Alternatif Akımda Sinüs Dalgası Nasıl Çalışır.?

[mercan001]

Sayın serkan_48,
Bu resimdeki 0 ekseni olarak görülen çizgiyi yok sayın. Çünkü elektrik üretiminde böyle bir çizgi yok. Bu çizgi temsilidir. Ona nötr değil de sıfır noktası diyelim.
Yukarıdaki sinüs eğrisi bir fazın oluşumudur. Bunun gibi 3 ayrı faz elde edilir. Ve bu 3 fazın birer uçları birbirine bağlanarak yıldız köprüsü oluşur. İşte bizim evimizdeki prizin bir kontağına bağlanan nötr bu nötürdür. Bir önceki sayfada resmini vermiştim.

Yani şunu mu demek istiyorsunuz: üç fazın birbirine bağlandığı nokta nötürdür diğer uçlar fazdır, dolayısıyla bu düğüm noktasına dokunursak bizi çarpmaz.

 

[ŞEF]

Evet, aynen dediğiniz gibi yıldız noktası nötür noktasıdır ve çarpma yapmaz. Evimizdeki prizin nötr kablosu o köprüye bağlanmıştır.
Aynı olay 3 fazlı asenkron motorların yıldız bağlantısında da geçerlidir. Klemens kutusunda yaptığımız yıldız köprüsü 3 faz bobinin birleşim yeridir. O köprü de nötürdür ve çarpmaz.

 

[mercan001]

Evet, aynen dediğiniz gibi yıldız noktası nötür noktasıdır ve çarpma yapmaz. Evimizdeki prizin nötr kablosu o köprüye bağlanmıştır.
Aynı olay 3 fazlı asenkron motorların yıldız bağlantısında da geçerlidir. Klemens kutusunda yaptığımız yıldız köprüsü 3 faz bobinin birleşim yeridir. O köprü de nötürdür ve çarpmaz.

Peki bu noktanın bizi çarpmamasının sebebi nedir? Üç sargının birbirine düğüm olması mı, üzerinde nötür yazması mı yoksa başka bir şey mi, önceki resimde gösterdiğiniz üst noktadan (yani uçlardan) çarpma açısından farkı ne?

 

[binbaşı]

Voaltaj 5 kv olsun 50 kv farkrtmezki... bir sinus sinyal pozitif alternanstan negatife geciyorsa mutlaka bir noktada sifir potansiyele bir noktada notr potansiyeline geliyordur.

Bu soruda ince bir nokta var kaciriyoruz ama bende bilmiyorum.

Buradaki ince nokta da aslında fazdan nötr'e ve nötr'den faza,bu X ekseninden (Sanal nötr noktasıdır diyelim,asıl elektrikteki nötr noktası şeklinde değil) -220 ve +220 şeklinde mutlaka bir geçiş olacağının ön yargılı olarak düşünülmesi veya bunun başkalarından da böyle işitilip ancak böyle doğru olacağının sürekli üzerinde durulması şeklindeki bir yanılgıdan dolayı olabilir. Sn.ŞEF'imiz de nötr noktasının elektrikteki nötr'den çok farklı ve sanal bir nötr noktası (Elektrik akımında iki nokta arasında potansiyel farkının hiç kalmadığı bir nokta) olduğunu çok güzel ifade etmiştir.

Bu şekilde düşünmeyip X ekseni yani 0 noktasının üzerindeki ac akımın 2 çıkış ucu (İkisi de birbirinin ayni yani biri ne faz,ne de nötr olarak) düşünürseniz bu eğriyi anlayıp ifade edebilmek kolaylaşır ve baı zorluklarını açıklamak da kolaylaşmış olur.Nötr veya yıldız noktası ile faz ucu (R,S,T gibi) bizim sonradan elektrikte bir karışıklık veya çarpılma durumu olmasın diye kendimizce isimlendirdiğimiz uçlardır.Ac akımın bu teorik sinüs eğrisinde (Zaten teorik kavram olduğu için açıklamasını hergün kullandığımız elektrik üzerinden o elektrikteki nötr (Yıldız) veya faz ucu üzerinden yapmak bu nedenle çok zordur;anlaşılmasındaki zorluk da çok normaldir) sadece potansiyel farkının jeneratör veya tek fazlı/3 fazlı trafo sargı uçlarından faz veya nötr ucu olarak çıkmayıp 2 ac uç olarak çıkmış halinin hayali bir 0 noktası veya X ekseni dediğimiz noktalardan geçmesi sırasında,geçici olarak (Frekans sayısıyla da doğru orantıda bu sıfırdan daha çok geçerek) bu nokta hiç bir potansiyel farkının kalmadığı bir noktayı bu sinüs eğrisine mahsus, sadece sanal bir nokta olarak temsil etmektedir. Böyle düşünülürse grafiğin 0 noktasından geçme hali üst + alternans halinin ve alt - alternanas halinin,bu 2 bakır ucu görünen bir monofaze alternatörde,kablolarda sırsıyla +-+-+-+ ..... şeklinde değişimler olurken,kabloların her iki ucunda da ayni anda voltajın sıfır olduğu noktanın,bu sinüs eğrisindeki sanal nötr noktası şeklinde ortak 0 noktası hali şeklinde düşündüğünüzde e doğru olan bir yaklaşımı da yakalarsınız.

Ama sn.ŞEF'imizin yazı başında da açıkça bahsettiği gibi, aslında sinüs eğrisinin çalışma şekli çok akademik bir konudur,somut (elle tutulur) yanı da pek olmadığından (Gerçek hayatta kullandığımız ac elektrikle de tam karşılaştırılırsa eğer) anlaşılması çok kolay da değildir,bunu kabul etmek lazımdır.Kolay gelsin.

 

[by lent]

Peki bu noktanın bizi çarpmamasının sebebi nedir? Üç sargının birbirine düğüm olması mı, üzerinde nötür yazması mı yoksa başka bir şey mi, önceki resimde gösterdiğiniz üst noktadan (yani uçlardan) çarpma açısından farkı ne?

Kaynağı paylaş üzerinden tartışalım. Potansiyelin her zaman yüksek olmadığını kabul ederim iyi ki de böyle zero cross denilen sıfır geçiş noktasından faydalanarak plc gibi ve şebeke hattı üzerinden internet paylaşımı veya diafon sistemleri gerçekleştirilmiştir. Nötr şebeke üzerinden toprağa dönüş sağlayıp cihazların çalışmasına sebep olur.

Bu soruların cevabını verdiğimizi düşünüyoruz, yumuşak yolverici gibi sinüs dalgası yavaş yükselir ve yavaş alçalır, bu iniş ve çıkışlarda gerilim de düşüktür ve belli limitlerde dokunulunca çarpmaz lakin süresi çok kısadır.

 

[sonsuzevren33]

nötr bu resimde yer almıyor ki kaldıki resmi çizen 5kv da yazabilirdi resim doğru demek değil.

ama 220 nin grafik şeması bu başka şekilde ifade edilebilirmi?
Grafik yanlış mı ? 220v için.

 

[by lent]

ama 220 nin grafik şeması bu başka şekilde ifade edilebilirmi?
Grafik yanlış mı ? 220v için.

Aynen yanlış olduğunu hep söyledim, ısrarla savunuyorsun, ben de çizmiş olabilirim bir başkası da. Tepe gerilimini ne zaman 325 okudun yurdumuzda hatta bu aralar evdeki ölçümümde 210 okuyorum ve dalga yine sinüs.

 

[sonsuzevren33]

iyide 220 ac akımın tepe noktası grafikte 220 v mi gösterilir?

 

[by lent]

iyide 220 ac akımın tepe noktası grafikte 220 v mi gösterilir?

Düne kadar 220 idi artık 240 ideal değer .

 

[binbaşı]

Peki bu noktanın bizi çarpmamasının sebebi nedir? Üç sargının birbirine düğüm olması mı, üzerinde nötür yazması mı yoksa başka bir şey mi, önceki resimde gösterdiğiniz üst noktadan (yani uçlardan) çarpma açısından farkı ne?

Yıldız noktasının bizi çarpmaması sadece (yıldız) şeklinde düğüm yapılmasından (Buna bizim özel olarak yıldız,nötr noktası ismini vermemizden dolayı değildir) çok uzaklardaki santrallardan 3 fazlı alternatörlerin çıkışında bu düğümlenmiş yıldız ucunun toprağa direk verilip YG (Yüksek gerilimde 4. kablo olmadan) 4. nötr kablosu olarak topraktan bu şekilde iletilip,tüm şehirlere sadece 3 telle (AG'de 4 telle iletilir) bizlere kadar gelebilmesidir. Yani toprakta gizli nötr ve toprak ucunun o anda aktif çalışan alternatöre (Santrale) göre mevcut olmasıdır. Ama sadece o santral çıkışına özel yılsız noktasına göredir. Yıldız noktası topraklanmamış başka sanraldeki alternatör çıkışını şehide düğüm yaparsak bu düğüm noktası bizi yine çarpacaktır,çünkü çok uzakta bu yıldız noktası toprağa verilip topraklanıp topraktan çok uzaklardan bize o şekliyle iletilip gelmediği içindir.

Makaleler kısmında "alternatif akım ve gerilim" ve "elektrik dağıtım şebekesi" metin kısımlarında ayrıca bundan bahsediliyor,ayrıca buradan da okuyun.

Santral çıkışında yıldız noktası orada sıfırlanıp iletilmeseydi eğer,sadece 3 bobin ucunu bir düğüm yapsak bile yıldız dediğimiz bu düğüm noktası bizi yine çarpardı. Çarpmaması bu noktanın daha önce topraklanmış olması nedeniyledir, yani 2. kere bizim vücudumuzla paralelde topraklanarak bizi bu nedenle hiç çarpmamış oluyor,ac elektrikteki "nötr"ün de bizi hiç çarpmama nedeni,2. kere paralelde vucüt topraklamasından geçmeyen akımın vücudumuzdan da hiç geçmeyeceği gerçeği nedeniyledir. Asıl çarpmama nedeni de sadece budur.

Çok önemli not: 3 faz dengeli (tam eşit) kullanıldığında bu düğüm noktası matematiksel (Veya teorik açıdan da) tam 0 olur,bu çok doğrudur. Ama 3 faz çok dengesiz kullanılır ve aralardaki açı farkları 120 derecelerde olmazsa,bu düğüm noktası ve toprak arasında bir voltaj oluşur.Düğüm noktası tam topraklı ise bu ortaya çıkan ve hiç istenmeyen bu voltaj değeri yine sıfırlanır,tam topraklanmaz (Nötr barasının mekaniki gevşemesindeki gibi) toprakla nötr arasında bir voltaj farkı sıfırdan çok farklı olarak, bu özel durumunda kolayca oluşacaktır.Kolay gelsin.