Daha birçok farklılık vardır 380 ile 154 arasında fakat ana hatlarıyla ve kaba olarak farklılıklar bunlardır.