5. Harmonik Sorunu

[scorpion eyes]

Sisdeminizde gerçekten 5. harmonik problemi var. Ancak jeneratörünüzdeki sorun kompanzasyon ile birlikte çalışması olabilir. olabilir diyorum çünkü yazılanlardan jeneratör çalışırken kompanzasyonun devrede olduğu anlaşılıyor.
jeneratör ile çalışırken kompanzasyon çalıştırılmamalıdır.
Ayrıca; yükünüzün tam karakteristiğini bilmemekle birlikte örneğin : 200kW'lık bir motoru 300kVA trafo ile çalıştırırsınız ancak, 300kVA bir jeneratörle çalıştıramazınız sebebi demeraj akımlarıdır. Yükünüzdede böyle bir durum söz konusu olabilir.

Harmonik analizini de yanlış yaptığınız kanısındayım; her nekadar yüzdesel olarak harmonikler artıyormuş gibi görünsede, harmonik akımlar artmamakta aksine azaldığı görülmektedir.
Şöyleki; Ölçme-1'de (Kompanzasyon devrede iken) 336A akım çekilmekte ve THDI:% 28,7 dolayısı ile sitemde 96A harmonik akım görülmektedir. Ölçme-2'de ise (Kompanzasyon devre dışı) 456A akım çekilmekte ve THDI:% 27,4 dolayısı ile sistemde 125A harmonik akım görülmektedir
Sonuç olarak harmonik analizlerde IEEE-519 tavsiyesinde de yer verildiği üzere Isc/In değerinden yola çıkarak THDI'nın yüzdesel oranı ile birlikte çekilen akımında önemi vardır.
Saygılarımla
Hüseyin KOÇKAR
Detaylı bilgi için www.elektrovar.com adresinden enerji kalitesi sunum bölümünü inceleyiniz.
...

Yazdıklarınızdan mesajları ve özellikle Sn Ali_kaynak’ın yazdıklarını okumadığınızı anlıyorum. Sn Ali_kaynak ayrı bir konu başlığında jeneratörü devreye girdiğinde belli bir süre sonra açtırdığından şikayet etmekteydi. Yani jeneratörü sürekli çalıştıramadığı için ölçü almasıda mümkün değil. Bu konuyla ilgili kendilerine açıklamada bulundum jeneratörlerde adım yükü olduğunu bu değerin üzerinde jeneratörün tüm yükü üzerine alamayacağından bahsettim.
THD anlamı: Toplam Harmonik distorsiyon yani toplam harmonik bozulma demektir. Toplam harmonik distorsiyonun akımda veya gerilimdeki % değerinin anlamı akım ve gerilim dalga formundaki sinüsten sapma değerinin yüzdesinin ne olduğudur. Bu bozulma yüzdesinin değeride kendi içinde değerlendirilir. Bu nedenle uluslar arası standartlarda kabul edilebilir % THD değerleri bellidir gerilimde %3 akımda %5’dir. Toplam harmonik bozulma bu değerleri aştığında harmoniklerin tesislerde oluşturduğu olumsuz sonuçlar gözlemlenmeye başlanır. Bu nedenle harmonik değerler düşmüştür yanin düşme değeri yeterlidir manasındaki değerlendirmeniz hatalıdır.
Zaten verdiğiniz değerlerde yanlış ölçme-1 kompanzasyon devredeyken 336A akım çekilmekte THDI % değeri 32,6 -32,7 olup bu bilgi tek faz L1 bilgisidir. Ölçme-2 kompanzasyon devre dışıyken 456A akım çekilmekte THDI % değeri 21,7 olup bu bilgi yine tek faz L1 bilgisidir.
Ana şalterde THDI % değeri 10 birim azalmıştır ancak bu değer mevcut harmonik filtre devresinin yetersiz olduğunu gösterir. Sabit reaktörsüz kondansatörler harmoniklerin genliklerini arttırır bunuda bakır ocağı tarafı ölçümlerinde kompanzasyon devre dışıyken THDI % 27,4 kompanzasyon devreye girince THDI % 28,7’ye çıkmakta olduğunu görerek anlamaktayız.
Her bileşenin frenkansı bileşen sayısı x 50Hz’dir. 3.harmonik bileşeni 3x50:150Hz , 5.harmonik bileşen 5x50=250Hz ‘dir. Reaktörlerin uygun olmadığını 5.harmonik probleminde 250Hz reaktörün daha iyi sonuç vereceğini söyledim.
Sonuç olarak analizörün verdiği THD akım ve gerilim değerleri temel bileşene göre verilen yüzdesel bozulma olup direk referans alınacak bir değerdir. Bahsettiğiniz harmonik analizi tasarım aşamasında harmonik filtrasyonun gerekli olup olmadığı harmonik üreten cihazların güçlerinden yola çıkılarak yapılan bir analizdir. Çalışan sistemde analizörden alınan veriler bizim için yeterli olan referans olacak datalardır.

 

[E-VAR]

Yazdıklarınızdan mesajları ve özellikle Sn Ali_kaynak’ın yazdıklarını okumadığınızı anlıyorum. Sn Ali_kaynak ayrı bir konu başlığında jeneratörü devreye girdiğinde belli bir süre sonra açtırdığından şikayet etmekteydi. Yani jeneratörü sürekli çalıştıramadığı için ölçü almasıda mümkün değil. Bu konuyla ilgili kendilerine açıklamada bulundum jeneratörlerde adım yükü olduğunu bu değerin üzerinde jeneratörün tüm yükü üzerine alamayacağından bahsettim.
THD anlamı: Toplam Harmonik distorsiyon yani toplam harmonik bozulma demektir. Toplam harmonik distorsiyonun akımda veya gerilimdeki % değerinin anlamı akım ve gerilim dalga formundaki sinüsten sapma değerinin yüzdesinin ne olduğudur. Bu bozulma yüzdesinin değeride kendi içinde değerlendirilir. Bu nedenle uluslar arası standartlarda kabul edilebilir % THD değerleri bellidir gerilimde %3 akımda %5’dir. Toplam harmonik bozulma bu değerleri aştığında harmoniklerin tesislerde oluşturduğu olumsuz sonuçlar gözlemlenmeye başlanır. Bu nedenle harmonik değerler düşmüştür yanin düşme değeri yeterlidir manasındaki değerlendirmeniz hatalıdır.
Zaten verdiğiniz değerlerde yanlış ölçme-1 kompanzasyon devredeyken 336A akım çekilmekte THDI % değeri 32,6 -32,7 olup bu bilgi tek faz L1 bilgisidir. Ölçme-2 kompanzasyon devre dışıyken 456A akım çekilmekte THDI % değeri 21,7 olup bu bilgi yine tek faz L1 bilgisidir.
Ana şalterde THDI % değeri 10 birim azalmıştır ancak bu değer mevcut harmonik filtre devresinin yetersiz olduğunu gösterir. Sabit reaktörsüz kondansatörler harmoniklerin genliklerini arttırır bunuda bakır ocağı tarafı ölçümlerinde kompanzasyon devre dışıyken THDI % 27,4 kompanzasyon devreye girince THDI % 28,7’ye çıkmakta olduğunu görerek anlamaktayız.
Her bileşenin frenkansı bileşen sayısı x 50Hz’dir. 3.harmonik bileşeni 3x50:150Hz , 5.harmonik bileşen 5x50=250Hz ‘dir. Reaktörlerin uygun olmadığını 5.harmonik probleminde 250Hz reaktörün daha iyi sonuç vereceğini söyledim.
Sonuç olarak analizörün verdiği THD akım ve gerilim değerleri temel bileşene göre verilen yüzdesel bozulma olup direk referans alınacak bir değerdir. Bahsettiğiniz harmonik analizi tasarım aşamasında harmonik filtrasyonun gerekli olup olmadığı harmonik üreten cihazların güçlerinden yola çıkılarak yapılan bir analizdir. Çalışan sistemde analizörden alınan veriler bizim için yeterli olan referans olacak datalardır.

Ölçümlerin sistem jeneratörden beslenirken yapılmış olduğunu yazmamıştım. Yazılanlardan anladığımı özellikle belirttim. Başka başlık altındaki konuyu okumadım. yanlızca bu konu altındaki yazıya istinaden jeneratör ile ilgili yorum yaptım. diğer başlığa link atarsanız değerlendirme daha doğru olabilir.
Harmonikler ile ilgili olarak ise; dikkat ederseniz yazımın başında sistemin 5.harmonik problemi olduğunu dektere ettim. benim orada anlatmak istediğim genel olarak harmoniklerin yanlızca %'sine bakarak yorum yapmanın yanlış olduğudur ve bu tesisteki kompanzasyonun harmonikleri artırmadığıdır. Örneğin, aynı tesiste harmonik kaynağı yükün 10A'lik bir yük olduğunu ve 5. harmonik bozulmanın %50 olduğunu varsayarsak Şebekeye/jenertöre hiç bir etkinin olmadığını görürsünüz. Ayrıca harmoniklerin değerlendirmesinde tek bir ölçüm anına bakılarak değerlendirme yapmakta yanlıştır. Yukarıda vermiş olduğum örnekte olduğu üzere 2500kVA trafolu bir tesiste 10A yük çekilirken yapılan bir ölçmede sizin harmonik bozulumunuz %50 bu yüzden çözüm üretmeniz gerekiyor demek doğru olmayacaktır.

 

[scorpion eyes]

Ölçümlerin sistem jeneratörden beslenirken yapılmış olduğunu yazmamıştım. Yazılanlardan anladığımı özellikle belirttim. Başka başlık altındaki konuyu okumadım. yanlızca bu konu altındaki yazıya istinaden jeneratör ile ilgili yorum yaptım. diğer başlığa link atarsanız değerlendirme daha doğru olabilir.
Harmonikler ile ilgili olarak ise; dikkat ederseniz yazımın başında sistemin 5.harmonik problemi olduğunu dektere ettim. benim orada anlatmak istediğim genel olarak harmoniklerin yanlızca %'sine bakarak yorum yapmanın yanlış olduğudur ve bu tesisteki kompanzasyonun harmonikleri artırmadığıdır. Örneğin, aynı tesiste harmonik kaynağı yükün 10A'lik bir yük olduğunu ve 5. harmonik bozulmanın %50 olduğunu varsayarsak Şebekeye/jenertöre hiç bir etkinin olmadığını görürsünüz. Ayrıca harmoniklerin değerlendirmesinde tek bir ölçüm anına bakılarak değerlendirme yapmakta yanlıştır. Yukarıda vermiş olduğum örnekte olduğu üzere 2500kVA trafolu bir tesiste 10A yük çekilirken yapılan bir ölçmede sizin harmonik bozulumunuz %50 bu yüzden çözüm üretmeniz gerekiyor demek doğru olmayacaktır.

Son mesajınızda yazdıklarınız tabiiki doğruda, akımın 10A olmadığı da aşikar yani o yüzden açıklamanızın konuyla alakası yok. Zaten 10A-20A yük bir işletme göz önüne alındığında geçici rejimdir biz normal şartlardan bahsediyoruz yük akımı 350-400A.
Sn Ali_kaynak'a problemi hususunda yaptığım tavsiyelerin arkasındayım.Tespitlerimin doğru olduğuna inanıyorum. Kendisi de yaptıkları hakkında, gelişmeler hakkında bilgi verirse memnun olurum.

Jeneratör problemiyle ilgili yazışmalar;

https://www.kontrolkalemi.com/forum...dansatör-grubu-devrede-olmalı-mı.30623/page-3

https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/450-kva-gep450-2-jeneratÖr-sorunu.55783/
https://www.kontrolkalemi.com/forum...n-sabit-kondansator-grubu-devrede/sayfa3.html

 

[ali_kaynak]

Son mesajınızda yazdıklarınız tabiiki doğruda, akımın 10A olmadığı da aşikar yani o yüzden açıklamanızın konuyla alakası yok. Zaten 10A-20A yük bir işletme göz önüne alındığında geçici rejimdir biz normal şartlardan bahsediyoruz yük akımı 350-400A.
Sn Ali_kaynak'a problemi hususunda yaptığım tavsiyelerin arkasındayım.Tespitlerimin doğru olduğuna inanıyorum. Kendisi de yaptıkları hakkında, gelişmeler hakkında bilgi verirse memnun olurum.

Jeneratör problemiyle ilgili yazışmalar;

https://www.kontrolkalemi.com/forum/...dansatör-grubu-devrede-olmalı-mı.30623/page-3

https://www.kontrolkalemi.com/forum/konu/450-kva-gep450-2-jeneratÖr-sorunu.55783/

Sayın Scorpion Eyes yardımlarınız için teşekkürler. İlk aşama olarak önümüzdeki tarihlerde fabrikada bir duruş gerçekleştireceğiz. Duruşta sabit kompanzasyona reaktör ilavesi yapacağız. Bunun haricinde jeneratörden yük besleme ile ilgili olarak da bir çalışma yapacağız eğer bu çalışmamız olumsuz sonuçlanırsa jeneratör büyültme işlemi yapabiliriz.

 

[scorpion eyes]

Sayın Scorpion Eyes yardımlarınız için teşekkürler. İlk aşama olarak önümüzdeki tarihlerde fabrikada bir duruş gerçekleştireceğiz. Duruşta sabit kompanzasyona reaktör ilavesi yapacağız. Bunun haricinde jeneratörden yük besleme ile ilgili olarak da bir çalışma yapacağız eğer bu çalışmamız olumsuz sonuçlanırsa jeneratör büyültme işlemi yapabiliriz.

Sabit kondansatörlerinizi devreden çıkartıp ana şalter tarafında 3 faz üzerinden analizör ile ölçüm yapma imkanınız varsa çıktıları paylaşabilirseniz memnun olurum. Şuan ihtiyaç olan kondansatör gücünün (150-160kVaR'ın) yarısı olan 75kVAr sabit görünüyor ve bu kondansatörlerde reaktör yok. Bu ölçümü yapmanızı sizden rica ediyorum.

 

[ali_kaynak]

Sabit kondansatörleri devre dışı bırakıp ölçüm alamadık çünkü bu ölçümü yaptırdığımız firma İzmir de biz ise Denizli deyiz. Bunun haricinde önümüzdeki günlerde fabrikayı durdurup genel bir bakım yapacağız. Bu duruşta sabit kondansatörlere reaktör ilavesi ile ilgili olarak reaktörümüzü aldık günler geçsin diye bekliyoruz. Nötr iletken kesiti arttırma ile ilgili önerinizle ilgili olarak da kablodaki ısınmayı farketmiştik. Bununla ilgili olarak da bir çalışmayı duruşta yapacağız. İlgi ve alakanız için teşekkürler ...

 

[volkanpasha]

Siteden araştırırsanız Jeneratör sistemlerinde neden kompanzasyon sisteminin kullanılmaması gerektiğini görürsünüz. Jeneratör sistemlerinde kompanzasyon kullanıyorum diyen arkadaşlar çıkacaktır. Şöyleki Jeneratör devrede iken, yük devreye girdiğinde, jeneratör sargıları yüklenecek, röle yükü görecek, tristör yardımıyla tetikleme gecikmeli olarak, gerekli kondansatörü devreye alacaktır. Jeneratörün yüklenmesi süresi ile, kondansatörün devreye girmesi esnasında, sistem rezonansa girecek ve jeneratör koruması kendini kapatacaktır. Yük ile beraber aynı anda devreye girecek lokal kompanzasyonlar olursa , jeneratör ile kompanzasyon kullanılabilir. Aksinde jen. firmaları kompanzasyon sistemi ile jen. çalıştırmasını istemezler; bu süreden kaynaklı doğacak sorun nedeniyle... Bu sizin sisteminizde olabilecek bir sorun. Belki farklı bir sorununuz vardır. Bunu da en iyi sistemi tanıyan bilir.. Kolay gelsin.

 

[zeum]

Elektrik enerjisine ait her türlü birimi ölçmek ve çözümler geliştirmek için,kompanzasyon sistemleri ile ilgili çalışmalar yapan arkadaşların elinde mutlak bulunması gereken ölçü aleti HT ITALIA Skylab 9032 dir..

Elektrik Mühendisleri,Teknikerleri,Teknisyenleri,İşletme Sahipleri bu Ölçüm cihazı mutlaka elinizde bulunmalıdır...

 

[uzman26]

Jeneratör üreticileri jeneratör çalışırken kompanzasyonun çalışmasını istemiyor.

Çünki jeneratör kompanzasyon devrede olursa ani voltaj yükselmesi gibi anormal tepkiler veriyor.gerek beslediği makinalar ve gerekse jeneratör kendisine zarar verebilir.
Bu yüzden Reaktif kontrol rolelerinde jeneratör durumu için girişler yapılmış.
Jeneratör çalışırken siz siz olun kompanzasyonu kapatacak bir düzenek yapın.
Selamlar.

 

[uzman26]

Jeneratör üreticileri jeneratör çalışırken kompanzasyonun çalışmasını istemiyor.

Çünki jeneratör kompanzasyon devrede olursa ani voltaj yükselmesi gibi anormal tepkiler veriyor.gerek beslediği makinalar ve gerekse jeneratör kendisine zarar verebilir.
Bu yüzden Reaktif kontrol rolelerinde jeneratör durumu için girişler yapılmış.
Jeneratör çalışırken siz siz olun kompanzasyonu kapatacak bir düzenek yapın.
Selamlar.