Berdibek
Üye
- Katılım
- 4 Eki 2006
- Mesajlar
- 439
- Puanları
- 1
- Yaş
- 38
Herkese Merhaba
Bu başlık altında size elimden geldiğince akıllı binalardaki havalandırma sistemi ve buna bağlı çalışan sistemler ayrıca bu sistemlerin otomasyondan çalıştırIlması hakkında bilgilerimi aktarmaya çalışacağım söze ilk başlarken bilmemiz gereken iklimlendirme nedir ?
İklimlendirme : Konfor veya ihtiyaçların karşılanması amacıyla insan, hayvan ve bitki veya endüstriyel bir mamulün üretilmesi sırasında atmosferik şartların kapalı ortamlarda iklimlendirme cihazları ile otomatik olarak kontrol altında tutulması işlemidir.
İklimlendirme cihazları :
Isıtma Sistemi
Soğutma Sistemi
Klima Santralleri
Egzoz Fanları
Split klimalar,
Nemlendirme Cihazları
Bağlı otomasyon sistemleri
Bağlı borulama ve armatür mekanik sistemleri.
VAV - VRV - VAM sistemleri
Binalardaki iklimlendirme sistemleri kendi başına çalışabildiği gibi bir otomasyon sistemindende izlenip kontrolü yapılabilmektedir. Bundan konuya girmden önce bütün cihazların yapılarını inceliyelim ;
Klima Santrali : Atmosferden alınan taze havanın çeşitli koşullandırmalardan sonra mahale gönderilmesini sağlayan cihazdır. Klima santralleri bir çok tipte üretilir ama 3 ana başlık altında toplayabiliriz
- Karışım Havalı Klima Santrali
- Isı geri kazanımlı Klima Santrali
- Taze Havalı Klima Santrali
Temel olarak klima santrali aşağıdaki ünitelerden oluşur ;
- Damper Motoru ( Taze Hava ve Egzoz veya Karışım)
- Filtre
- Isıtma Serpantini
- Sogutma Serpantini
- Vantilator
- Aspirator
Bunların dışında farklı ünitelerde olabilir bunlar santralin tipine ve kullanım amacına göre santralde bulunur ama temel olarak yukarıdaki üniteler her klima santralinde bulunur.
Karışım Havalı Klima Santrali : Karışım havalı klima santrali egzoz havasını istenen miktarda taze hava ile karıştırabilen santraldir. Egzoz havası dış havaya göre konfor seviyesine yakın olduğu durumlarda egzoz havası taze havaya karıştırılır ve taze hava damperi kısılarak dışarıdan daha az taze hava alınır bunu bir senaryo ile anlatırsak ;
Üfleme set sıcaklığının 24 derece set edildiğini düşünelim Dış hava 39 derece, mahale üflediğimiz hava 24. derece egzoz havası 27 derece bu durumda dışarıdan alınan havanın 24 dereceye indirilmesi için daha fazla soğutma yapmak gerekir soğutmanın çok fazla enerji harcadığını hepimiz biliyoruz bu yüzden dış havayı minimum seviyede tutarak egzoz havasını taze havaya karıştırmak gerekir burada dikkat edilmesi gereken husus egzoz havasının karbondioksit veya VOC ( Bileşik gazlar ) miktarıdır eğer karbondioksit ve VOC oranı normalin üzerinde ise egzoz havasını karıştırmamak gerekir.
Karışım havalı klima santralinin kullanılmadığı mekanlar ;
- Egzoz havasının zehirli olduğu yerler. ( Hastaneler, İlaç Fabrikaları v.b )
- Mutfak'lar.
- Egzoz havasının kirli olduğu yerler.
Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali : Isı geri kazanımlı klima santralinde egzoz havası ile taze hava fiziki olarak birbirine karışmadan ısı geri kazanım hücresinde birbirlerine enerjilerini vererek havayı koşullandırır. Isı geri kazanım hücresinin daha iyi anlaşılması için aşağıdaki resmi inceliyelim.
Resimde görüldüğü gibi dışarıdan alınan %100 taze havanın sıcaklığı ve egzoz havası sıcaklığı arasındaki fark 10 derece egzoz havası sıcaklığını taze havaya aktarıyor fakat burda fiziki bir birleşme söz konusu değil egzoz havası ve taze hava ayrı bölümlerden geçiriliyor. Isı geri kazanımlı santrallerin sıcak olan bölgelerde kullanılmasını çok doğru bulmuyorum çünkü egzozdan gelen hava genelde sıcaktır ve bu sıcak hava dışarıdan gelen sıcak hava ile karşılaştığında taze hava daha sıcak olucaktır bu yüzden soğutma yükü daha fazla artıyor.
Isı geri kazanımlı bir santralin fiziki görüntüsü aşağıdaki gibidir.
Taze Havalı Klima Santrali : Atmosferden aldığı havayı şartlandırarak mahale gönderen klima santralidir. Bu tip klima santrallerinde vantilatör ve aspirator hücresi farklı yerlerde olabilir.
Klima santrallerinde Otomasyon
Klima santralleri hakkında temel bilgileri öğrendikten sonra asıl anlatmak istediğim konu klima santrallerinde otomasyon nasıl yapılır. Bilgiğimiz gibi hepimiz konforlu ortamlarda yaşamak istiyoruz insan vucudu için en ideal konfor sıcaklığı 21-23 derece arasındadır. Otomasyonun amacı giderlerin minimum seviyede tutularak konforun sağlanmasıdır. Bütün ticari binalarda klima santrali mevcuttur. Klima santrallerinde yapılan otomasyonu 2 bölümde düşünebiliriz
1. Klasik Otomasyon : Klasik otomasyonda her bir kontrol ünitesi bir veya birkaç klima santralini cihazın içine yüklenen programa göre kontrol eder.
Klasik Otomasyonun Dezavantajları
- Dışarıdan müdahale yapabilmek için cihazın tekrar programlanması gerekir.
- Senaryolar sabittir.
- Haberleşmesiz olduğu için sistemin uzaktan izlenme imkanı yoktur.
- Yapabilecekleriniz cihazın giriş- çıkışı kadardır.
- Giriş- çıkış noktaları universal değildir. ( Genelleme )
Klasik Otomasyonun Avantajları :
- Yatırım maliyeti olarak düşüktür.
- Fazla Bakım gerektirmez.
- Senaryoların sınırlı olduğu sistemlerde ideal'dir.
2. Scada : Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA) anlamı : Veri Tabanlı Kontrol ve Gözetleme Sistemi Benim tarifimle scada bütün bir sisteme bir click kadar yakın olmaktır.
Scadanın mantığına şu vardır bir veya birden fazla cihaz kendi başına local olarak sistemi veya sistemleri kontrol eder bu cihazların hepsi bir haberleşme protokolü ile birbirleri ile ve ana bilgisayar ( bu bir bilgisayar veya başka bir cihaz olabilir ) ile haberleşleşirler ana bilgisayarda bir ekran resmi bulunur bu ekran resmi kontrol edilen sisteme uygun şekildedir ekran resmi üzerinden izleme ve kontroller yapılır. Bu sistemi derinlemesine anlatmayı isterdim fakat sorularla şekillenmesi daha iyi olur diye düşünüyorum. Klima santrali otomasyonuna tekrar dönersek klima santralleri üzerinden bir çok nokta otomasyonda gösterilir bu noktalara bir göz atalım ;
CHİLLER
Sıvıların soğutulmasında kullanılan bir iklimlendirme cihazıdır. Prensip olarak özel bir gazın sıkıştırılıp genleşmesi ile bu hallerdeki tepkimelerden faydalanılarak sıvının soğutulmasında kullanılır. Chillerler temel olarak 3 üniteden oluşur.
1. Kompresör : Gazın borularda dolaşmasını sağlayan elemandır.
2. Evaparator : Sıvının soğutulduğu bölümdür.
3. Kondanser : Isınan gazın soğutulduğu bölümdür.
Chillerler kondanserin soğutulmasına bağlı olarak 2 tip olarak üretilirler
1. Hava Soğutmalı chillerler : Kondanser ünitesi hava ile soğutulan tip chillerlerdir.
2. Su soğutmalı Chillerler : Kondanseri su ile soğutulan tip chillerlerdir. Bu tip chillerlerde Kondanser ünitesinin bir adıda kuledir. Su soğutmalı chillerler genel olarak yer kapasitesi düşük binalarda kullanılır. evaparatör binanın bodrumunda kule ise binanın üzerinde olur.
Chillerin çalışma mantığı : İlk chiller amonyak gazı ile üretilmiş bildiğimiz gibi amonyak insan sağlığına zararlı bir maddedir. Daha sonra farklı gazlar kullanılmış ve kullanılan bu gazlar atmosferde sera etkisi yaratabilecek türden gazlarmış son yıllarda bir çok ülkenin altına imza attığı bir anlaşma ile chiller gazları atmosfere zarar vermiyecek şekilde üretilmeye başlanmıştır. Chillerlerde kullanılan bazı gazlar R222,R222A,R5222 bunlar hatırlayabildiklerim. Bu gazların tepkimesi şu şekildedir gaz ince borularda sıkıştırılır sıkıştırılan gaz ısınmaya başlar gazın sıkıştırıldığı bu bölüme kondanser denir. Gaz ince borudan daha geniş bir boruya geçtiği zaman genleşir ve ısısını tekrar kazanmak için etrafından ısı alır ve soğutmak istediğimiz sıvı bu bölümde bulunur sıcaklığı alınan sıvı soğur bu bölüme evaparatör denir. Gazın borularda dolaşmasını sağlayan bölüm ise kopmresördür. Chillere örnek olarak en iyi evlerimizdeki buzdolağlarını gösterebilirim. Buzdolaplarının arkasında bir bölüm vardır ve buraı sıcaktır işte oraya kondanser denir. Buzdolaplarında dondurucu bölüme ise evaparatör denir. Kompresör ise buzdolaplarında genelde arka bölümde konranserin altında olur.
FANCOİL
Fancoil adındanda anlaşılacağı gibi bir fan ve önünde bulunan coil den oluşur. Bu coilin içinden sıcak veya soğuk su geçirilir. Fancoillr 2 tipte incelenirler.
- 2 Borulu Fancoiller : Uzerinde tek coil bulunan fancoil tipidir. Tercih edilmesinin nedeni daha ucuz olmasıdır. Aynı anda ısıtma veya soğutma işlemlerinden birini yapabilir. Bu tip fancoiller özellikle geçiş dönemlerinde işletmede büyük sıkıntılara sebep olur.
- 4 Borulu Fancoiller : Uzerinde 2 coil bulunan fancoil tipidir. Aynı anda ısıtma ve soğutma işlemini yapabilir.
Fancoiller küçük hacimlerin iklimlendirilmesinde kullanılırlar. Fancoil kullanılan sistemlerde sistem kurulumu 2 tipte yapılabilir. birincisi ; Fancoile bir primer klima santrali ile sabit sıcaklıkta bir hava gönderilir fancoil bu havayı mahalde istenilen sıcaklığa göre şantlandırır ikinci uygulamada ise mahale bir supply fan veya bir HRV Cihazı ile taze hava gönderilir fancoil mahalden aldığı havayı istenilen sıcaklığa göre şartlandırır. İşletme açısından ikinci seçeneği kişisel görüşüm olarak pek uygun görmüyorum nedeni ise iklimin sert geçtiği dönemlerde işletme maliyetlerinin çok artması bunu bir örnekle açıklamak istiyorum ;
Dış hava sıcaklığının 30 derece olduğunu düşünelim mahalde istediğimiz set sıcaklığı 22 derece biz dışarıdan aldığımız 30 derece havayı 22 dereceye getirmek için chilleri daha fazla çalıştırmak durumundayız bu da işletmeye çok büyük bir elektrik maliyeti anlamına gelmektedir.
Fancoiller duvar tipi ve tavan tipi olarak 2 tipte üretilirler.
Resimde fancoilin iç yapısını görüyoruz.
Fancoil motorları farklı hızlarda çalışabilecek şekilde tasarlanmışlardır bunun nedeni mahal havasının sürekli olarak değişmesidir. Bu yüzden fanın bu değişikliğe göre hızlı veya yavaş çalışması gerekebilir. Fancoiller 7 hızlı 4 hızlı ve 3 Hızlı olarak üretilirler ( Daha farklısını henüz görmedim ) fakat genel olarak bu hızlardan 3 hızı kullanırız ( Düşük, Orta, Yüksek )
Bütün iklimlendirme cihazlarında olduğu gibi fancoillerdede yoğuşma büyük bir problemdir bu yüzden bütün fancoillerde yoğuşma için drenaj kutusu bulunur binalarda bütün fancoilleri dolaşan bir drenaj borusu bulunur e yoğuşma suyu buradan boşaltılır.
Fancoillerin Otomasyon Sisteminden Kontrol Edilmesi
Fancoillerin otomasyon sistemi üzerinden kontrol edilmesinde genel olarak bir haberleşme protokolü e bu protokolle çalışan bir fancoil kontrol ünitesi bulunmaktadır. Birçok markanın birçok cihazı bulunmakta bu ayrıntıya fazla girmeyeceğim genel olarak fancoil kontrol cihazları fancoil üzerindeki fanı, ısıtma ve soğutma vana motorunu kontrol eder. Bu cihazları kontrol ederken referans olarak mahalde bulunan termostatın set sıcaklığına bakar. Konuyu biraz daha açarsak;
Mahalde istenen set sıcaklığı ve mahal sıcaklığı bir kablo ile fancoil kontrol ünitesine gelir fancoil kontrol ünitesi mahaldeki sıcaklık ve istenen set sıcaklığına göre ısıtma veya soğutma vana motoruna komut verir eğer set sıcaklığı mahal sıcaklığına yakın ise fanı düşük hızda çalıştırır mahal sıcaklığı ve set sıcaklığı arasındaki fark büyük ise fanı yüksek hızda çalıştırır set sıcaklığına yaklaştıkça fanın devir hızını düşürür. Bu kontrol sistemi bütün marka cihazlarda aynı şekilde işler. Kfanızda daha iyi canlanması açısından birkaç resim eklemenin iyi olucağını düşünüyorum.
Fancoil Termostatı
ISIITMA SİSTEMİ
Binalardaki ısıtma sisteminin başlıca elemanı kazandır. Kazanlar yakıt tiplerine göre ( katı, sıvı, haz ) ayrılabilir. Kazanda ısınan su pompalar yardımı ile ilgili mahale gönderilir ve soğuyarak dönen su kazanda istenen sıcaklık değerine kadar ısıtılarak tekrar sisteme gönderilir. Kazan sistemine akuple olarak çalışan sistemler ;
1. Boyler
2. Esanjör
1. Boyler
Genel olarak binanın kullanım sıcak suyu ihtiyacını karşılamak için kullanılır. İç yapısında sarmal olarak bulunan borulardan kazandan veya güneş panelinden gelen sıcak su dolaşır ve Şebeke girişinden gelen ısınmamış su bu borulardaki sıcak su ile temas haline geçerek ısınır yaklaşık olarak 55-60 derece olabilir. Bazı binalar çok büyük olduklarından dolayı 70 derece olabilir. Genelde büyük binalarda boyler suyu sıcaklığı yüksek derecede olur bunun nedeni bina içinde dolaşan su ısısını kaybeder. Ayrıca boylerlerin içinde bulunan 55-60 derece suda kendiliğinden üreyen lejyonella adlı bir bakteri ürer bunu engellemek için boylerin haftada birgün 75-80 dereceye kadar çıkarılması gerekir.
Bu konuyu sürekli güncel olarak tutmaya çalışıcam sizlerden isteğim bu emek vererek yazdığım ve yazacağım yazıların dağıtılmaması.
Saygılarımla.
Konunun ilk sayfadan takip edilebilmesi için konu aralarında yazdıklarımı buraya kopyalıyacağım
Soru-1 Damper motoru nedir çalışma prensipleri nasıldır ? Soru sahibi = iskenderilce
Damper motoru ; Atmosfer ile klima santrali arasındaki hava geçişini sağlayan iklimlerdirme elemanıdır damper motorları bir çok tipte kullanılır temel olarak 2 ye ayıralım ;
- ON/OFF Damper motoru ; Bu tip damper motorları taze havalı ve ısı geri kazanımlı klima santrallerinde ve egzoz fanlarında kullanılır. bu tip damperlerde dış hava kompanzasyonu yapmak imkansıza yakındır. genelde 24 volt veya 220 volt olarak üretilirler bazı klima santrallerinde on off damper motoru direk vantilatör veya aspirator üzerinden çalışır yani vantilatör çalışınca damper otomatik açmaya başlar. Damper motorunun on off olduğu sistemlerde opsiyonel olarak limit switch anahtarda kullanılır. bu anahtar damper motorunun %100 açtığını görmek için kullanılır.
- Oransal Damper Motoru : Bu tip damper motorları genelde karışım ve ısı geri kazanımlı santrallerde kullanılır. Dış hava kompanzasyonuna uygundurlar. Genelde 24 volt beslemeli 0-10 DC volt,2-10 DC volt veya 4-20 ma kontrollü olarak üretilirler bazı tiplerde pozisyon bilgiside alınabilmektedir. Pozisyon bilgisi damperin nekadar açtığını gösterir.
Damper Motoru Seçimi ; Damper motoru seçiminde damper kanatlarının metre karesine bakılarak damper motorları seçilir. Ayrıca santralin tipine ve kullanılacağı mekanın özelliklerine bakılır.
Bu başlık altında size elimden geldiğince akıllı binalardaki havalandırma sistemi ve buna bağlı çalışan sistemler ayrıca bu sistemlerin otomasyondan çalıştırIlması hakkında bilgilerimi aktarmaya çalışacağım söze ilk başlarken bilmemiz gereken iklimlendirme nedir ?
İklimlendirme : Konfor veya ihtiyaçların karşılanması amacıyla insan, hayvan ve bitki veya endüstriyel bir mamulün üretilmesi sırasında atmosferik şartların kapalı ortamlarda iklimlendirme cihazları ile otomatik olarak kontrol altında tutulması işlemidir.
İklimlendirme cihazları :
Isıtma Sistemi
Soğutma Sistemi
Klima Santralleri
Egzoz Fanları
Split klimalar,
Nemlendirme Cihazları
Bağlı otomasyon sistemleri
Bağlı borulama ve armatür mekanik sistemleri.
VAV - VRV - VAM sistemleri
Binalardaki iklimlendirme sistemleri kendi başına çalışabildiği gibi bir otomasyon sistemindende izlenip kontrolü yapılabilmektedir. Bundan konuya girmden önce bütün cihazların yapılarını inceliyelim ;
Klima Santrali : Atmosferden alınan taze havanın çeşitli koşullandırmalardan sonra mahale gönderilmesini sağlayan cihazdır. Klima santralleri bir çok tipte üretilir ama 3 ana başlık altında toplayabiliriz
- Karışım Havalı Klima Santrali
- Isı geri kazanımlı Klima Santrali
- Taze Havalı Klima Santrali
Temel olarak klima santrali aşağıdaki ünitelerden oluşur ;
- Damper Motoru ( Taze Hava ve Egzoz veya Karışım)
- Filtre
- Isıtma Serpantini
- Sogutma Serpantini
- Vantilator
- Aspirator
Bunların dışında farklı ünitelerde olabilir bunlar santralin tipine ve kullanım amacına göre santralde bulunur ama temel olarak yukarıdaki üniteler her klima santralinde bulunur.
Karışım Havalı Klima Santrali : Karışım havalı klima santrali egzoz havasını istenen miktarda taze hava ile karıştırabilen santraldir. Egzoz havası dış havaya göre konfor seviyesine yakın olduğu durumlarda egzoz havası taze havaya karıştırılır ve taze hava damperi kısılarak dışarıdan daha az taze hava alınır bunu bir senaryo ile anlatırsak ;
Üfleme set sıcaklığının 24 derece set edildiğini düşünelim Dış hava 39 derece, mahale üflediğimiz hava 24. derece egzoz havası 27 derece bu durumda dışarıdan alınan havanın 24 dereceye indirilmesi için daha fazla soğutma yapmak gerekir soğutmanın çok fazla enerji harcadığını hepimiz biliyoruz bu yüzden dış havayı minimum seviyede tutarak egzoz havasını taze havaya karıştırmak gerekir burada dikkat edilmesi gereken husus egzoz havasının karbondioksit veya VOC ( Bileşik gazlar ) miktarıdır eğer karbondioksit ve VOC oranı normalin üzerinde ise egzoz havasını karıştırmamak gerekir.
Karışım havalı klima santralinin kullanılmadığı mekanlar ;
- Egzoz havasının zehirli olduğu yerler. ( Hastaneler, İlaç Fabrikaları v.b )
- Mutfak'lar.
- Egzoz havasının kirli olduğu yerler.
Isı Geri Kazanımlı Klima Santrali : Isı geri kazanımlı klima santralinde egzoz havası ile taze hava fiziki olarak birbirine karışmadan ısı geri kazanım hücresinde birbirlerine enerjilerini vererek havayı koşullandırır. Isı geri kazanım hücresinin daha iyi anlaşılması için aşağıdaki resmi inceliyelim.
Resimde görüldüğü gibi dışarıdan alınan %100 taze havanın sıcaklığı ve egzoz havası sıcaklığı arasındaki fark 10 derece egzoz havası sıcaklığını taze havaya aktarıyor fakat burda fiziki bir birleşme söz konusu değil egzoz havası ve taze hava ayrı bölümlerden geçiriliyor. Isı geri kazanımlı santrallerin sıcak olan bölgelerde kullanılmasını çok doğru bulmuyorum çünkü egzozdan gelen hava genelde sıcaktır ve bu sıcak hava dışarıdan gelen sıcak hava ile karşılaştığında taze hava daha sıcak olucaktır bu yüzden soğutma yükü daha fazla artıyor.
Isı geri kazanımlı bir santralin fiziki görüntüsü aşağıdaki gibidir.
Taze Havalı Klima Santrali : Atmosferden aldığı havayı şartlandırarak mahale gönderen klima santralidir. Bu tip klima santrallerinde vantilatör ve aspirator hücresi farklı yerlerde olabilir.
Klima santrallerinde Otomasyon
Klima santralleri hakkında temel bilgileri öğrendikten sonra asıl anlatmak istediğim konu klima santrallerinde otomasyon nasıl yapılır. Bilgiğimiz gibi hepimiz konforlu ortamlarda yaşamak istiyoruz insan vucudu için en ideal konfor sıcaklığı 21-23 derece arasındadır. Otomasyonun amacı giderlerin minimum seviyede tutularak konforun sağlanmasıdır. Bütün ticari binalarda klima santrali mevcuttur. Klima santrallerinde yapılan otomasyonu 2 bölümde düşünebiliriz
1. Klasik Otomasyon : Klasik otomasyonda her bir kontrol ünitesi bir veya birkaç klima santralini cihazın içine yüklenen programa göre kontrol eder.
Klasik Otomasyonun Dezavantajları
- Dışarıdan müdahale yapabilmek için cihazın tekrar programlanması gerekir.
- Senaryolar sabittir.
- Haberleşmesiz olduğu için sistemin uzaktan izlenme imkanı yoktur.
- Yapabilecekleriniz cihazın giriş- çıkışı kadardır.
- Giriş- çıkış noktaları universal değildir. ( Genelleme )
Klasik Otomasyonun Avantajları :
- Yatırım maliyeti olarak düşüktür.
- Fazla Bakım gerektirmez.
- Senaryoların sınırlı olduğu sistemlerde ideal'dir.
2. Scada : Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA) anlamı : Veri Tabanlı Kontrol ve Gözetleme Sistemi Benim tarifimle scada bütün bir sisteme bir click kadar yakın olmaktır.
Scadanın mantığına şu vardır bir veya birden fazla cihaz kendi başına local olarak sistemi veya sistemleri kontrol eder bu cihazların hepsi bir haberleşme protokolü ile birbirleri ile ve ana bilgisayar ( bu bir bilgisayar veya başka bir cihaz olabilir ) ile haberleşleşirler ana bilgisayarda bir ekran resmi bulunur bu ekran resmi kontrol edilen sisteme uygun şekildedir ekran resmi üzerinden izleme ve kontroller yapılır. Bu sistemi derinlemesine anlatmayı isterdim fakat sorularla şekillenmesi daha iyi olur diye düşünüyorum. Klima santrali otomasyonuna tekrar dönersek klima santralleri üzerinden bir çok nokta otomasyonda gösterilir bu noktalara bir göz atalım ;
CHİLLER
Sıvıların soğutulmasında kullanılan bir iklimlendirme cihazıdır. Prensip olarak özel bir gazın sıkıştırılıp genleşmesi ile bu hallerdeki tepkimelerden faydalanılarak sıvının soğutulmasında kullanılır. Chillerler temel olarak 3 üniteden oluşur.
1. Kompresör : Gazın borularda dolaşmasını sağlayan elemandır.
2. Evaparator : Sıvının soğutulduğu bölümdür.
3. Kondanser : Isınan gazın soğutulduğu bölümdür.
Chillerler kondanserin soğutulmasına bağlı olarak 2 tip olarak üretilirler
1. Hava Soğutmalı chillerler : Kondanser ünitesi hava ile soğutulan tip chillerlerdir.
2. Su soğutmalı Chillerler : Kondanseri su ile soğutulan tip chillerlerdir. Bu tip chillerlerde Kondanser ünitesinin bir adıda kuledir. Su soğutmalı chillerler genel olarak yer kapasitesi düşük binalarda kullanılır. evaparatör binanın bodrumunda kule ise binanın üzerinde olur.
Chillerin çalışma mantığı : İlk chiller amonyak gazı ile üretilmiş bildiğimiz gibi amonyak insan sağlığına zararlı bir maddedir. Daha sonra farklı gazlar kullanılmış ve kullanılan bu gazlar atmosferde sera etkisi yaratabilecek türden gazlarmış son yıllarda bir çok ülkenin altına imza attığı bir anlaşma ile chiller gazları atmosfere zarar vermiyecek şekilde üretilmeye başlanmıştır. Chillerlerde kullanılan bazı gazlar R222,R222A,R5222 bunlar hatırlayabildiklerim. Bu gazların tepkimesi şu şekildedir gaz ince borularda sıkıştırılır sıkıştırılan gaz ısınmaya başlar gazın sıkıştırıldığı bu bölüme kondanser denir. Gaz ince borudan daha geniş bir boruya geçtiği zaman genleşir ve ısısını tekrar kazanmak için etrafından ısı alır ve soğutmak istediğimiz sıvı bu bölümde bulunur sıcaklığı alınan sıvı soğur bu bölüme evaparatör denir. Gazın borularda dolaşmasını sağlayan bölüm ise kopmresördür. Chillere örnek olarak en iyi evlerimizdeki buzdolağlarını gösterebilirim. Buzdolaplarının arkasında bir bölüm vardır ve buraı sıcaktır işte oraya kondanser denir. Buzdolaplarında dondurucu bölüme ise evaparatör denir. Kompresör ise buzdolaplarında genelde arka bölümde konranserin altında olur.
FANCOİL
Fancoil adındanda anlaşılacağı gibi bir fan ve önünde bulunan coil den oluşur. Bu coilin içinden sıcak veya soğuk su geçirilir. Fancoillr 2 tipte incelenirler.
- 2 Borulu Fancoiller : Uzerinde tek coil bulunan fancoil tipidir. Tercih edilmesinin nedeni daha ucuz olmasıdır. Aynı anda ısıtma veya soğutma işlemlerinden birini yapabilir. Bu tip fancoiller özellikle geçiş dönemlerinde işletmede büyük sıkıntılara sebep olur.
- 4 Borulu Fancoiller : Uzerinde 2 coil bulunan fancoil tipidir. Aynı anda ısıtma ve soğutma işlemini yapabilir.
Fancoiller küçük hacimlerin iklimlendirilmesinde kullanılırlar. Fancoil kullanılan sistemlerde sistem kurulumu 2 tipte yapılabilir. birincisi ; Fancoile bir primer klima santrali ile sabit sıcaklıkta bir hava gönderilir fancoil bu havayı mahalde istenilen sıcaklığa göre şantlandırır ikinci uygulamada ise mahale bir supply fan veya bir HRV Cihazı ile taze hava gönderilir fancoil mahalden aldığı havayı istenilen sıcaklığa göre şartlandırır. İşletme açısından ikinci seçeneği kişisel görüşüm olarak pek uygun görmüyorum nedeni ise iklimin sert geçtiği dönemlerde işletme maliyetlerinin çok artması bunu bir örnekle açıklamak istiyorum ;
Dış hava sıcaklığının 30 derece olduğunu düşünelim mahalde istediğimiz set sıcaklığı 22 derece biz dışarıdan aldığımız 30 derece havayı 22 dereceye getirmek için chilleri daha fazla çalıştırmak durumundayız bu da işletmeye çok büyük bir elektrik maliyeti anlamına gelmektedir.
Fancoiller duvar tipi ve tavan tipi olarak 2 tipte üretilirler.
Resimde fancoilin iç yapısını görüyoruz.
Fancoil motorları farklı hızlarda çalışabilecek şekilde tasarlanmışlardır bunun nedeni mahal havasının sürekli olarak değişmesidir. Bu yüzden fanın bu değişikliğe göre hızlı veya yavaş çalışması gerekebilir. Fancoiller 7 hızlı 4 hızlı ve 3 Hızlı olarak üretilirler ( Daha farklısını henüz görmedim ) fakat genel olarak bu hızlardan 3 hızı kullanırız ( Düşük, Orta, Yüksek )
Bütün iklimlendirme cihazlarında olduğu gibi fancoillerdede yoğuşma büyük bir problemdir bu yüzden bütün fancoillerde yoğuşma için drenaj kutusu bulunur binalarda bütün fancoilleri dolaşan bir drenaj borusu bulunur e yoğuşma suyu buradan boşaltılır.
Fancoillerin Otomasyon Sisteminden Kontrol Edilmesi
Fancoillerin otomasyon sistemi üzerinden kontrol edilmesinde genel olarak bir haberleşme protokolü e bu protokolle çalışan bir fancoil kontrol ünitesi bulunmaktadır. Birçok markanın birçok cihazı bulunmakta bu ayrıntıya fazla girmeyeceğim genel olarak fancoil kontrol cihazları fancoil üzerindeki fanı, ısıtma ve soğutma vana motorunu kontrol eder. Bu cihazları kontrol ederken referans olarak mahalde bulunan termostatın set sıcaklığına bakar. Konuyu biraz daha açarsak;
Mahalde istenen set sıcaklığı ve mahal sıcaklığı bir kablo ile fancoil kontrol ünitesine gelir fancoil kontrol ünitesi mahaldeki sıcaklık ve istenen set sıcaklığına göre ısıtma veya soğutma vana motoruna komut verir eğer set sıcaklığı mahal sıcaklığına yakın ise fanı düşük hızda çalıştırır mahal sıcaklığı ve set sıcaklığı arasındaki fark büyük ise fanı yüksek hızda çalıştırır set sıcaklığına yaklaştıkça fanın devir hızını düşürür. Bu kontrol sistemi bütün marka cihazlarda aynı şekilde işler. Kfanızda daha iyi canlanması açısından birkaç resim eklemenin iyi olucağını düşünüyorum.
Fancoil Termostatı
ISIITMA SİSTEMİ
Binalardaki ısıtma sisteminin başlıca elemanı kazandır. Kazanlar yakıt tiplerine göre ( katı, sıvı, haz ) ayrılabilir. Kazanda ısınan su pompalar yardımı ile ilgili mahale gönderilir ve soğuyarak dönen su kazanda istenen sıcaklık değerine kadar ısıtılarak tekrar sisteme gönderilir. Kazan sistemine akuple olarak çalışan sistemler ;
1. Boyler
2. Esanjör
1. Boyler
Genel olarak binanın kullanım sıcak suyu ihtiyacını karşılamak için kullanılır. İç yapısında sarmal olarak bulunan borulardan kazandan veya güneş panelinden gelen sıcak su dolaşır ve Şebeke girişinden gelen ısınmamış su bu borulardaki sıcak su ile temas haline geçerek ısınır yaklaşık olarak 55-60 derece olabilir. Bazı binalar çok büyük olduklarından dolayı 70 derece olabilir. Genelde büyük binalarda boyler suyu sıcaklığı yüksek derecede olur bunun nedeni bina içinde dolaşan su ısısını kaybeder. Ayrıca boylerlerin içinde bulunan 55-60 derece suda kendiliğinden üreyen lejyonella adlı bir bakteri ürer bunu engellemek için boylerin haftada birgün 75-80 dereceye kadar çıkarılması gerekir.
Bu konuyu sürekli güncel olarak tutmaya çalışıcam sizlerden isteğim bu emek vererek yazdığım ve yazacağım yazıların dağıtılmaması.
Saygılarımla.
Konunun ilk sayfadan takip edilebilmesi için konu aralarında yazdıklarımı buraya kopyalıyacağım
Soru-1 Damper motoru nedir çalışma prensipleri nasıldır ? Soru sahibi = iskenderilce
Damper motoru ; Atmosfer ile klima santrali arasındaki hava geçişini sağlayan iklimlerdirme elemanıdır damper motorları bir çok tipte kullanılır temel olarak 2 ye ayıralım ;
- ON/OFF Damper motoru ; Bu tip damper motorları taze havalı ve ısı geri kazanımlı klima santrallerinde ve egzoz fanlarında kullanılır. bu tip damperlerde dış hava kompanzasyonu yapmak imkansıza yakındır. genelde 24 volt veya 220 volt olarak üretilirler bazı klima santrallerinde on off damper motoru direk vantilatör veya aspirator üzerinden çalışır yani vantilatör çalışınca damper otomatik açmaya başlar. Damper motorunun on off olduğu sistemlerde opsiyonel olarak limit switch anahtarda kullanılır. bu anahtar damper motorunun %100 açtığını görmek için kullanılır.
- Oransal Damper Motoru : Bu tip damper motorları genelde karışım ve ısı geri kazanımlı santrallerde kullanılır. Dış hava kompanzasyonuna uygundurlar. Genelde 24 volt beslemeli 0-10 DC volt,2-10 DC volt veya 4-20 ma kontrollü olarak üretilirler bazı tiplerde pozisyon bilgiside alınabilmektedir. Pozisyon bilgisi damperin nekadar açtığını gösterir.
Damper Motoru Seçimi ; Damper motoru seçiminde damper kanatlarının metre karesine bakılarak damper motorları seçilir. Ayrıca santralin tipine ve kullanılacağı mekanın özelliklerine bakılır.
